Willa przy ulicy Stanisława Wyspiańskiego 2 w Siemianowicach Śląskich – zabytkowawilla, położona w Siemianowicach Śląskich przy ulicy S. Wyspiańskiego 2, w dzielnicy Centrum. Powstała ona w 1930 roku w stylu modernistycznym według projektu Jana Noworyty z Katowic dla pracowników administracyjnych huty „Laura” (późniejsza huta „Jedność”).
Historia
Początki willi sięgają 1929 roku, kiedy to Naczelna Dyrekcja Kopalń Zjednoczonych Hut Królewska i Laura otrzymała zezwolenie na budowę domu, zwanego wówczas „Domem Administracyjnym”[1]. Modernistyczna willa[2] została oddana do użytku w 1930 roku[3] i służyła początkowo pracownikom administracyjnym pracującym w pobliskiej w hucie „Laura”. Zagospodarowano w nim łącznie cztery mieszkania[2]. Willę zaprojektował katowicki przedsiębiorca budowlany Jan Noworyta[1].
W 1945 roku przez kilka miesięcy w willi stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej, którzy zdewastowali w znacznej części wnętrza willi[1]. Po II wojnie światowej (lub jeszcze w czasach II wojny światowej[1]) mieszkania w willi podzielono na mniejsze – zagospodarowano ich łącznie 12. Willą zarządzała Kopalnia Węgla Kamiennego „Siemianowice”, a po jej likwidacji Siemianowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa „Michał”[1]. Budynek został wpisany do rejestru zabytków 5 grudnia 2012 roku[3].
Charakterystyka
Willa widziana od strony północnej
Willa położona jest przy ulicy S. Wyspiańskiego w Siemianowicach Śląskich, w dzielnicy Centrum[3]. Modernistyczny dom jest budynkiem murowanym z cegły i tynkowanym, symetrycznym i trójskrzydłowym[1]. Posiada dwie kondygnacje, podpiwniczenie oraz strych doświetlony lukarnami[1]. Zwieńczony jest on czterospadowym dachem krytym dachówką[1].
Od strony ulicy S. Wyspiańskiego willa posiada dwa symetrycznie wbudowane wykusze w dolnej kondygnacji, a obok nich tarasy, na których mieszczą się dodatkowe wejścia do mieszkań. Nad każdym z wykuszów i nad tarasami zaprojektowano półeliptyczne balkony z metalowymi balustradami[1]. W ryzalitach znajdują się wejścia do klatek schodowych, a same zaś ryzality zwieńczone się trójkątnymi szczytami wystającymi ponad linię dachu[1].
Willa posiadała pierwotnie cztery pięcio- i sześciopokojowe mieszkania, dwa mniejsze po 280 m² powierzchni, a większe miały 360 m² powierzchni[1]. Obecnie znajduje się tutaj 12 mieszkań, a w jednym z nich zachowały się oryginalne elementy dekoracyjne salonu, oranżerii i łazienki[2], Zachowała się także oryginalna stolarka drzwiowa i większość okiennej, a przy niektórych oknach także drewniane żaluzje[1].
Willa została wpisana do rejestru zabytków 5 grudnia 2012 roku pod numerem A/394/12[3]. Ochroną objęty jest budynek w obrysie murów zewnętrznych[4].
Przypisy
↑ abcdefghijklZapomniana Architektura Siemianowic Śląskich: Wyspiańskiego 2 część II. www.facebook.com, 2017-04-02. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
