Wanda Landowska

Wanda Landowska
Ilustracja
Wanda Landowska
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1879
Warszawa

Data i miejsce śmierci

16 sierpnia 1959
Lakeville

Instrumenty

klawesyn, pianino

Zawód

kompozytorka

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Wanda Landowska i Francis Poulenc.

Wanda Landowska (ur. 5 lipca 1879 w Warszawie, zm. 16 sierpnia 1959 w Lakeville) – polska klawesynistka, pianistka, kompozytorka, jedna z najsłynniejszych klawesynistek świata.

Życiorys

Lekcje gry na fortepianie pobierała od czwartego roku życia. Studiowała u Aleksandra Michałowskiego w konserwatorium w Warszawie, które ukończyła w 1891. W latach 1893–1897 w Berlinie studiowała kompozycję u Heinricha Urbana – nauczyciela m.in. Ignacego Paderewskiego. Jej kompozycje są dziś zapomniane, ale w początkach XX wieku budziły pewne zainteresowanie. Tym bardziej, że Landowska – jako pierwsza wśród polskich kompozytorek – pisała w stylu nowoczesnym, a nie neoromantycznym, szczególnie popularnym wśród amatorów i komponujących kobiet[1].

W Paryżu podjęła się trudnego zadania „odrodzenia” muzyki renesansowej i barokowej, skupiając się na grze na klawesynie, niemal całkowicie wówczas zapomnianym. Grała na współczesnym instrumencie, zbudowanym w 1912 r. przez firmę Pleyel, częściowo na podstawie modeli zachowanych w muzeach.

W 1913 została zaangażowana do berlińskiej szkoły Hochschule für Musik, gdzie otworzyła pierwszą na świecie klasę gry na klawesynie. Koncertowała często w Ameryce i Europie. W lipcu 1927 we Francji, w Saint-Leu-la-Forêt założyła L’Ecole de Musique Ancienne (szkołę muzyki dawnej).

W 1939 wraz z Denise Restout uciekły na południe Francji, pozostawiając w Paryżu kolekcję instrumentów muzycznych i muzykaliów, które we wrześniu 1940 zostały w 54 skrzyniach wywiezione przez Niemców do Berlina. W roku 1941 przedostały się do USA. Tam Landowska koncertowała, dawała lekcje i kontynuowała pracę nad nagraniami. Na fortepianie nagrywała dzieła Mozarta i Haydna, na klawesynie Bacha. Zmarła 16 sierpnia 1959 roku w Lakeville w Connecticut, USA.

Wanda Landowska wychowała wielu interpretatorów dzieł dawnych mistrzów, do najwybitniejszych należeli: José Iturbi, Clifford Curzon, Ralph Kirkpatrick, Ruggero Gerlin, Margerita Trombini-Kazuro, Janina Wysocka-Ochlewska, Emma Altberg, Kazimierz Flatau, Alexis Weissenberg i Rafael Puyana.

Była autorką książek poświęconych muzyce dawnej oraz problemom jej wykonawstwa.

Życie prywatne

Urodziła się w rodzinie żydowskiej, ale jej rodzice, adwokat Marian Landowski i matka Ewelina, ochrzcili się wraz z nią w roku 1892.

W 1899 roku poznała Henryka Lwa, polskiego pisarza i etnografa, który pomógł jej przy pisaniu książki Musique ancienne i z którym wzięła ślub w Paryżu w 1900. Związek z Henrykiem miał dla Landowskiej charakter drugoplanowy. Zatrudniła pokojówkę, która stała się zarazem kochanką męża. Taki układ im odpowiadał, jako że Landowska była orientacji homoseksualnej[2].

W latach trzydziestych poznała Denise Restout, która stała się jej życiową partnerką.

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej jeden z kraterów na Wenus został nazwany Landowska na cześć Wandy Landowskiej.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ M. Dziadek, L. Moll Oto artyści pełnowartościowi, którzy są kobietami..., Katowice ZKP 2003, s. 29.
  2. ↑ GLBTQ Archive.
  3. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za propagandę muzyki polskiej zagranicą”.

Bibliografia

Read other articles:

Buddhisme di Tiongkok

Bagian dari seri tentangBuddhisme SejarahPenyebaran Sejarah Garis waktu Sidang Buddhis Jalur Sutra Benua Asia Tenggara Asia Timur Asia Tengah Timur Tengah Dunia Barat Australia Oseania Amerika Eropa Afrika Populasi signifikan Tiongkok Thailand Jepang Myanmar Sri Lanka Vietnam Kamboja Korea Taiwan India Malaysia Laos Indonesia Amerika Serikat Singapura AliranTradisi Buddhisme prasektarian Aliran Buddhis awal Mahāsāṃghika Sthaviravāda Aliran kontemporer Theravāda Mahāyāna Vajrayāna Kon...

