Piżmówka

Piżmówka
Cairina moschata[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Samiec sfotografowany w Poconé w brazylijskim stanie Mato Grosso
Ilustracja
Samica sfotografowana w Rio Claro w stanie São Paulo; cechą charakterystyczną jest tu brak nagiej, czarnej skóry na głowie obecnej u samców
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

kaczki

Plemię

Cairinini

Rodzaj

Cairina[2]
Fleming, 1822

Gatunek

piżmówka

Synonimy
  • Anas moschata Linnaeus, 1758[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     występuje przez cały rok

     introdukowana

Piżmówka[5], piżmówka amerykańska, kaczka piżmowa[6] (Cairina moschata) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący tereny od wybrzeży Meksyku, poprzez Amerykę Środkową po Ekwador nad Pacyfikiem oraz wybrzeża Urugwaju i północnej Argentyny nad Atlantykiem. Udomowiony przez Indian Ameryki Południowej, trafił do Europy w XVI wieku przywieziony przez Hiszpanów i Portugalczyków.

Taksonomia

Gatunek ten opisał Karol Linneusz w 1758 w 10. edycji Systema Naturae[7]. Holotyp pochodził z Brazylii[3]. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Anas moschata[7]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza piżmówkę w monotypowym rodzaju Cairina[8], opisanym w 1822 roku przez szkockiego zoologa Johna Fleminga[9]. IOC nie wyróżnia podgatunków[8]. Na Kompletnej liście ptaków świata piżmówka umieszczona jest w plemieniu Tadornini[5]. Jedno z badań wskazuje na to, że rodzaj Cairina stanowi takson siostrzany względem rodzaju Aix[10]. Badacze ustalający kariotyp piżmówek uzyskiwali różne wyniki; w jednym przypadku u 90% piżmówek 2n[a]=80, u 10% ustalono, że 2n wynosi 76–82[11].

Morfologia

Długość ciała wynosi 66–84 cm; masa ciała samców 1990–4000 g, samic 1100–1470 g[3]. Dymorfizm płciowy widoczny głównie w rozmiarach ciała. Dzikie piżmówki mają upierzenie w większości czarne z zielonym i fioletowym połyskiem na grzbiecie i skrzydłach. Na głowie obecny ruchomy czub o kształcie podobnym do grzywy. Na skrzydle widoczne białe lusterko. Samica ma czarne boki głowy, u samców występuje połać nagiej, czarnej skóry, z wiekiem pojawiają się czerwone narośle, szczególnie nad okiem. Dziób czarny z jasnoniebieskim paskiem na środku, ma delikatnie zagiętą końcówkę. Nogi czarne, tęczówka żółtobrązowa. W naturze nie występują odmiany barwne, jedynie osobniki młodociane i pisklęta cechuje pewna różnorodność szat[12]. Zdziczałe ptaki mogą mieć różnobarwne upierzenie – białe, z nieregularnie rozmieszczonymi białymi plamami (szeki) lub z domieszką brązu czy szarości w upierzeniu. U takich ptaków różni się również barwa dzioba – może być czarno-różowy lub całkowicie różowy[13]. Udomowione piżmówki wokół dzioba mają maskę – nagą, pomarszczoną skórę, zazwyczaj czerwoną, niekiedy czarną. Wyróżnia się wiele odmian barwnych, między innymi srokatą, białą, perłową (lawendową), niebieską, brązową (czekoladową), szek i jastrzębatą[14].

Zasięg występowania

Piżmówki zamieszkują obszar od Meksyku na południe po wschodnie Peru, północną Argentynę i północny Urugwaj, występują również w zachodnich Andach w Kolumbii, Ekwadorze i centralnym Peru[3]. Zdziczałe populacje pojawiają się w różnych miejscach świata. Celowe introdukcje przeprowadzono na Florydzie, w Teksasie i Wyspie Adams. Najprawdopodobniej utrzymała się jedynie populacja z Teksasu[12].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia piżmówek są lasy deszczowe w okolicach bagien, wolno płynących strumieni i zarośli w namorzynach. Wczesnym rankiem i wieczorem lecą na żerowiska, resztę dnia spędzają wśród drzew. Chętniej wybierają okolice starorzeczy i leśnych strumieni, niż główne rzeki. Piżmówki żywią się różnorodnym pokarmem. Wybierają z błota materię organiczną, jedzą zieleninę i nasiona. Dorosłe jedzą również larwy i dorosłe owady[12]. Niewiele jest badań o rozrodzie w naturze[3]. Składanie jaj koreluje z porą deszczową[12]. Samiec przed kopulacją zaleca się do samicy, wyciągając w jej stronę szyję i sycząc. Tuż przed wspięciem się na jej grzbiet łapie ją za skrzydło[14]. Zostawia samicę samą w okresie składania jaj. Gniazdo może być umieszczone w dziupli lub na ziemi. Zniesienie liczy 8–10 jaj (w niewoli 12–15[14]). Inkubacja trwa około 35 dni. Młode to zagniazdowniki. Opuszczają gniazdo przez otwór dziupli i zeskoczenie. Opierzają się w pełni po 3,5 miesiącach życia[14].

