Ulica św. Elżbiety we Wrocławiu

ulica św. Elżbiety
Stare Miasto
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

86 m

Przebieg
ul. Kiełbaśnicza
ul. Odrzańska
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ulica św. Elżbiety”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ulica św. Elżbiety”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica św. Elżbiety”
51°06′42,847″N 17°01′49,490″E/51,111902 17,030414
Multimedia w Wikimedia Commons
Ulica

Ulica św. Elżbiety – ulica położona we Wrocławiu na Starym Mieście. Łączy ulicę Odrzańską z ulicą Kiełbaśniczą. Ma 86 m długości[1][2][3]. Południową pierzeję ulicy zajmuje zabytkowy kościół garnizonowy pw. św. Elżbiety[2][3][4][5].

Historia

Historia ulicy wiąże się z powstaniem na południe od jej dzisiejszego przebiegu kościoła św. Elżbiety i ukształtowania wokół niego placu przykościelnego. Do XIII wieku istniał tu wolny plac, a plan wzniesienia świątyni podjął książę Bolesław II Rogatka, syn Henryka II Pobożnego. Jego budowę rozpoczęto już na początku XIII wieku[2][6][3] (lata 1242-1248[3]). Początkowo do połowy XIV wieku był on zajęty przez zabudowę drewnianą[2][3], a w latach 1359-1458 zbudowano gotycki kościół murowany[3]. Później powstał cmentarz istniejący do 1773 r. (kiedy to wprowadzono zakaz chowania zmarłych w obrębie murów miasta)[2][3]. Na północ od niego powstał pas posesji towarzyszących istniejącej tu parafii. Od 1293 istniała tu szkoła, dla potrzeb której w 1507 r. lub 1562 r. wybudowano nowy budynek, który przetrwał do 1835 r. (Elisabethanum). W 1538 r. przy kościele na terenie cmentarnym powstała jedna z pierwszych wrocławskich drukarń. W czasach nowożytnych powstała zachowana do dziś zabudowa obejmująca cztery kamienice pod numerami od 1 do 3 i gimnazjum Św. Elżbiety pod numerem 4. W budynkach obok szkoły mieszkali księża i nauczyciele. W środku długości ulicy w pierzei tej istniało przejście przecinające Stare Jatki[2][3].

Nazwy

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

  • jako plac: bezimienne, stosowano określenia między innymi takie jak: „koło kościoła św. Elżbiety”, „przy cmentarzu”, „za kościołem” , „przy kościele” (An der Elisabethkirche) itp.[3][1][7]
  • św. Elżbiety, od 1945 r.[1][3][7].

Wcześniejsza nazwa, podobnie jak współczesna, nawiązywała do położonej przy ulicy świątyni pw. św. Elżbiety i oznaczała ulicę z tyłu kościoła pod tym wezwaniem[7]. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku nr 94 z 20.12.1945 r.[1]

Układ drogowy

Do ulicy przypisana jest droga gminna o długości 86 m[1] klasy dojazdowej[8].

Ulice i place powiązane z ulicą św. Elżbiety:

Zabudowa i zagospodarowanie

Ulica św. Elżbiety znajduje się obrębie Starego Miasta, w którym dominuje zabudowa mieszkalna i usługowa, ze szczególnym naciskiem na tworzenie miejsc centrotwórczych, przy równoczesnej ochronie zabytków i historycznego układu przestrzennego[11]. Północna pierzeja obejmuje zabudowę ciągłą, historyczną[12]. Natomiast południową stronę ulicy zajmuje kościół garnizonowy pw. św. Elżbiety[4][13][14].

