Wacław Gąssowski

Data i miejsce urodzenia	1 września 1917 Piotrogród
Data i miejsce śmierci	7 lipca 1959 Belgia
Wzrost	176 cm
Dorobek medalowy
Mistrzostwa Polski złoto Chorzów 1937 bieg na 800 m złoto Warszawa 1938 bieg na 400 m złoto Warszawa 1938 sztafeta 4 × 100 m złoto Kraków 1938 sztafeta 4 × 200 m złoto Poznań 1938 sztafeta olimpijska złoto Kraków 1938 sztafeta szwedzka złoto Poznań 1948 sztafeta 4 × 400 m srebro Wilno 1936 bieg na 400 m przez płotki srebro Warszawa 1938 sztafeta 4 × 400 m srebro Poznań 1948 bieg na 400 m przez płotki brąz Wilno 1936 sztafeta 4 × 400 m brąz Poznań 1938 sztafeta 3 × 1000 m Halowe mistrzostwa Polski złoto Przemyśl 1937 sztafeta 3 × 800 m
Odznaczenia

Wacław Gąssowski (ur. 27 sierpnia^?/9 września 1917 w Piotrogrodzie, zm. 7 lipca 1959 w Belgii^[1]) – polski lekkoatleta, wielokrotny mistrz i rekordzista Polski, później trener lekkoatletyczny.

Urodził się 1 września 1917 w Piotrogrodzie^[2].

Ukończył szkołę średnią w Rydzynie, a następnie Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, otrzymując tytuł obserwatora. 13 września 1939 został mianowany na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1939 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa.

Jako lekkoatleta startował przede wszystkim w biegach na 400 m, 800 m i na 400 m przez płotki. Zakwalifikował się do polskiej reprezentacji na igrzyska olimpijskie w 1936 w Berlinie w biegu na 400 metrów przez płotki, ale nie wystąpił na skutek kontuzji. Na mistrzostwach Europy w 1938 w Paryżu odpadł w eliminacjach biegu na 800 m. W 1939 na akademickich mistrzostwach świata w Monako zdobył złoty medal w biegu na 400 m i srebrny w sztafecie olimpijskiej (w składzie znajdowali się również Stanisław Sulikowski, Jan Tęsiorowski i Zygmunt Zabierzowski)^[3].

Odniósł wiele sukcesów w mistrzostwach Polski. W 1936 zdobył srebrny medal na 400 m przez płotki i w sztafecie 4 × 400 m, w 1937 został mistrzem na 800 m, a w 1938 zdobył złote medale na 400 m, sztafecie 4 × 100 m, sztafecie 4 × 200 m, sztafecie szwedzkiej i sztafecie olimpijskiej, srebrny w sztafecie 4 × 400 m i brązowy w sztafecie 3 × 1000 m^[4]. Był też złotym medalistą halowych mistrzostw Polski w 1937 w sztafecie 3 × 800 m^[5].

Sześciokrotnie poprawiał rekordy Polski^[1]: bieg na 300 m – 36,0 (19 września 1937, Kraków), bieg na 400 m – 48,3 (21 sierpnia 1937, Warszawa, przetrwał do 1954)^[6], bieg na 500 m – 1:05,5 (11 października 1936, Warszawa), sztafeta 4 × 200 m – 1:32,9 (25 września 1938, Kraków), sztafeta szwedzka – 1;56,3 (9 sierpnia 1938, Oslo), sztafeta olimpijska – 3:23,8 (28 sierpnia 1938, Poznań).

W latach 1936–1939 wystąpił w siedmiu meczach reprezentacji Polski (21 startów), odnosząc 6 zwycięstw indywidualnych.

Dwukrotnie znalazł się w dziesiątce najlepszych sportowców Polski w plebiscycie Przeglądu Sportowego: w 1937 zajął 4. miejsce, a w 1938 – 6. miejsce

Rekordy życiowe^[1]:

• bieg na 100 metrów – 11,0 s (7 sierpnia 1938, Dęblin)
• bieg na 200 metrów – 22,7 s (29 maja 1939, Bydgoszcz)
• bieg na 400 metrów – 48,3 s (21 sierpnia 1937, Warszawa)
• bieg na 800 metrów – 1:52,6 s (9 lipca 1938, Królewiec)
• bieg na 1000 metrów – 2:27,0 s (15 lipca 1939, Chorzów)
• bieg na 400 metrów przez płotki – 56,2 s (22 sierpnia 1937, Warszawa)

Był zawodnikiem AZS Poznań (1936), Legii Warszawa (1936-1937) i Orląt Dęblin (1938-1939).

We wrześniu 1939 nie udało mu się dołączyć do macierzystej jednostki 41 eskadry rozpoznawczej. Wziął udział w obronie Warszawy w składzie Lotniczego Oddziału Szturmowego Obrony Warszawy. Po kapitulacji załogi stolicy dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu IV C Colditz, Oflagu II A Prenzlau, w szpitalu Königswarthe (21 maja 1941) i Oflagu X C Lubeka (od 11 sierpnia 1943)^[7]. Po wyzwoleniu przez dwa lata studiował wychowanie fizyczne na uniwersytecie Leuven w Belgii, gdzie startował także w Racing Club Bruxelles.

W 1947 wrócił do Polski. Na mistrzostwach Polski w 1948 zdobył złoty medal w sztafecie 4 × 400 m i srebrny w biegu na 400 m przez płotki w barwach AZS Toruń^[8].

Był jednym z czołowych szkoleniowców Wunderteamu razem z Janem Mulakiem i Witoldem Gerutto. W latach 1950–1953 był wiceprezesem Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. W 1958 wyjechał do Belgii, gdzie został trenerem państwowym. W 1959 zginął tam w wypadku drogowym.

Dla uczczenia jego pamięci rozgrywano w Mielcu Memoriał Wacława Gąssowskiego.

• Brązowy Krzyż Zasługi (29 lipca 1938)^[9]

• Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński: Od Chamonix do Vancouver. Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2010. Warszawa: Fundacja Dobrej Książki, 2010, s. 514. ISBN 978-83-86320-01-1.
• Ryszard Wryk: Sport olimpijski w Polsce 1919-1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006, s. 107–109. ISBN 83-7177-278-5.
• Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony – Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2004, s. 58–59. ISBN 83-9136-63-9-1.
• Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia finałów lekkoatletycznych mistrzostw Polski 1920-2007. Konkurencje męskie. Szczecin – Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6. Brak numerów stron w książce
• Marian Rynkowski, Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz: Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu 1919-1939. Wyniki mistrzostw Polski mężczyzn. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1985. Brak numerów stron w książce
• Zbigniew Łojewski, Tadeusz Wołejko: Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe I Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1984. Brak numerów stron w książce

• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-10-05].