 

SK 48

Fossilised skull of the species Paranthropus robustus This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: SK 48 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2019) (Learn how and when to remove this template message) SK 48Catalog no.SK 48SpeciesParanthropus robustusAge1.8 myaPlace discoveredSwartkrans,...

 

Agama di Komoro

Bagian dari seri tentangBudaya Komoro Agama Simbol Bendera Lambang lbs Agama di Komoro mayoritas adalah Islam. Meskipun konstitusi, yang direvisi pada 2018, menghilangkan rujukan kepada sebuah agama negara pada konstitusi tahun 2009, dengan menyatakan bahwa Islam Sunni adalah sumber identitas nasional, sebuah hukum tahun 2008 yang disahkan pada Januari 2013 melarang praktek bentuk Islam lainnya di negara tersebut.[1][2] Penyebaran agama non-Islam dilarang.[3] Ikhtisar ...

Katedral Acerenza

Katedral AcerenzaKatedral Santa Perawan Maria Diangkat ke SurgaItalia: Cattedrale di Santa Maria Assunta e San Caniocode: it is deprecated Katedral AcerenzaLokasiAcerenzaNegaraItaliaDenominasiGereja Katolik RomaArsitekturStatusKatedralStatus fungsionalAktifGayaRomanesquePeletakan batu pertamaAbad ke-11SelesaiAbad ke-13AdministrasiKeuskupanKeuskupan Agung Acerenza Katedral Acerenza (Italia: Duomo di Acerenzacode: it is deprecated , Cattedrale di Santa Maria Assunta e San Canio) adalah sebuah g...

 

ESPN 3D

ESPN 3DCaractéristiquesCréation 11 juin 2010Disparition 2013Propriétaire The Walt Disney Company (80 %)Hearst Corporation (20 %)Slogan The Worldwide Leader in SportsLangue AnglaisPays États-UnisSiège social Bristol, ConnecticutSite web www.espn.com/3dDiffusionSatellite DirecTV : 106Foxtel : 206Câble Comcast Time Warner CableIPTV AT&T U-Verse : 1610modifier - modifier le code - modifier Wikidata ESPN 3D est une chaîne du réseau américain ESPN lancée le 11...

 

Bambang Dwi Hasto

Bambang Dwi Hasto Kepala Rumah Sakit Pusat Angkatan Darat Gatot SoebrotoMasa jabatan18 Juni 2020 – 25 September 2020 PendahuluTerawan Agus PutrantoPenggantiAlbertus Budi SulistyaKepala Pusat Kesehatan Tentara Nasional IndonesiaMasa jabatan4 Juli 2019 – 18 Juni 2020 PendahuluBen Yura RimbaPenggantiTugas RatmonoKepala Pusat Kesehatan Angkatan DaratMasa jabatan25 April 2017 – 4 Juli 2019 PendahuluBambang PratomoPenggantiTugas Ratmono Informasi pribadiLahir28 Sept...

Creuse

Department of France For other uses, see Creuse (disambiguation). Department in Nouvelle-Aquitaine, FranceCreuse (Occitan): Cruesa or CrosaDepartmentPrefecture building of the Creuse department, in Guéret FlagCoat of armsLocation of Creuse in FranceCoordinates: 46°07′20″N 1°54′46″E / 46.12222°N 1.91278°E / 46.12222; 1.91278CountryFranceRegionNouvelle-AquitainePrefectureGuéretSubprefecturesAubussonGovernment • President of the Departmental Coun...

 

Glen Glass

American politician (born 1965) Glen GlassMember of the Maryland House of Delegatesfrom the 34A districtIn officeJanuary 12, 2011 – January 9, 2019Serving with Mary Ann LisantiPreceded byB. Daniel RileySucceeded bySteven C. JohnsonConstituencyHarford CountyCecil County Personal detailsBorn (1965-09-10) September 10, 1965 (age 58)Riverdale, MarylandPolitical partyRepublicanChildren1Alma materHoward Community College (A.A.)University of Baltimore (B.A.)Milita...

 

Vijay Singh

Vijay Singhविजय सिंहInformasi pribadiNama lengkapVijay SinghJulukanThe Big FijianLahir22 Februari 1963 (umur 61)Lautoka, Viti Levu, Colonial FijiTinggi6 ft 2 in (1,88 m)Berat208 pon (94 kg; 14,9 st)Kebangsaan FijiTempat tinggalPonte Vedra Beach, Florida, U.S.PasanganArdena Seth (m. 1985)AnakQass SethKarierMenjadi pro1982Kejuaraan sekarangPGA Tour (joined 1993)Kejuaraan terdahuluEuropean Tour (rejoined 2006)Juara profesional59Kemenangan m...