Ochrona i zabytki

Obszar, na którym położona jest ulica św. Elżbiety, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Starego Miasta z XIII-XIX wieku, wpisanego do rejestru zabytków pod nr. rej.: 196 z 15.02.1962 oraz A/1580/212 z 12.05.1967 r.[5][15] Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie historycznego centrum miasta, w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako pomnik historii[16][17]. Samo miasto włączyło ten obszar jako cenny i wymagający ochrony do Parku Kulturowego "Stare Miasto", który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego i historycznego charakteru najstarszej części miasta[18]. Ochronę narzucają także miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, między innymi w zakresie zachowania określonych elementów budynków i kształtowania zabudowy[4].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki:

obiekt, położenie powstanie, nr rej.[a] foto
pierzeja południowa
Kościół farny pw. św. Elżbiety, ob. kościół garnizonowy pw. św. Elżbiety
ul. św. Elżbiety[4][5][19][20] 		pocz. XIV w., l. 1384-1387, poł. XV w., l. 1531-1535, 1598 r., l. 1856-1857 (renowacja)[4]
XII-XV w.[5]
A/1300/25 z dn. 23.10.1961[4][5][19][20] (z 26.11.1947 i z 23.10.1962[5])
pierzeja północna
Kamienica, ob. budynek Parafii Wojskowo-Cywilnej pw. św. Elżbiety
ul. św. Elżbiety 1-2[4][21][22] 		ok. 1860 r.
gez, mpzp[4][21][22]
Kamienica, ob. budynek biurowy - Urząd Miejski Wrocławia Zarząd Zasobu Komunalnego
ul. św. Elżbiety 3[4][23][22] 		1835 r.
gez, mpzp[4][4][23][22]
Gimnazjum św. Elżbiety, ob. budynek biurowy
ul. św. Elżbiety 4[4][24][25][26] (ewangelickie[24])) 		1560 r., 1835 r., l. 1873-1883, 1903 r.[4]
1835, 1873, 1883 r.[24]
A/992 z dn. 25.01.2007[4][24][25][26]
zamknięcie zachodniej osi widokowej
Kamienica, ob. ART HOTEL - hotel
ul. Kiełbaśnicza 21-22[4][27][28] 		ok. 1890 r., ok. 2000 r.
gez, mpzp[4][27][28]
Kamienica, ob. Academus Pub & Apartments
ul. Kiełbaśnicza 23[4][27][29] 		ok. 1870 r., l. 1997-1999
gez, mpzp[4][27][29]

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Nr rej.: numer wpisu do rejestru zabytków; mpzp - miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; gez - gminna ewidencja zabytków.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g ZDiUM ulice 2019 ↓, poz. 5545 (św. Elżbiety).
  2. ↑ a b c d e f Harasimowicz 2006 ↓, s. 886 (Św. Elżbiety).
  3. ↑ a b c d e f g h i j Antkowiak 1970 ↓, s. 49-51 (św. Elżbiety).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r GEZ SIP 2019 ↓.
  5. ↑ a b c d e f NID 2018 ↓, s. 207.
  6. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 422-423 (Kościół Św. Elżbiety).
  7. ↑ a b c Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 13 (An der Elisabethkirche).
  8. ↑ Uchwała RMWr 2003 ↓, §12 ust. 10.
  9. ↑ ZDiUM ulice 2019 ↓, poz. 3571-3573 (Odrzańska).
  10. ↑ ZDiUM ulice 2019 ↓, poz. 1987 (Kiełbaśnicza).
  11. ↑ Uchwała RMWr 2003 ↓, §25 ust. 1, 2, 4.
  12. ↑ Uchwała RMWr 2003 ↓, §25 ust. 4.
  13. ↑ MP SIP 2019 ↓.
  14. ↑ Uchwała RMWr 2003 ↓, §26.
  15. ↑ GEZ 2019 ↓, poz. 68.
  16. ↑ NID 2013 ↓.
  17. ↑ MP 1994 ↓.
  18. ↑ wroclaw.pl 2018 ↓.
  19. ↑ a b GEZ 2019 ↓, poz. 1490.
  20. ↑ a b Uchwała RMWr 2003 ↓, §26 ust. 4 pkt 1 lit. a.
  21. ↑ a b GEZ 2019 ↓, poz. 1491.
  22. ↑ a b c d Uchwała RMWr 2003 ↓, §25 ust. 4 pkt 1 lit. b.
  23. ↑ a b GEZ 2019 ↓, poz. 1492.
  24. ↑ a b c d NID 2018 ↓, s. 219.
  25. ↑ a b Uchwała RMWr 2003 ↓, § 25 ust. 4 pkt 1 lit. b.
  26. ↑ a b GEZ 2019 ↓, poz. 1493.
  27. ↑ a b c d Uchwała RMWr 2003 ↓, § 24 ust. 4 pkt. 1 lit. b.
  28. ↑ a b GEZ 2019 ↓, poz. 3078.
  29. ↑ a b GEZ 2019 ↓, poz. 3079.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Ulica Elżbiety, św., [w:] Wrocław, Stare Miasto [online], fotopolska.eu [dostęp 2019-06-04] (pol.).
  • ul. Elżbiety, św., [w:] Wrocław, Stare Miasto [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 586140 [dostęp 2019-06-04] (pol.).
  • ul. św. Elżbiety, wikimapia.org [dostęp 2019-06-04] (pol.).
Ulice i place Starego Miasta we Wrocławiu
ulice
ulice historyczne
place

