Zarządzanie prawami cyfrowymi

Nie mylić z: prawa cyfrowe.

Zarządzanie prawami cyfrowymi (z ang. digital rights management, DRM) – system zabezpieczeń oparty na mechanizmach kryptograficznych lub innych metodach ukrywania treści mający przeciwdziałać używaniu danych w formacie elektronicznym w sposób sprzeczny z wolą ich wydawcy.

W założeniu mechanizm taki ma służyć ochronie praw autorskich twórców, w praktyce może być wykorzystany do dowolnego ograniczenia możliwości korzystania z danych w systemach komputerowych i multimedialnych. DRM jest szczególnym przypadkiem systemu zarządzania prawami do informacji (IRM), stosowanego także do ochrony informacji objętych różnymi formami utajnienia.

Podstawy działania

W spotykanych obecnie systemach DRM, dostawca treści, zanim przekaże dane odbiorcy, zabezpiecza je przed odczytem przez zaszyfrowanie (lub zastosowanie innej transformacji mającej na celu utrudnienie odtworzenia pierwotnej postaci pliku). Informacje niezbędne do odszyfrowania danych nie są ujawniane odbiorcy, a jedynie zaszyte w odpowiednio zaprojektowanej aplikacji lub platformie sprzętowej (np. komputerze PC z układami TCPA(inne języki) albo w odtwarzaczu multimedialnym).

Dzięki wykorzystaniu tej architektury, dostawca może wymusić na użytkowniku niedysponującym odpowiednim zapleczem technicznym dowolnie zdefiniowane zasady korzystania z dostarczonych treści (np. może ograniczyć liczbę wykonywanych kopii, pozbawić go możliwości modyfikacji danych), czy wręcz odebrać użytkownikowi jakiekolwiek możliwości odczytu treści po upływie zadanego czasu.

Skuteczność stosowania

Współcześnie używane mechanizmy DRM stanowią skuteczną metodę ograniczania działań przeciętnych użytkowników komputera lub systemu multimedialnego. Mimo to niemal wszystkie z nich okazują się podatne na ataki ze względu na wyidealizowane założenia technologiczne, błędy projektowe albo usterki programistyczne; taki los spotkał mechanizmy stosowane w nośnikach DVD[1], Blu-ray[2], HD-DVD[3] i wiele innych. Przełamanie tych mechanizmów ma różnego rodzaju skutki, na przykład umożliwia kopiowanie danych, czy też tworzenie odtwarzaczy open source dla nośników multimedialnych.

Ze względu na podatność stosowanych rozwiązań na próby przełamania zabezpieczeń, producenci systemów DRM często starają się ograniczyć badanie systemów DRM oraz publikowanie informacji o błędach w nich znalezionych przez stosowanie gróźb prawnych, ale działania te z reguły okazują się nieskuteczne[4]. Prawdopodobnie najbardziej znaną sprawą tego typu był proces rozpoczęty na wniosek DVD Copy Control Association(inne języki) i Motion Picture Association przeciwko Norwegowi Jonowi Johansenowi za złamanie zabezpieczeń Content Scrambling System płyt DVD; w 2003 sąd w Oslo uniewinnił Johansena[5]. Innym głośnym przypadkiem było zatrzymanie w Stanach Zjednoczonych rosyjskiego programisty Dmirtija Szklarowa, którego po wielomiesięcznym pobycie w areszcie ostatecznie nie oskarżono przed sądem za ominięcie mechanizmów DRM w plikach PDF[6].

W wielu krajach, grupy związane z dostawcami treści lobbują za zaostrzeniem przepisów i zakazaniem publikowania informacji o błędach w systemach DRM[7].

Dziura analogowa

Poważnym problemem, z którym borykają się technologie DRM, jest brak możliwości kontroli danych na wyjściach analogowych z urządzenia (złącza słuchawkowe, video), gdzie możliwe byłoby podłączenie urządzeń rejestrujących i utworzenie nowej kopii cyfrowej o stosunkowo wysokiej jakości. Aby uchronić się przed takimi działaniami, wyjścia wysokiej jakości implementowane są coraz częściej z wykorzystaniem technologii cyfrowych z wbudowanym DRM (np. HDMI z HDCP); zaś odtwarzanie treści przez złącza analogowe lub w przypadku wykrycia nieautoryzowanego podłączenia cyfrowego odbywa się przy znacznej degradacji jakości sygnału.

