Stanisław Filipkowski

Stanisław Filipkowski
Data i miejsce urodzenia

13 lipca 1896
Nowe Święciany

Data i miejsce śmierci

1 czerwca 1964
Warszawa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Stanisława Filipkowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Stanisław Filipkowski (ur. 13 lipca 1896 w Nowych Święcianach, zm. 1 czerwca 1964 w Warszawie) – żołnierz Legionów Polskich i Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego, Inżynier, architekt, urbanista oraz nauczyciel akademicki.

Życiorys

Był synem inżyniera kolejowego i działacza niepodległościowego Józefa Saturnina Filipkowskiego (1848–1921) i Zofii z Jaxa-Kwiatkowskich[1], bratem działaczki niepodległościowej i dyrektorki programowej Polskiego Radia w Wilnie Wandy Pełczyńskiej (1894–1976) i inżyniera dróg i mostów Włodzimierza (1898–1974)[1]. Ukończył Szkołę Handlową w Kielcach (1913) i rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej[2]. Członek „Zarzewia”, Polskich Drużyn Strzeleckich i skautingu[2]. Po wybuchu I wojny światowej, 6 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich, gdzie służył w 1 pp I Brygady. Ranny w bitwie pod Konarami, leczył się w szpitalu w Kamieńsku[2]. Następnie służył w placówce werbunkowej Departamentu Wojskowego NKN w Kielcach (5 XI 1915 – 27 VII 1916). Po rezygnacji odesłany do I Brygady, m.in. uczestniczył w walkach na Wołyniu jesienią 1916 roku[2]. Po kryzysie przysięgowym internowany w Szczypiornie[2]. Po zwolnieniu z obozu w styczniu 1918 kontynuował studia na Politechnice Lwowskiej. Uczestnik obrony Lwowa przed Ukraińcami. Potem służył ochotniczo w WP (1918–1921) uczestnicząc w wojnie polsko-bolszewickiej[2]. Po demobilizacji kontynuował studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1925[3].

W 1936 pełnił funkcję prezesa Zarządu Oddziału Gdynia SARP. Należał także do Towarzystwa Urbanistów Polskich. Zajmował się budową miast. W 1926 wraz ze Stefanem Sienickim zdobył I nagrodę w konkursie na regulację i rozbudowę miasta Radomia, w 1931 – I nagrodę w konkursie na projekt regulacji i zabudowy miasta Poznania (z Janem Graeffe)[4]. Wraz z nim w tym samym roku przygotował zatwierdzony plan ogólny miasta Poznania[5]. Jego projekt rozbudowy Radomia jest uważany za początek funkcjonalizmu w projektowaniu polskich miast. Zaprojektował Osiedle w Lesie Gdańskim w Bydgoszczy które w 1928 roku znalazło się w planach rozbudowy miasta. Kryzys gospodarczy nie pozwolił na jego realizację[6]. W 1928 przedstawił wraz ze Stanisławem Różańskim i Marią Buckiewiczówną przygotował plan ogólny Wielkiej Warszawy. W 1930 przygotował wraz Stanisławem Brukalskim, Janem Graefem i Janem Chmielewskim – rozplanowanie terenów osiedli Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu w Warszawie między ulicami Krasińskiego, Stołeczną, Słowackiego i placem Wilsona[5]. Zwyciężył wraz z Maksymilianem Burstinem w konkursie na projekt Domu Ludowego im. Wincentego Witosa w Krakowie[3]. W 1933 stanął na czele Pracowni Projektów przy Komisarzu Rządu w Gdyni Franciszku Sokole. Na tym stanowisku kierował tworzeniem zaakceptowanego przez Komisję Międzyministerialną w 1935 „programu planu zabudowy miasta Gdyni”. Zakładał on budowę połączenia kolejowego Gdyni z Polską przez Mały Kack, Chwaszczyno i Żukowo. Stanowił on podstawę do opracowywania szczegółowych planów reprezentacyjnej części śródmieścia (tzw. Forum Morskie, 1938)[7] oraz fragmentów dzielnic Śródmieście, Mały Kack, Kamienna Góra i Redłowo. Filipkowski ze współpracownikami dbał o porządkowanie chaotycznie zabudowywanych fragmentów miasta[8]. Proces ten przetrwało zajęcie miasta przez hitlerowskie Niemcy w 1939[9]. W latach 1938–1941 był profesorem nadzwyczajnym oraz kierownikiem katedry urbanistyki na Politechnice Lwowskiej[10]. Członek oddziału SARP we Lwowie w latach 1938-1939. Był autorem wielu artykułów w prasie fachowej m.in. Plan ogólny Wielkiej Warszawy, w: „Architektura i budownictwo”, Warszawa 1928, s. 410; Zagadnienie rozmieszczenia ludności w rozwoju portowego miasta Gdyni, „D-O-M” 1936, nr. 3 — 4, s. 2 5, (ilustracji 7); Budowa wielkiego miasta na przykładzie Gdyni, „Biuletyn Urbanistyczny” 1938, nr. 2, s. 32-37, mapka 1; Dzielnica reprezentacyjna portowego miasta Gdyni, „Biuletyn Urbanistyczny” 1938, nr. 2, s. 38-50, planów i plansz; Projekt Dzielnicy Reprezentacyjnej w Gdyni, „Forum Morskie”, 1938, s. 199.

Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowany służył jako por. saperów. Uniknął niewoli niemieckiej. Podczas okupacji żołnierz Armii Krajowej, por. saperów, ps. „Cyrjak” – uczestnik powstania warszawskiego, walczył w Śródmieściu. Po powstaniu przebywał w niewoli niemieckiej[11].

Od 1947 wykładał na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1948 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego[12]. Przez wiele lat był kierownikiem Zakładu Planowania Osiedli i Studium Planowania Przestrzennego PW[13]. Od 1946 był członkiem warszawskiego oddziału SARP. W 1952 zaprojektował odbudowę pałacu Fanshawów na warszawskim Henrykowie (ulica Puławska 107a)[3]. W latach 1956–1964 był członkiem redakcji „Kwartalnika Architektury i Urbanistyki”. Wraz z Janem Chmielewskim autor skryptu, Zagadnienie szkolenia pracowników planowania przestrzennego w Polsce po drugiej wojnie światowej, Warszawa 1963. Był również autorem plac plastycznych, m.in. drzeworytów.

Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 88-3-13/14)[14].

Rodzina

Ożenił się dwukrotnie: pierwszy raz z Zofią z Błeszyńskich. Mieli syna żołnierza Szarych Szeregów i dziennikarza Tadeusza (1932-2020) i córkę architektkę Barbarę Filipkowską-Mrass (1936-1982)[3]. Drugi raz z Hanną z Kelles-Krauzów (1914–1969), 1-voto Biedrzycką, córką Stanisława i Marii Kelles-Krauzów[15]. Małżeństwo było bezdzietne.