DB Class 610

DB Class 610610 020In service1992 - 2000, 2001 - 2014ManufacturerMAN, Duewag, MBB, AEG,ABB, Siemens, FiatNumber built20Formation2 carsCapacity16 (1st), 114 (2nd)OperatorsDeutsche BahnSpecificationsTrain length50.80 m (166 ft 8 in)Car length25.40 m (83 ft 4 in) + 25.40 m (83 ft 4 in)Maximum speed160 km/h (99 mph)Track gauge1,435 mm (4 ft 8+1⁄2 in) standard gauge The DB Class 610 is a Diesel Multiple Unit (DMU) tra...

 

UK rap

British genres of hip hop This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (January 2024) UK rapOther namesBritish hip hopBritish rapBrit-hopUK hip hopStylistic originsHip hopR&B/hip-hopgarage housedubCultural originsEarly 1980s, United KingdomDerivative formsTrip hopSubgenresChap hoproad rapUK drillBritcore (British hardcore hip hop)[1]Other topicsDrum and bassgrimedubstepUK garagegangsta rapUK drilldrilltr...

 

Buddhist feminism

Movement Part of a series onBuddhism Glossary Index Outline History Timeline The Buddha Pre-sectarian Buddhism Councils Silk Road transmission of Buddhism Decline in the Indian subcontinent Later Buddhists Buddhist modernism DharmaConcepts Four Noble Truths Noble Eightfold Path Dharma wheel Five Aggregates Impermanence Suffering Not-self Dependent Origination Middle Way Emptiness Morality Karma Rebirth Saṃsāra Cosmology Buddhist texts Buddhavacana Early Texts Tripiṭaka Mahayana Sutras P�...

Warner Archive Collection

Home video line from Warner Home Video Warner Archive CollectionLogo as introduced in 2020IndustryHome videoFoundedMarch 23, 2009; 15 years ago (2009-03-23)ParentWarner Bros. Home Entertainment The Warner Archive Collection is a home video division for releasing classic and cult films from Warner Bros.' library.[1][2] It started as a manufactured-on-demand (MOD) DVD series by Warner Bros. Home Entertainment on March 23, 2009, with the intention of putting pre...

 

Moustiers-Sainte-Marie

Commune in Provence-Alpes-Côte d'Azur, FranceMoustiers-Sainte-Marie Mostiers Santa Maria (Occitan)CommuneThe village of Moustiers-Sainte-Marie, seen from above Coat of armsLocation of Moustiers-Sainte-Marie Moustiers-Sainte-MarieShow map of FranceMoustiers-Sainte-MarieShow map of Provence-Alpes-Côte d'AzurCoordinates: 43°50′54″N 6°13′19″E / 43.8483°N 6.2219°E / 43.8483; 6.2219CountryFranceRegionProvence-Alpes-Côte d'AzurDepartmentAlpes-de-Haute-Pro...

 

Ferrari 640

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ferrari 640 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2018) (Learn how and when to remove this message) 1989 Formula One racing car by Ferrari Ferrari 640An earlier version known as the 639.A later version with a roll hoop inlet.CategoryFormula OneCon...

乌克兰总理

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/（英文） 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表（英语：Representatives of the President of Ukraine） 总...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

Jean Lebeuf

Pour les articles homonymes, voir Lebeuf. Jean LebeufGravure de l’abbé Lebeuf des années 1760.BiographieNaissance 7 mars 1687AuxerreDécès 10 avril 1760 (à 73 ans)Formation Faculté de théologie catholique de ParisActivités Historien, prêtreAutres informationsMembre de Académie des inscriptions et belles-lettres (1741-1760)modifier - modifier le code - modifier Wikidata L'abbé Jean Lebeuf, né le 6 mars 1687 à Auxerre, mort le 10 avril 1760, est un prêtre, historien et éru...

Xinjiang

Daerah Otonomi Uighur Xinjiang شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى新疆维吾尔自治区Daerah otonomiTranskripsi Nama • Tiongkok新疆维吾尔自治区(Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū) •  SingkatanXJ / 新 (Pinyin: Xīn) • Uighurشىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى • Transl. UighurShinjang Uyghur Aptonom Rayoni(Searah jarum jam) Pegunungan Huoyan, Turfan Afaq Khoja Mausoleum, Kashgar Grand Bazaar...

 

Boiler Bay State Scenic Viewpoint

State park in Oregon, USA Boiler Bay State Scenic ViewpointSea spray at Boiler BayShow map of OregonShow map of the United StatesTypePublic, stateLocationLincoln County, OregonNearest cityDepoe BayCoordinates44°49′40″N 124°03′52″W / 44.8278906°N 124.0645602°W / 44.8278906; -124.0645602[1]Operated byOregon Parks and Recreation DepartmentStatusOpen Boiler Bay State Scenic Viewpoint is a state park in the U.S. state of Oregon, administered by...