Idąc krok dalej, system operacyjny Windows Vista podczas odtwarzania utworów zabezpieczonych przez WMDRM z włączoną opcją PVP obniża jakość chronionego sygnału wyjściowego na monitorach oraz złączach audio, z których zabezpieczony utwór mógłby zostać nagrany. Ta funkcja budzi wiele zastrzeżeń ze strony części ekspertów, w tym Petera Gutmanna, ponieważ oznacza, że pewne produkty będą znacząco dyskryminowane przez system operacyjny, jeśli ich producent nie uiści opłat za certyfikację[8].

Kontrowersje

Technologie DRM stały się przedmiotem znaczącej kontrowersji. Zdaniem części dostawców treści, korzystanie z takich rozwiązań jest koniecznością w celu ochrony dochodów twórców w dobie piractwa elektronicznego i sieci P2P[9]. Krytycy, z Free Software Foundation i Electronic Frontier Foundation na czele, uważają jednak, że nieuczciwie odbierają im kontrolę nad własnymi komputerami oraz ograniczają ustawowe prawa do korzystania z treści w celu wygenerowania dodatkowych zysków[10].

Podstawowym zarzutem wobec systemów DRM jest fakt, że stosowane są często nie tyle do ochrony praw autorskich, co jako metoda arbitralnego, potencjalnie bezprawnego ograniczenia przywilejów konsumenckich, np. przez uniemożliwienie wykonywania prywatnych kopii zakupionych utworów, czy, jak np. w przypadku płyt DVD, utrudnienie korzystania z utworów w określonych rejonach geograficznych, uniemożliwienie przewinięcia reklam i obwieszczeń poprzedzających film (patrz Content Scrambling System). Klienci, którzy przekonani są, że nabywają pełnowartościową kopię utworu i będą mogli wykorzystać ją w pełnym zakresie dozwolonym przez prawo, mogą więc czuć się w związku z tym wprowadzeni w błąd.

W pewnych przypadkach, oprogramowanie DRM dostarczane jest bez wiedzy i zgody użytkownika, jak miało to miejsce m.in. w przypadku płyt CD Sony: niektóre wyprodukowane przez tę firmę płyty kompaktowe z muzyką instalowały w systemie Windows bez wiedzy użytkownika oprogramowanie typu rootkit, równocześnie – ze względu na błędy programistyczne – znacznie obniżając poziom bezpieczeństwa systemu. Sprawa ta zakończyła się serią procesów, także z urzędu oraz wieloma ugodami sądowymi na niekorzyść firmy[11]. Oprogramowanie takie może też po prostu bez wiedzy użytkownika ograniczać sposoby, na jakie może on prywatnie korzystać z posiadanego urządzenia.

Zintegrowane układy wspierające DRM oraz współpracujące z nim oprogramowanie są w ostatnich latach rutynowo instalowane w masowo produkowanych komputerach, a docelowo miałyby znaleźć się na każdej platformie produkowanej przez szerokie konsorcjum dostawców[12] – co budzi wątpliwości dotyczące możliwości dokonywania swobodnego, świadomego wyboru przez potencjalnych nabywców.

Krytyka technologii DRM posunęła się w środowiskach FLOSS tak daleko, że w szkicu trzeciej wersji licencji GNU GPL znalazł się nawet kontrowersyjny (i krytykowany przez Linusa Torvaldsa[13]) punkt zabraniający wykorzystywania oprogramowania na tej licencji w systemach DRM. Należy odnotować jednak, że istnieją mniej restrykcyjne formy DRM (np. FairPlay)[14].

DRM przez przeciwników nazywany bywa digital restrictions management – „cyfrowe zarządzanie ograniczeniami”.

Kampanie przeciwko DRM

Przeciwko DRM wypowiadają się obecnie też sprzedawcy oprogramowania. Przykładowo GOG.com rozpoczął kampanię FCK DRM.[15] Są również inne - np. przeciwko stosowaniu DRM przez firmę HP.[16]

Inne zastosowania

Wspierany sprzętowo DRM (w oparciu o TCPA i Palladium) jest rozważany jako mechanizm do nadzorowania obiegu dokumentów w firmach. W takim rozwiązaniu autor lub pracodawca może ograniczyć możliwość drukowania lub przesyłania wybranych, poufnych plików. Technologia ta określana jest jako E-DRM (Enterprise DRM) lub IRM (Information Rights Management).

