PROFILPELAJAR.COM

Zahutyń
	wieś
	; Zahutyń, główna arteria (2016)
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Zagórz
Liczba ludności (2020)	1267
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-500
Tablice rejestracyjne	RSA
SIMC	0362803
	Położenie na mapie gminy Zagórz Zahutyń
	Położenie na mapie Polski Zahutyń
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Zahutyń
	Położenie na mapie powiatu sanockiego Zahutyń
	49°31′46″N 22°14′04″E/49,529444 22,234444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zahutyń (j. łemkowski Загутинь) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zagórz^[4]. Leży na lewym brzegu Sanu.

Między 1 listopada 1972 a 31 stycznia 1977 Zahutyń znajdował się w granicach Sanoka^[5]^[6].

Część wsi

Integralne części wsi Zahutyń^[7]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0362810	Łany	część wsi
0362826	Na Zagrodziu	część wsi

Historia

Wieś lokowana na prawie wołoskim. Istniała już przed 1412. Wieś królewska Zahutyn położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[8], w drugiej połowie XVII wieku należała do starostwa sanockiego^[9].

Zahutyń jest położony wzdłuż strumyka, przed 1939 zwanego miejscowo potokiem lub Brudkiem^[10].

W Zahutyniu w 1804 urodził się Antoni Dobrzański – ksiądz rzymskokatolicki, kapelan powstańców krakowskich.

22 lutego 1846 z Zahutynia, w ramach powstania krakowskiego, miał atakować zaborców w Sanoku Jerzy Bułharyn, dowodzący siłami miejscowymi i słowackimi. Po kilku potyczkach przy dojściu do Zahutynia i nie mając wsparcia, od północy, wycofał się na Węgry.

W połowie XIX wieku posiadłości tabularne Zahutyń stanowiły własność rządową^[11]^[12]. Według stanu z 1872 właścicielem dóbr tabularnych Zahutyń był Jan Okołowicz (do tego samego roku sprawujący urząd burmistrza Sanoka)^[13]. W połowie lat 80. XIX wieku właścicielami byli Abisch i Sosia Kaner^[14], około 1890 Abraham Blum (także posiadający tzw. Blumówkę) oraz Abisz i Sosche (Sosie, Zosie) Kanner (posiadający część Zahutynia)^[15]. Na przełomie XIX/XX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Zahutyniu był Stanisław Nowak^[16]^[17]^[18]^[19]^[20]^[21]^[22]^[23]^[24]

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie sanockim województwa lwowskiego. W lipcu 1939 w Zahutyniu została poświęcona Szkoła im. Władysława Beliny-Prażmowskiego, która jednocześnie została oddana pod opiekę Związku Beliniaków^[25]^[26]. 4 listopada 2022 roku odbyło się święto Szkoły i patrona Szkoły im. Władysława Beliny-Prażmowskiego w Zahutyniu^[27].

Według danych z końca lat 30. Zahutyń liczył około 1080 mieszkańców, w tym około 780 Ukraińców wyznania greckokatolickiego, około 100 Rusinów wyznania greckokatolickiego, około 100 Polaków wyznania rzymskokatolickiego oraz około 100 Polaków ochrzczonych w cerkwi^[28]. Mieszkańcy zarabiali pracując w miejscowym dworze^[29]. Przed 1939 we wsi działały organizacje oświatowe Proswita (ukraińska) i Towarzystwo Szkoły Ludowej (polska)^[30].

Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej wieś została przemianowana na Zakutin^[31].

W 1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 13 Polaków^[32].

W latach 1972–1977 Zahutyń był w granicach administracyjnych miasta Sanok jako osiedle^[33]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

W Zahutyniu znajduje się rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Matki Boskiej Królowej Polski. Ten drewniany obiekt wzniesiono w 1945 na miejscu cerkwi zburzonej w 1945. Ponadto istnieje Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Zahutyniu^[34]^[35]. We wsi znajduje się kapliczka i karczma (obecnie dom nr 162)^[36].