Odznaczenia i upamiętnienie

Przypisy

  1. ↑ a b Jerzy Z. Pająk, Filipkowski Józef Saturnin (1848-1921), Świętokrzyski Słownik Biograficzny, t. 2, red. Jerzy Szczepański, Kielce 2009, s. 135-136
  2. ↑ a b c d e f biogram Stanisław Filipkowski (1896-1964), w: Raporty i korespondencja oficerów werbunkowych Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego 1915-1916, Ziemia Kielecka, oprac. Jerzy Z. Pająk, Kielce 2007, s. 232-233
  3. ↑ a b c d e f prof. dr inż. arch. Stanisław Filipkowski. archimemory.pl. [dostęp 2019-08-03].
  4. ↑ Grażyna Kodym-Kozaczko, Trwanie i przemijanie architektury propagandowej na przykładzie architektury Poznania, „Czasopismo Techniczne. Architektura" nr 108 (4-A/2), 2011 188--193 – wersja elektroniczna
  5. ↑ a b Aneta Borowik, Słownik architektów, inżynierów i budowniczych związanych z Katowicami w okresie międzywojennym, Katowice 2012, s. 25, 48, wersja elektroniczna
  6. ↑ Spacer przez modernizm po Bydgoszczy – oficjalna strona turystyczna Bydgoszczy
  7. ↑ Wojna o Forum?. sztuka-architektury.pl. [dostęp 2019-08-03].
  8. ↑ Szerzej na ten temat Maria Jolanta Sołtysik, Gdynia – miasto dwudziestolecia międzywojennego. Urbanistyka i architektura. Warszawa 1993.,
  9. ↑ UCHWAŁA NR XLVI/1052/10 RADY MIASTA GDYNI z 29 września 2010 r.. gdynia.pl. [dostęp 2019-08-03].
  10. ↑ Петришин Г. П. Випуcкники Львівської школи урбаністики у європейському контексті ХХ століття / „Вісник Національного університету «Львівська політехніка»” Серія: Архітектура, Львів 2017. № 878, С. 149–159.
  11. ↑ Muzeum Powstania Warszawskiego – Powstańcze biogramy – https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/stanislaw-filipkowski,10071.html
  12. ↑ Nominacje profesorskie, „Głos Ludu” nr 219, z 10 sierpnia 1948, s. 4
  13. ↑ Politechnika Warszawska, Skład osobowy rok akademicki 1961-1962, Warszawa 1962, s.34
  14. ↑ Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF FILIPKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-08-03].
  15. ↑ Cmentarz Stare Powązki: KELLES-KRAUZOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07].
  16. ↑ Gdyńscy architekci będą mieć na Chwarznie swoje ulice. gdynia.naszemiasto.pl. [dostęp 2019-08-03].

Bibliografia

  • biogram Stanisław Filipkowski (1896-1964), w: Raporty i korespondencja oficerów werbunkowych Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego 1915-1916, Ziemia Kielecka, oprac. Jerzy Z. Pająk, Kielce 2007, s. 232-233
  • biogram prof. dr inż. architekt Stanisław Filipkowski inmemoriam.architektsarp. [dostęp 2019-08-03]

Read other articles:

آلبورغ

  آلبورغ (بالدنماركية: Aalborg)‏  منظر لمدينة آلبورغ مع المضيق وجسر السكة الحديد على اليسار آلبورغ آلبورغ  خريطة الموقع تاريخ التأسيس 16 يونيو 1342  تقسيم إداري البلد الدنمارك  [1][2] عاصمة لـ مقاطعة نورييلاند  خصائص جغرافية إحداثيات 57°03′00″N 9°55′00″E / &#x...

 

Ester (tokoh Alkitab)

Untuk kitab Alkitab, lihat Kitab Ester. Untuk istilah gugus senyawa kimia, lihat Ester (kimia). Untuk kegunaan lain, lihat Ester (disambiguasi). Ester (bahasa Ibrani: אֶסְתֵּר, Modern Ester Tiberias ʼEstēr; Inggris: Esther), lahir dengan nama Hadasa (Inggris: Hadassah), anak Abihail, seorang Yahudi yang tinggal di Persia. Ia yang menjadi tokoh utama dalam Kitab Ester, bagian dari Alkitab Ibrani dan Perjanjian Lama di Alkitab Kristen. Dicatat bahwa ia dipilih menjad...

 

Muhammad bin Maslamah

Biografi ini tidak memiliki sumber tepercaya sehingga isinya tidak dapat dipastikan. Bantu memperbaiki artikel ini dengan menambahkan sumber tepercaya. Materi kontroversial atau trivial yang sumbernya tidak memadai atau tidak bisa dipercaya harus segera dihapus.Cari sumber: Muhammad bin Maslamah – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Biografi ini memerlukan lebih banyak ca...

Gaetano Calvi

Questa voce sugli argomenti giornalisti italiani e politici italiani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti dei progetti di riferimento 1, 2. Gaetano Calvi Deputato del Regno d'ItaliaLegislaturaXVI, XVII, XVIII, XIX, XX, XXI, XXII, XXIII GruppoparlamentareCentro-sinistra CollegioPavia I, San Nazzaro de' Burgondi Sito istituzionale Senatore del Regno d'ItaliaDurata mandato6 dicembre 1913 – LegislaturaX...