Przykłady komercyjnych DRM

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Cryptanalysis of Contents Scrambling System, Frank A. Stevenson
  2. ↑ Blu-ray DRM defeated, The Register
  3. ↑ HD DVD anti-rip encryption cracked, The Register
  4. ↑ DRM lobby scrambles to block HD DVD crack, Computing.co.uk
  5. ↑ Meet the 21-yr-old Norwegian who defied Hollywood, The Wall Street Journal
  6. ↑ FAQ dotyczące sprawy Szklarowa. eff.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-04-25)]. na stronie Electronic Frontier Foundation
  7. ↑ US copyright lobby out-of-touch, BBC
  8. ↑ A Cost Analysis of Windows Vista Content Protection, Peter Gutmann
  9. ↑ Making Money with Streaming Media, Christopher Levy, streamingmedia.com
  10. ↑ Digital Restrictions Management and Treacherous Computing, Free Software Foundation
  11. ↑ Sony DRM – historia i analizy na stronie groklaw.net
  12. ↑ TCPA: the mother(board) of all Big Brothers, prezentacja na DEFCON 10
  13. ↑ Torvalds versus GPLv3 DRM restrictions, Joe Barr, newsforge.com
  14. ↑ FairPlay Is Dead, Long Live FairPlay, Vern Seward, The Mac Observer
  15. ↑ GOG.com Opens FCK DRM To Promote Anti-DRM Practices - One Angry Gamer [online], www.oneangrygamer.net [dostęp 2018-09-11] (ang.).
  16. ↑ Tell HP — Say No to DRM | EFF Action Center [online], act.eff.org [dostęp 2018-09-11].

Linki zewnętrzne

System prawa autorskiego
Pojęcia prawne
copyright
droit d’auteur
pojęcia wspólne
polskie pojęcia
Licencje
pojęcia
wzorce
licencji
Ekonomia
Akty prawne

Aktywizm w obszarze dóbr niematerialnych
Licencje
pojęcia
wzorce licencji
Ekonomia
Koncepcje
Organizacje
Ludzie
Utwory
dokumenty i manifesty
dzieła kultury

Read other articles:

Hak LGBT di Oseania

Oseania   Pernikahan sesama jenis diakui   Pengakuan pernikahan dilakukan di tempat lain di negara ini (Samoa Amerika)   Pasangan sesama jenis tidak diakui   Pernikahan sesama jenis dilarang oleh konstitusi (Palau)   Aktivitas seksual sesama jenis ilegal, tetapi larangan tidak diberlakukan   Homoseksual ilegal Oseania, sama seperti benua lainnya, memiliki hukum yang bervariasi mengenai hak lesbian, gay, biseksual dan transgender (LGB...

 

The Danube (film)

2021 Russian filmThe DanubeTheatrical release posterRussian: ДунайDirected byLyubov MulmenkoScreenplay byLyubov MulmenkoProduced byValery TodorovskyAnastasia BiryukovaMaxim KoroptsovStarringNadezhda LumpovaNenad VasichCinematographyMikhail KhursevichEdited byAlexander KrylovProductioncompanyMarmot FilmDistributed byAll Media StartRelease date September 23, 2021 (2021-09-23) Running time108 min.CountryRussiaLanguagesRussianSerbianBox office$6 556[1] The Danube (Russ...

 

Ben Schwartz

Untuk kegunaan lain, lihat Benjamin Schwarz (disambiguasi). Ben SchwartzSchwartz pada 2019LahirBenjamin Schwartz15 September 1981 (umur 42)The Bronx, New York, Amerika SerikatPekerjaanPemeranpelawakpenulissutradaraproduserTahun aktif2006–kiniKarier komediMediaFilm, televisi, internetGenreKomedi improvisasionalSitus webwww.rejectedjokes.com Benjamin Schwartz (lahir 15 September 1981)[1] adalah seorang pemeran, pelawak, penulis, sutradara dan produser Amerika Serikat, yang m...

List of Nepali musical instruments

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: List of Nepali musical instruments – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2020) (Learn how and when to remove this template message) Newar merchants of Kathmandu, Nepal parading in Lhasa, Tibet playing drums in 1903. This list contains traditi...