Na przełomie XIX/XX wieku w Zahutyniu zamieszkiwała rodzina Szymona Capa, z której pochodził Teodor, który w 1928 wyemigrował do Argentyny, a jego synem był argentyński piłkarz i trener Vladislao (Władysław) Cap^[37]^[38]. Z Zahutynia pochodził ks. proboszcz Konstanty Polański, członek kapituły AAŁ, której ordynariuszem był Ołeksandr Małynowski.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 156641
↑ Raport o stanie gminy Zagórz za rok 2020 [online], Biuletyn Informacji Publicznej, 31 maja 2021, s. 7 [dostęp 2021-07-24] (pol.).
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1580 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 274
↑ Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 12
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
↑ Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 274.
↑ Kwestionariusz 1939 ↓, s. 1, 2.
↑ Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 253.
↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 257.
↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 96.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 224.
↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 244.
↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 264, s. 10, 19 listopada 1893.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 220.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 205.
↑ Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 180.
↑ Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 24.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 192.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 192.
↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
↑ Miejscowości gminy Zagórz. Zahutyń. W: Zbigniew Osenkowski: Zagórz nad Osławą. Z dziejów miasta i gminy. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2006, s. 190. ISBN 83-922799-6-4.
↑ Szkoła im. Władysława Beliny Prażmowskiego w Zahutyniu powiatu Sanockiego. „Wschód”. Nr 139, s. 4, 16 lipca 1939.
↑ Borys Łapiszczak: Sanok w Królestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VIII. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 71. ISBN 83-918650-2-9.
↑ Święto patrona Szkoły Podstawowej w Zahutyniu! [online], esanok.pl [dostęp 2022-11-11] .
↑ Kwestionariusz 1939 ↓, s. 1.
↑ Kwestionariusz 1939 ↓, s. 9.
↑ Kwestionariusz 1939 ↓, s. 9, 10.
↑ Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 79.
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 967, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
↑ Dz.U. 1972 nr 43 poz. 274. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 1972 r. w sprawie zmiany granic miasta Sanoka w województwie rzeszowskim.. isap.sejm.gov.pl. [dostęp 2014-03-12].
↑ Kontakt. zahutyn.pl. [dostęp 2016-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-15)].
↑ Zahutyń – Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski. oblaci.pl. [dostęp 2016-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-24)].
↑ Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 157. ISBN 83-221-0158-9.
↑ Rodzina trenera piłkarzy Argentyny mieszka w Sanoku. „Nowiny”, s. 4, Nr 18 z 19 stycznia 1973.
↑ Jan Filipowicz. Ślad zaprowadził do bram Bieszczadów... Rzeszowska „metryka” trenera Argentyny Ladislao Capa. „Nowiny-Stadion”, s. 1, Nr 3 z 21 stycznia 1973.

Bibliografia

Anna Rady: Archiwum miasteczek i wsi pow. sanockiego, leskiego, ustrzyckiego. Kwestionariusze z badania środowiska.. przed 1937, s. 1-13.
Miejscowości gminy Zagórz. Zahutyń. W: Zbigniew Osenkowski: Zagórz nad Osławą. Z dziejów miasta i gminy. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2006, s. 186-194. ISBN 83-922799-6-4.

Linki zewnętrzne

Zahutyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 285 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 156641

[bip-2] Raport o stanie gminy Zagórz za rok 2020 [online], Biuletyn Informacji Publicznej, 31 maja 2021, s. 7 [dostęp 2021-07-24] (pol.).

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1580 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[5] Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 274

[6] Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 12

[Dz.U._29/2013-7] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[8] Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.

[9] Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 274.

[CITEREFKwestionariusz19391,_2-10] Kwestionariusz 1939 ↓, s. 1, 2.

[11] Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 253.

[12] Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 257.

[13] Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 96.

[14] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 224.

[15] Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 244.

[16] Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 264, s. 10, 19 listopada 1893.

[17] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 220.

[18] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 205.

[19] Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 180.

[20] Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 24.

[21] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 192.

[22] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 192.

[23] Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.

[24] Miejscowości gminy Zagórz. Zahutyń. W: Zbigniew Osenkowski: Zagórz nad Osławą. Z dziejów miasta i gminy. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2006, s. 190. ISBN 83-922799-6-4.

[25] Szkoła im. Władysława Beliny Prażmowskiego w Zahutyniu powiatu Sanockiego. „Wschód”. Nr 139, s. 4, 16 lipca 1939.

[26] Borys Łapiszczak: Sanok w Królestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VIII. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 71. ISBN 83-918650-2-9.

[27] Święto patrona Szkoły Podstawowej w Zahutyniu! [online], esanok.pl [dostęp 2022-11-11] .

[CITEREFKwestionariusz19391-28] Kwestionariusz 1939 ↓, s. 1.

[CITEREFKwestionariusz19399-29] Kwestionariusz 1939 ↓, s. 9.

[CITEREFKwestionariusz19399,_10-30] Kwestionariusz 1939 ↓, s. 9, 10.

[31] Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 79.

[siekierka222-32] SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 967, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

[33] Dz.U. 1972 nr 43 poz. 274. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 1972 r. w sprawie zmiany granic miasta Sanoka w województwie rzeszowskim.. isap.sejm.gov.pl. [dostęp 2014-03-12].

[34] Kontakt. zahutyn.pl. [dostęp 2016-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-15)].

[35] Zahutyń – Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski. oblaci.pl. [dostęp 2016-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-24)].

[36] Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 157. ISBN 83-221-0158-9.

[37] Rodzina trenera piłkarzy Argentyny mieszka w Sanoku. „Nowiny”, s. 4, Nr 18 z 19 stycznia 1973.

[38] Jan Filipowicz. Ślad zaprowadził do bram Bieszczadów... Rzeszowska „metryka” trenera Argentyny Ladislao Capa. „Nowiny-Stadion”, s. 1, Nr 3 z 21 stycznia 1973.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

PROFILPELAJAR.COM

Zahutyń

Część wsi

Historia

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Intel Core 2

موريس جونسون

Rømskog

Qasim al-Raymi

Фанфан-тюльпан (фільм, 2003)

Frederick III of Legnica

Sani Monastery

Erin Gilmer

Provinsi Kastamonu

Visible Language

Seahorse Seashell Party

Sensus Amerika Serikat 2000

Deichmann SE

Dolfin Swimwear

Jiangnan Circuit

We Were Eight Years in Power

Characters of The Last of Us

Be Best

Gukbap

Billal Brahimi