Wieszowa (gmina)

Wieszowa
gmina wiejska
1945-1954[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

1945–46: śląskie[1]
1946–50: śląskie
1950-53: katowickie
1953-54: stalinogrodzkie

Powiat

1945-51: bytomski
1951-54: tarnogórski

Siedziba

Wieszowa

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

0

brak współrzędnych

Wieszowa – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954[2] w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim), katowickim i stalinogrodzkim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą władz gminy była Wieszowa (1958–72 osiedle[3]).

Gmina zbiorowa Wieszowa powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[4]) w powiecie bytomskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[5][6]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[6][7], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[8][9]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 2 gromad: Wieszowa i Grzybowice[10]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[11].

Po zniesieniu powiatu bytomskiego 1 kwietnia 1951, gminę Wieszowa przyłączono do powiatu tarnogórskiego w tymże województwie; równocześnie gromadę Grzybowice włączono do Zabrza[12]. Tak więc gmina Wieszowa, składając się już z samej siedziby, nie była więcej podzielona na gromady[13]. 9 marca 1953 woj. katowickie przemianowano na stalinogrodzkie[14]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15].

 Osobny artykuł: Wieszowa (gromada).

Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy[16]. Obecnie dawny obszar gminy należy do gminy Zbrosławice (Wieszowa) i Zabrza (Grzybowice).

Przypisy

  1. ↑ a b Od 1945 pod administracją wojewody śląskiego; od 1946 jednostka administracyjna woj. śląskiego
  2. ↑ Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954
  3. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 279 / Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  4. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  5. ↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
  6. ↑ a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
  7. ↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
  8. ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
  9. ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
  10. ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  11. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  12. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147
  13. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  14. ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  15. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  16. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
Powiat Beuthen (1873–1926) — Powiat Beuthen-Tarnowitz (1927–1945) — Powiat bytomski (1945–1951)
  • Siedziba powiatu – Bytom
Przynależność administracyjna
Miasta (1873–1951)
Gminy wiejskie
(1945–1951)
Gminy wiejskie jednostkowe
(1873–1945)
Obszary dworskie
(1873–1928)
Powiat Tarnowitz (1873–1927[A]) — Powiat tarnogórski (1922–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1873–1975)
Gminy wiejskie jednostkowe
(1873–1945)
Obszary dworskie
(1873–1924/28[B])
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Osiedla (1954–72)
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku (1921) większa część powiatu Tarnowitz przeszła pod władzę polską, z której utworzono powiat tarnogórski. Fragmenty powiatu Tarnowitz, które pozostały w Niemczech utrzymano przy szczątkowym powiecie Tarnowitz do 1 stycznia 1927, kiedy to połączono go z okrojonym powiatem Beuthen w nowy powiat Beuthen-Tarnowitz
  2. ↑ Obszary dworskie zniesiono w Polsce w 1924, a w Niemczech w 1928