 

Nam Woo-hyun

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Nam. Nam Woo-hyunWoohyun di The Brilliant Motor Festival 2014 K-pop ConcertNama asal남우현LahirNam Woo-hyun08 Februari 1991 (umur 33)Seoul, Korea SelatanAlmamaterDong-ah Institute of Media and ArtsPekerjaanPenyanyi-penulis laguAktorKarier musikGenreK-popDance-popElectronikBaladaInstrumenVokalTahun aktif2010–sekarangLabelWoollim EntertainmentArtis terkaitInfiniteDramatic BlueToheartSitus webInfinite Korean nameHangul남우현 Hanja南優賢...

 

Universitas Cenderawasih

Universitas CenderawasihLambang Resmi Universitas CenderawasihJenisPerguruan Tinggi NegeriDidirikan10 November 1962; 61 tahun lalu (1962-11-10)Lembaga indukKementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik IndonesiaRektorOscar WambrauwStaf akademik767 (2022)Jumlah mahasiswa27.564 (2022)LokasiJayapura, Papua, IndonesiaKampusUrban, RuralWarna  Kuning emasNama julukanUNCEN (Akronim)Situs webwww.uncen.ac.id Gerbang Uncen Universitas Cenderawasih (yang disingkat UNCEN) ad...

Akademi Kristal Prep

Crystal Prep AcademySekolah fiksi dalam seri animasi My Little Pony: Equestria GirlsPanorama Akademi Kristal Prep jika dilihat dari depanTipeSekolahTampilan perdanaMy Little Pony: Equestria Girls - Friendship GamesLokasiDunia manusia EquestriaKepala Sekolah • Kepala Sekolah Cadance  • Abacus Cinch (sebelumnya)InteriorLorong, Kamar Twilight, Kantor Kepala Sekolah, Lapangan sepak bola, Studio tari[1]Hari BukaHari Senin - JumatTutup pada hari Sabtu dan Minggu Akademi Krista...

 

Persebi Boyolali

Persebi BoyolaliNama lengkapPersatuan Sepakbola Boyolali IndonesiaJulukanSapi Jawa Laskar Pandanarang Berdiri1975; 49 tahun lalu (1975)[1]StadionStadion KebogiroBoyolali, Jawa Tengah(Kapasitas: 12,000)PemilikPemkab BoyolaliPelatih Imran AmirullahLigaLiga 3Situs webSitus web resmi klub Kostum kandang Kostum tandang Persatuan Sepakbola Boyolali Indonesia (disingkat Persebi Boyolali) adalah sebuah tim sepak bola Indonesia asal Boyolali, Jawa Tengah yang bermarkas di Stadion Keb...

 

Zduńska Wola Karsznice

Zduńska Wola Karsznice is one of the biggest rail junctions in Poland, located in central part of the country, within the borders of the town of Zduńska Wola (Łódź Voivodeship). It is a station along the Polish Coal Trunk-Line; before 1930 it had been a separate village, but construction of the Trunk-Line resulted in creation of a separate district for rail workers, with numerous condominiums. A few kilometers north of Karsznice, the Trunk-Line crosses the Łódź–Tuplice rail line li...

Volvo

Swedish multinational manufacturing company This article is about the Volvo Group (AB Volvo). For the separate manufacturer of passenger automobiles, see Volvo Cars. For other uses, see Volvo (disambiguation). AB VolvoCompany typeAktiebolagTraded asNasdaq Stockholm: VOLV A, Nasdaq Stockholm: VOLV BISINSE0000115446IndustryAutomotiveFounded1927; 97 years ago (1927)FoundersAssar Gabrielsson and Gustav LarsonHeadquartersGothenburg, SwedenArea servedWorldwideKey peopleC...

 

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

Міністерство оборони України

Міністерство оборони України (Міноборони) Емблема Міністерства оборони та Прапор Міністерства оборони Будівля Міністерства оборони у КиєвіЗагальна інформаціяКраїна  УкраїнаДата створення 24 серпня 1991Попередні відомства Міністерство оборони СРСР Народний комісарі...