Wrocław
Stare Miasto

Read other articles:

Demetrio Albertini

Demetrio Albertini Informasi pribadiTanggal lahir 23 Agustus 1971 (umur 52)Tempat lahir Besana in Brianza, ItalyTinggi 1,80 m (5 ft 11 in)Posisi bermain gelandangKarier junior AC MilanKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1988–2002 AC Milan 296 (21)1990–1991 → Padova (loan) 28 (5)2002–2003 Atlético Madrid 28 (2)2003–2004 Lazio 23 (2)2004 Atalanta 14 (1)2005 FC Barcelona 5 (0)Total 393 (31)Tim nasional1989 Italy U18 7 (0)1990–1992 Italy U21 17 (0)1992 Italy Olym...

 

ID3 algorithm

Decision tree algorithm Potential ID3-generated decision tree. Attributes are arranged as nodes by ability to classify examples. Values of attributes are represented by branches. In decision tree learning, ID3 (Iterative Dichotomiser 3) is an algorithm invented by Ross Quinlan[1] used to generate a decision tree from a dataset. ID3 is the precursor to the C4.5 algorithm, and is typically used in the machine learning and natural language processing domain Algorithm The ID3 algorithm be...

 

Diatrema

Foto udara diatrema Moses Rock Dike, Lembah Cane, Utah, Amerika Serikat. Diatrema adalah pipa vulkanik berisi breksi yang terbentuk setelah terjadinya ledakan bergas. Diatrema sering kali menembus permukaan dan menghasilkan kerucut tuff, kawah yang relatif dangkal yang disebut maar, atau pipa vulkanik lainnya. Nilai ekonomi Diatrema kadang-kadang dihubung-hubungkan dengan cadangan mineral yang bernilai ekonomis. Peristiwa diatrema yang penting adalah yang membentuk medan bijih galena Sullivan...

Centre de détention de Mauzac

Centre de détention de Mauzac Localisation Pays France Région Nouvelle-Aquitaine Département Dordogne Localité Mauzac-et-Grand-Castang Coordonnées 44° 51′ 01″ nord, 0° 47′ 26″ est Géolocalisation sur la carte : Dordogne Centre de détention de Mauzac Géolocalisation sur la carte : Nouvelle-Aquitaine Centre de détention de Mauzac Géolocalisation sur la carte : France Centre de détention de Mauzac Architecture et patrimoine Const...

 

Matthew Feldman

American politician (1919–1994) This article is about the American politician. For the British historian, see Matthew Feldman (historian). Matthew FeldmanCampaign brochure published by Citizens for Feldman, Teaneck, New Jersey, 1973.Member of the New Jersey SenateIn officeJanuary 11, 1966 – January 9, 1968Serving with Ned Parsekian, Jeremiah F. O'Connor, and Alfred W. KieferPreceded byPierce H. Deamer Jr. (single-member)Succeeded byMulti-member districtConstituency13th di...