 

Hanif Dhakiri

Hanif Dhakiri Menteri Ketenagakerjaan Indonesia ke-26Masa jabatan27 Oktober 2014 – 20 Oktober 2019PresidenJoko WidodoPendahuluMuhaimin IskandarPenggantiIda FauziyahMenteri Pemuda dan Olahraga IndonesiaPelaksana TugasMasa jabatan20 September 2019 – 20 Oktober 2019PresidenJoko WidodoPendahuluImam NahrawiPenggantiZainudin AmaliAnggota Dewan Perwakilan Rakyat Republik IndonesiaMasa jabatan1 Oktober 2009 – 27 Oktober 2014PenggantiYaqut Cholil QoumasDaerah pemil...

 

Linthelles

Linthellescomune Linthelles – Veduta LocalizzazioneStato Francia RegioneGrand Est Dipartimento Marna ArrondissementÉpernay CantoneSézanne-Brie et Champagne TerritorioCoordinate48°43′N 3°49′E / 48.716667°N 3.816667°E48.716667; 3.816667 (Linthelles)Coordinate: 48°43′N 3°49′E / 48.716667°N 3.816667°E48.716667; 3.816667 (Linthelles) Superficie10,64 km² Abitanti119[1] (2009) Densità11,18 ab./km² Altre informazioniCod...

Ti West

Ti West alla 70ª Mostra internazionale d'arte cinematografica di Venezia, nel 2013 Timon West (Wilmington, 5 ottobre 1980) è un regista, sceneggiatore, montatore, direttore della fotografia statunitense. Indice 1 Biografia 1.1 La trilogia di X 2 Filmografia 2.1 Regista 2.1.1 Cinema 2.1.2 Televisione 2.2 Sceneggiatore 3 Note 4 Altri progetti 5 Collegamenti esterni Biografia Dopo aver frequentato l'istituzione di formazione artistica privata School of Visual Arts di Manhattan, ha messo in pra...

 

Mayumi Ozaki

Japanese professional wrestler (born 1968) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Mayumi Ozaki – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2010) (Learn how and when to remov...

 

Kerudung

Perempuan memakai kerudung di Alanya, Turki Kerudung adalah kain penutup kepala perempuan yang menutupi bagian atas kepala dan rambut. Kerudung bisa dikenakan karena berbagai tujuan, seperti demi kehangatan, untuk kebersihan, untuk fesyen, atau jati diri unik; dengan alasan keagamaan, menyembunyikan kebotakan, demi kesopanan, ataupun berbagai alasan lainnya. Jenis Kerudung dapat menjadi sesuatu yang berhubungan dengan keagamaan. Perempuan Yahudi Ortodoks yang sudah menikah, misalnya, diwajibk...

伊斯兰合作组织

伊斯兰合作组织Organisation of Islamic Cooperation（英語）Organisation de la Coopération Islamique（法語）منظمة التعاون الإسلامي（阿拉伯語） 旗帜格言：To safeguard the interests and ensure the progress and well-being of Muslims  成员国  观察国  暂停会籍行政总部 沙地阿拉伯吉达 官方语言阿拉伯语英语法语类型宗教成员国57个在籍成员国（英语：Member states of the Organisation ...

 

Universal Music Indonesia

Universal Music IndonesiaParent companyUniversal Music GroupFounded1987; 37 years ago (1987)GenreVariousCountry of originIndonesiaLocationKaret Tengsin, Jakarta Universal Music Indonesia, formerly Suara Sentral Sejati and PolyGram Indonesia, is an Indonesian company based in Jakarta. Founded in 1987, the company is a branch of Universal Music Group. This company has produced several successful singers on the Asian music scene such as Marion Jola, Tiara Andini, Ziva Magnolya,...