Maxim (India)

Indian edition of Maxim MaximDeepika Padukone on the cover of Maxim 2017.Editor-in-ChiefVivek Pareek[1]Former editorsAnup KuttySunil MehraStaff writersSaurav BhanotShobhita DuttCategoriesMen'sFrequencyMonthlyPublisherXavier CollacoFirst issueJanuary 2006 (2006-01)Final issue1 December 2018 (2018-12-01)[2]CompanyMedia Transasia India Ltd.[3]Burda Media India[4]CountryIndiaBased inGurgaonLanguageEnglishWebsiteMaximIndia.in Maxim was the I...

 

56 Pine Street

Historic commercial building in New York, United States United States historic place56 Pine Street(Wallace Building)U.S. National Register of Historic PlacesU.S. Historic districtContributing propertyNew York City Landmark (2013)Show map of Lower ManhattanShow map of New YorkShow map of the United StatesLocation56-58 Pine St.Manhattan, New York CityCoordinates40°42′24″N 74°0′32″W / 40.70667°N 74.00889°W / 40.70667; -74.00889Built1893-94[2][3]...

 

Disuguaglianza di Weitzenböck

In matematica, la disuguaglianza di Weitzenböck o disuguaglianza di Ionescu-Weitzenböck è un teorema riguardante la relazione tra i lati di un triangolo. Indice 1 Il teorema 1.1 Dimostrazione 2 Storia 3 Note 4 Bibliografia Il teorema Qualunque triangolo di lati a {\displaystyle a} , b {\displaystyle b} e c {\displaystyle c} e superficie Δ {\displaystyle \Delta } soddisfa la disuguaglianza di Weitzenböck: a 2 + b 2 + c 2 ≥ 4 3 Δ . {\displaystyle a^{2}+b^{2}+c^{2}\geq 4...

Mountain guide

Mountaineering expert who guides travellers or other mountaineers on their path This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Mountain guide – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2007) (Learn how and when to remove this message) Austrian mountain guides Anselm Klotz (left) and Josef Frey (...

 

Billy Kidman

American professional wrestler Billy KidmanKidman in 2007Birth namePeter Alan Gruner Jr.Born (1974-05-11) May 11, 1974 (age 50)[1]New Haven, Connecticut, U.S.[2]Spouse(s) Torrie Wilson ​ ​(m. 2003; div. 2008)​Professional wrestling careerRing name(s)Billy Kidman[3]Kid Flash[3]Kidman[1]Dr. WeisenburgEl TécnicoBilled height5 ft 10 in (178 cm)[2]Billed weight195 lb (88 k...

 

تولكان

  تولكان (بالإسبانية: Tulcán)‏    تولكان تولكان تاريخ التأسيس 11 يونيو 1535  تقسيم إداري البلد الإكوادور  [1] عاصمة لـ مقاطعة كارتشي التقسيم الأعلى مقاطعة كارتشيكانتون تولكان  خصائص جغرافية إحداثيات 0°48′42″N 77°43′07″W / 0.81166666666667°N 77.718611111111°W / 0.81166666666...

Shenzhou VI

Shenzhou VI (bahasa Tionghoa:: 神舟六号 shenzhou liuhao) adalah sebuah penerbangan berawak kedua Republik Rakyat Tiongkok (RRT) setelah Shenzhou V. Penerbangan ini diluncurkan dengan roket Long March dari Pusat Peluncuran Satelit Jiuquan pada 12 Oktober 2005. Hal ini sekaligus membuat Tiongkok sebagai negara ketiga yang berhasil mengirimkan awaknya dua kali dalam misi antariksa berawak. Pesawat Shenzhou yang digunakan dalam misi ini membawa dua astronaut, Fei Junlong (费俊龙) and Nie ...

 

Ernesto I d'Asburgo

Ernesto IRitratto postumo del duca Ernesto I d’AsburgoDuca di Stiria, Carinzia e Carniola(Austria Interiore)[1]In carica1406 –10 giugno 1424 PredecessoreGuglielmo I con Leopoldo IV SuccessoreFederico V con Alberto VI NascitaBruck an der Mur, 1377 MorteBruck an der Mur, 10 giugno 1424 Luogo di sepolturaAbbazia di Rein Casa realeCasa d'Asburgo PadreLeopoldo III d'Asburgo MadreVerde Visconti ConsortiMargherita di PomeraniaCimburga di Masovia FigliFedericoMargheritaAlbertoC...