Ratusz w Siemianowicach Śląskich – zabytkowyratusz, obecnie jest siedzibą władz Miasta Siemianowice Śląskie, położony przy ul. Jana Pawła II 10 w dzielnicy Centrum.
Budynek powstał w 1904 roku według projektu Johannesa Seifferta. Wzniesiono go w stylu eklektycznym z elementami neorenesansowymi i neobarokowymi jako obiekt czterokondygnacyjny z podpiwniczeniem. Został kilkukrotnie rozbudowany, a w 2010 roku ukończono prace nad renowacją elewacji zewnętrznej. Mieści się w nim część jednostek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie, w tym gabinety: Prezydenta Miasta, Sekretarza Miasta i Skarbnika Miasta. Odbywają się tu także sesje Rady Miasta Siemianowice Śląskie.
Historia
Gmach siemianowickiego ratusza w 1929 roku, od strony placu WolnościRatusz w 2008 roku – przed remontem elewacji zewnętrznej
Gmach ratusza gminy Siemianowice został ukończony w 1904 roku[1] (data ta jest również wyryta na wykuszu nad oknem pierwszego piętra[2]). Projekt sporządzony został w latach 1902–1903 przez budowniczego miejskiego[3] – Johannesa Seifferta[1]. W tym czasie gmach był przewidziany na siedzibę władz gminy Siemianowice[4]. Został on zlokalizowany przy ówczesnym Neuer Marktplatz (obecnie plac Wolności), na rogu nowo wytyczonych ulic: Friedrichstrasse (obecnie ulica Z. Krasińskiego) i Hohenzollernstrasse (obecna ulica Jana Pawła II)[5].
Na parterze budynku swoje gabinety mieli pierwotnie naczelnik urzędu oraz sekretarz, znajdowały się tam także biblioteka, registratura, straż miejska, urząd dzielnicowy, urząd stanu cywilnego, urząd meldunkowy, urząd skarbowy oraz inne urzędy i wydziały. Na wyższych piętrach urządzono m.in. mieszkanie burmistrza, natomiast w podziemiach kuchnię i cztery cele więzienne[2].
Po połączeniu gmin Siemianowice i Huta Laura w 1923 roku, w latach 1923–1925 roku gmach siemianowickiego ratusza został powiększony[1]. W tym czasie na piętrze powstała duża sala posiedzeń Rady Miejskiej ozdobiona witrażami, na parterze zaś ulokowano nowe pokoje biurowe. Nową część dobudowano od strony ulicy Zygmunta Krasińskiego[2]. Urzędnicy z laurahuckiego ratusza do gmachu siemianowickiego magistratu zostali przeniesieni w 1925 roku[1].
W czasie II wojny światowej zamurowano środkowe okno w sali powiedzeń Rady Miasta, co uchroniło witraż przez zniszczeniem[2].
Z uwagi na zwiększenie liczby urzędników, w 1950 roku poddasze zaadaptowano na cele biurowe; projekt adaptacji wykonał inżynier Tadeusz Okoń. W tym czasie planowano także budowę trzech pięciokondygnacyjnych budynków dla robotników na zlecenie Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych w Katowicach, z czego dwa miały przylegać do siemianowickiego ratusza[5]. Wschodnie skrzydło ratusza również miało być przebudowane. W ramach przebudowy, zaplanowanej na lata 1957–1959, zamierzano wyburzyć przeszklony balkon oraz wejście od strony obecnej ulicy Jana Pawła II, a w jej miejscu projektowano budowę warsztatu, garażu i ośmiu pokoi biurowych[2]. Ostatecznie nie przystąpiono do realizacji obydwu inwestycji[5].
Gmach siemianowickiego ratusza 12 czerwca 1987 roku został wpisany do rejestru zabytków[6]. W 1995 roku powstał projekt nowego wystroju ratuszowej sali – zastosowano niskie stoliki ze szklanymi blatami w formie łuku odcinkowego oraz niskie, głębokie siedziska[5]. W 2010 roku zostały ukończone prace modernizacyjne elewacji zewnętrznej siemianowickiego ratusza, a w przeciągu poprzednich kilku lat odnowiono także znajdujące się wewnątrz gmachu korytarze[7].
Charakterystyka
Główne wejście do ratusza
Ratusz zlokalizowany jest przy ulicy Jana Pawła II 10 w Siemianowicach Śląskich[6], w granicach dzielnicy Centrum[8]. Gmach stanowi siedzibę Gminy Siemianowice Śląskie[9]. Działa tu część jednostek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie, a spośród nich swoją siedzibę ma tu m.in. Prezydent Miasta oraz jego zastępcy, Sekretarz Miasta i Skarbnik Miasta[10]. Ratusz jest także siedzibą Rady Miasta Siemianowice Śląskie[11].
Ratusz z 1904 roku powstał w stylu eklektycznym z elementami neorenesansu i neobaroku[4]. Budynek z cegły[3], czterokondygnacyjny, z poddaszem użytkowym oraz podpiwniczeniem[4]. Mansardowy dach jest kryty papą (dawniej łupkiem)[2]. Elewacja ratusza jest rozczłonkowana ceglanymi lizenami ujmującymi węższe partie ścian, w których wbudowano zdwojone okna w ozdobnych obramieniach[2], w cokole zaś elewacja pokryta jest tynkowanym boniowaniem[4]. Okna są prostokątne i w zwieńczeniach zostały zakończone łukiem odcinkowym[4]. Główne wejście ozdobione półokrągłym portalem z witrażem przedstawiającym herb Siemianowic Śląskich znajduje się od strony ulicy Zygmunta Krasińskiego[5][12].
Charakterystycznym elementem ratusza jest znajdujący się w narożniku wykusz[4] w formie cylindrycznej wieży z herbem Siemianowic Śląskich i zegarem, przykryty baniastym hełmem z latarnią i iglicą[3]. Wieża ta przechodzi przez trzy kondygnacje, począwszy od drugiej. Herb na wieży ratuszowej przedstawiony jest w starej wersji, w której rybak trzyma w prawej ręce kufel[5].
W godzinach nocnych ratusz jest oświetlony za pomocą reflektorów oraz lamp[13].
Reprezentacyjne pomieszczenia pierwotnie zdobiła drewniana boazeria[2]. W sali posiedzeń znajdują się witraże, środkowy pochodzi z 1925 roku. Został on wykonany przez krakowską pracownię Żeleńskich, boczne zaś wykonała siemianowicka pracownia witraży Fryderyka Romańczyka[1]. Przedstawiają one: białego orła na lancach, złotego orła śląskiego i herb Siemianowic Śląskich[3].
↑Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
AntoniA.HalorAntoniA., Przewodnik siemianowicki. Wędrówki po mieście i okolicy, wyd. pierwsze, Siemianowice Śląskie: Urząd Miasta Siemianowice Śląskie, 2000, ISBN 83-913068-1-X(pol.).
.jpg)
.jpg)
.jpg)