 

Pine Junction, Colorado

Town in Colorado, United StatesPine Junction, ColoradoTownCommercial area along US 285 in Pine JunctionPine JunctionShow map of ColoradoPine JunctionShow map of the United StatesCoordinates: 39°27′58″N 105°23′45″W / 39.46611°N 105.39583°W / 39.46611; -105.39583Country United StatesState ColoradoCountiesPark, JeffersonElevation[1]8,448 ft (2,575 m)Time zoneUTC-7 (MST) • Summer (DST)UTC-6 (MDT)Highways US 285 Pine Junc...

قبرص الشمالية

  قبرص الشمالية جمهورية شمال قبرص التركية قبرص الشماليةعلم قبرص الشمالية قبرص الشماليةالشعار   النشيد: نشيد شمال قبرص الوطني الأرض والسكان إحداثيات 35°10′54″N 33°21′48″E / 35.1816°N 33.3634°E / 35.1816; 33.3634   [1] المساحة 3,355 كم² (167) نسبة المياه (%) 1.1 العاصمة وأكبر م...

 

Kings Peak (Utah)

Mountain in Duchesne County, Utah, United States, and the tallest mountain peak in Utah This article is about the mountain in Utah. For other peaks, see Kings Peak. Kings PeakKings Peak as viewed from the east in Painter Basin.Highest pointElevation13,528 ft (4,123 m) NAVD 88[1]Prominence6,348 ft (1,935 m)[2]ListingNorth America highest peaks 93rdNorth America isolated peaks 72ndUS highest major peaks 76thUS most prominent peaks 49thUS most i...

 

Trystan Magnuson

Canadian baseball player Baseball player Trystan MagnusonMagnuson pitching for the Lansing Lugnuts in 2008PitcherBorn: (1985-06-06) June 6, 1985 (age 38)Vancouver, British Columbia, CanadaBatted: LeftThrew: RightMLB debutMay 17, 2011, for the Oakland AthleticsLast MLB appearanceAugust 15, 2011, for the Oakland AthleticsMLB statisticsWin–loss record0–0Earned run average6.14Strikeouts11 Teams Oakland Athletics (2011) Medals Men's baseball Representing ...

Final Piala Liga Inggris 1969

Final Piala Liga Inggris 1969TurnamenPiala Liga Inggris 1968–1969 Swindon Town Arsenal 3 1 setelah perpanjangan waktuTanggal15 Maret 1969StadionStadion Wembley, LondonWasitWilliam Handley (Cannock)Penonton98.189← 1968 1970 → Final Piala Liga Inggris 1969 adalah pertandingan final ke-9 dari turnamen sepak bola Piala Liga Inggris untuk menentukan juara musim 1968–1969. Pertandingan ini diselenggarakan pada 15 Maret 1969 di Stadion Wembley. Swindon Town memenangkan pertandingan i...

 

Oudong

Former capital of Cambodia For the Japanese dish, see Udon. For other uses, see Udong (disambiguation).City in Kandal Province, CambodiaOudong ឧដុង្គCityPhnom OudongNickname: City of Past KingsOudongLocation of Oudong, CambodiaCoordinates: 11°49′26″N 104°44′33″E / 11.82389°N 104.74250°E / 11.82389; 104.74250Country CambodiaProvinceKandal ProvinceDistrictPonhea LueuCommunePhsar DaekTime zoneUTC+7 (Cambodia)Area code12000 Oudong (Khmer: ...

 

Vito LoGrasso

American professional wrestler Vito LoGrassoLo Grasso, aka Big Vito, making his entrance at a show in March 2013Birth nameVito Joseph LoGrassoBorn (1964-06-18) June 18, 1964 (age 59)[citation needed]Brooklyn, New York City, U.S.Spouse(s) Noel Harlow ​(m. 2014)​Professional wrestling careerRing name(s)Big Vito[1]Santa ClausSkull Von Krush[1]Von KrusVito Krus[1]Vito LoGrasso[1]VitoBilled height6 ft 2 in (188...