 

Flory–Schulz distribution

Flory–Schulz distribution Probability mass functionParameters 0 < a < 1 (real)Support k ∈ { 1, 2, 3, ... }PMF a 2 k ( 1 − a ) k − 1 {\displaystyle a^{2}k(1-a)^{k-1}} CDF 1 − ( 1 − a ) k ( 1 + a k ) {\displaystyle 1-(1-a)^{k}(1+ak)} Mean 2 a − 1 {\displaystyle {\frac {2}{a}}-1} Median W ( ( 1 − a ) 1 a log ⁡ ( 1 − a ) 2 a ) log ⁡ ( 1 − a ) − 1 a {\displaystyle {\frac {W\left({\frac {(1-a)^{\frac {1}{a}}\...

International Federation of Muaythai Associations

Sport governing body International Federation of Muaythai AssociationsSportMuay ThaiCategoryCombat sportJurisdictionInternationalMembership140 national associations[1]AbbreviationIFMAFounded1993 (1993)AffiliationAssociation of IOC Recognised International Sports FederationsAffiliation date6 December 2016HeadquartersBangkok, ThailandLausanne, SwitzerlandPresidentSakchye TapsuwanSecretaryStephan FoxOfficial websitemuaythai.sport The International Federation of Muaythai Associations...

 

Cigar

Rolled bundle of tobacco made to be smoked This article is about the tobacco product. For other uses, see Cigar (disambiguation). Not to be confused with Cigarette. A cigar with an airtight storage tube and a double guillotine-style cutter A cigar is a tobacco product made to be smoked. Cigars are produced in a variety of shapes and sizes. Since the 20th century, almost all cigars are made of three distinct components: the filler, the binder leaf which holds the filler together, and a wrapper...

 

Fray Juan de Torquemada

16/17th-century Spanish Franciscan friar and missionary in colonial Mexico This article is about the New World missionary and historian. For the Dominican cardinal, see Juan de Torquemada (cardinal). Juan de TorquemadaFray Juan de Torquemada, from Lucas Alamán's Historia de la República Mexicana (1860)TitleMinister Provincial, Province of Santo Evangelio, MéxicoPersonalBornJuanc. 1562Torquemada, Palencia, Kingdom of SpainDied1624 (aged 61–62)convent of Tlatelolco, New SpainRelig...

إلسي (ميزوري)

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (يوليو 2016) إلسي الإحداثيات 36°51′15″N 93°32′27″W / 36.8542°N 93.5408°W / 36.8542; -93.5408   تقس�...

 

Nahum Barnea

Nahum Barnea Nahum Barnea (bahasa Ibrani: נחום ברנע‎) (lahir 23 Oktober 1944) adalah seorang jurnalis Israel. Barnea menulis untuk Yedioth Ahronoth. Dia memenangkan Penghargaan Israel pada tahun 2007. Kehidupan pribadi Barnea menikah dengan Tami, saudara perempuan penulis Rina Ben-Menahem[1] dan mereka memiliki tiga anak. Putranya, Yonatan, dibunuh pada Februari 1996 oleh Hamas dalam serangan Bus 18 di Yerusalem.[2] Karir jurnalis Barnea memulai karir jurnali...

 

Euclidean distance

Length of a line segment Using the Pythagorean theorem to compute two-dimensional Euclidean distance In mathematics, the Euclidean distance between two points in Euclidean space is the length of the line segment between them. It can be calculated from the Cartesian coordinates of the points using the Pythagorean theorem, and therefore is occasionally called the Pythagorean distance. These names come from the ancient Greek mathematicians Euclid and Pythagoras. In the Greek deductive geometry ...

Simon Klose

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these messages) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Simon Klose – news �...

 

Cauchy stress tensor

Representation of mechanical stress at every point within a deformed 3D object Cauchy stress tensorComponents of stress in three dimensionsCommon symbolsσSI unitpascal (Pa)Other unitsPound per square inch (psi), barIn SI base unitsPa = kg⋅m−1⋅s−2Behaviour undercoord transformationtensorDimension L − 1 M T − 2 {\displaystyle {\mathsf {L}}^{-1}{\mathsf {M}}{\mathsf {T}}^{-2}} In continuum mechanics, the Cauchy stress tensor (symbol σ {\displaystyl...