John McEnery (politician)

American politician John McEneryJohn McEnery's portrait, 1880s25th Governor of LouisianaIn officeJanuary 13, 1873 – May 22, 1873Disputed with William P. KelloggLieutenantDavidson B. PennPreceded byP. B. S. PinchbackSucceeded byWilliam P. KelloggIn officeSeptember 14, 1874 – September 16, 1874Disputed with William P. Kellogg Personal detailsBorn(1833-03-31)March 31, 1833Petersburg, Virginia, U.S.DiedMarch 28, 1891(1891-03-28) (aged 57)New Orleans, Louisiana, U.S.Poli...

 

Cultural Revolution

Period of sociopolitical turmoil in China (1966–1976) This article is about the movement in China. For events elsewhere also called the Cultural Revolution, see Cultural Revolution (disambiguation). For revolutions in culture generally, see List of cultural, intellectual, philosophical and technological revolutions. Cultural RevolutionPropaganda poster depicting Mao Zedong, above a group of soldiers from the People's Liberation Army. The caption reads, The Chinese People's Liberation Army i...

 

Najm al-Din Razi

13th-century Persian poet and philosopher For other uses, see Razi (disambiguation). Abū Bakr 'Abdollāh b. Moḥammad b. Šahāvar b. Anūšervān al-RāzīTitleNajm Al-Din RaziPersonalBorn573/1177Died654/1256ReligionIslamEraIslamic golden ageJurisprudenceSufiCreedKubrawiyyaMain interest(s)SufismNotable work(s)Mirsad Al-Ibad Men Mabda' Ela Al-Ma'adMuslim leader Influenced by Najm ad-Din Kubra Abū Bakr 'Abdollāh b. Moḥammad b. Šahāvar b. Anūšervān al-Rāzī (Persian: نجم‌�...

KTLN-TV

Heroes & Icons TV station in Palo Alto, California This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (April 2019) KTLN-TVPalo Alto–San Francisco–Oakland–San Jose, CaliforniaUnited StatesCityPalo Alto, CaliforniaChannelsDigital: 22 (UHF), shared with KAXT-CD[1]Virtual: 68BrandingH&I Bay AreaMeTV Bay Area (DT2)ProgrammingAffiliations68.1: Heroes & Iconsfor others, see § SubchannelsOwnershipO...

 

Opéra-ballet

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (août 2016). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? Com...

 

Swabi

This article is about the city in Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan. For the district, see Swabi District. For the tehsil, see Swabi Tehsil. For the region in Germany, see Swabia. City in Khyber Pakhtunkhwa, PakistanSwabi صوابۍCitySwabiShow map of Khyber PakhtunkhwaSwabiShow map of PakistanCoordinates: 34°7′12.5580″N 72°28′12.5544″E / 34.120155000°N 72.470154000°E / 34.120155000; 72.470154000Country PakistanProvince Khyber PakhtunkhwaDistrictSwabi...

Neoaratus hercules

Neoaratus hercules Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Arthropoda Kelas: Insecta Ordo: Diptera Famili: Tipulidae Genus: Neoaratus Spesies: Neoaratus hercules Neoaratus hercules adalah spesies lalat yang tergolong famili Asilidae. Lalat ini juga merupakan bagian dari genus Neoaratus, ordo Diptera, kelas Insecta, filum Arthropoda, dan kingdom Animalia. Lalat ini mempunyai insting predator yang agresif dan makanannya utamanya adalah serangga lain. Referensi Bisby F.A., Roskov Y.R., Orr...

 

Učaly

Questa voce sull'argomento centri abitati della Baschiria è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. UčalycittàУчалы́ Učaly – Veduta LocalizzazioneStato Russia Circondario federaleVolga Soggetto federale Baschiria RajonUčalinskij TerritorioCoordinate54°18′00″N 59°27′00″E54°18′00″N, 59°27′00″E (Učaly) Altitudine540 m s.l.m. Superficie53 km² Abitanti39 300 (2008) Densità741,51 ab./km...