Status

IUCN uznaje piżmówkę za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). W 2008 organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji na wolności mieści się w przedziale 50–500 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[15].

W kulturze

Piżmówki zostały udomowione w czasach przedkolumbijskich[6]. Z perspektywy rdzennych mieszkańców zaletą piżmówek było zjadanie przez nie owadów[12]. Do Europy sprowadzono je w XVI wieku. Najprawdopodobniej sprowadzili je na ten kontynent konkwistadorzy. W Polsce pojawiły się po II wojnie światowej za sprawą żołnierzy wracających z Francji. Kolejne importy miały miejsce w 1968. Początkowo sprowadzone do Europy piżmówki traktowano jako ptaki ozdobne. Na początku XX wieku rozwijał się przemysłowy chów drobiu obejmujący również piżmówki. Zaczęto zwracać uwagę na cechy użytkowe. Piżmówki są ptakami rzeźnymi i ozdobnymi stosunkowo łatwymi w rozrodzie[14]. Piżmówki widnieją na znaczkach wydanych w Belize (1978), Hondurasie (1993), Korei Północnej (1979), Meksyku (1984), Saint Vincent i Grenadynach (2014) i w Wielkiej Brytanii (1996)[16].

Piżmówka w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Uwagi

  1. n   oznacza haploidalną liczbę chromosomów

Przypisy

  1. Cairina moschata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Cairina, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-07-20] (ang.).
  3. a b c d e Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: Muscovy Duck (Cairina moschata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2018. [dostęp 2018-09-07].
  4. Cairina moschata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Tadornini Reichenbach, 1849-50 (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-27].
  6. a b praca zbiorowa: Zootechniczny słownik encyklopedyczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1965, s. 436–437.
  7. a b Karol Linneusz: Systema Naturae. Wyd. 10. T. 1. 1758.
  8. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 10.1. [dostęp 2020-07-27]. (ang.).
  9. John Fleming, The philosophy of zoology, t. 2, 1822, s. 260.
  10. Gonzalez, J., Düttmann, H. & Wink, M.. Phylogenetic relationships based on two mitochondrial genes and hybridization patterns in Anatidae. „J. Zool. London”. 279, s. 310–318, 2009. DOI: 10.1111/j.1469-7998.2009.00622.x. 
  11. Wójcik E, Smalec E. Description of the Muscovy duck (Cairina moschata) karyotype. „Folia Biologica (Kraków)”. 56 (3–4), s. 243–248, 2008. 
  12. a b c d e Janet Kear: Ducks, Geese and Swans: Species accounts (Cairina to Mergus). Oxford University Press, 2005, s. 453–455.
  13. Hanbury-Sparrow, R.: Muscovy duck. [w:] Miskelly, C.M. (red.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2015 [uaktualniony: 2017]. [dostęp 2018-09-07].
  14. a b c d e Marcin Różewicz, Karol Kaszperuk. Charakterystyka kaczki piżmowej (Cairina moschata). „Wiadomości Zootechniczne”. 55 (2017). s. 55–66. 
  15. Muscovy Duck Cairina moschata. BirdLife International. [dostęp 2021-10-30].
  16. Search › Cairina moschata. Colnect. [dostęp 2021-10-30].

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Assi El Hallaniعاصي الحلانيمحمد مزين الحلانيInformasi latar belakangNama lahirMohammed Muzen El Hallaniمحمد مزين الحلانيNama lainAssi El HallaniLahir28 November 1970 (umur 53)Baalbek, LebanonGenreMusik ArabPekerjaanpenyanyipenulis laguaktorTahun aktif1991 – sekarangLabelRotana Records Mohammed Muzen El Hallani (Arab: محمد مزين الحلانيcode: ar is deprecated ; lahir 28 November 1970) adalah seorang penyanyi, penulis lagu, dan aktor ...

 

Republik Persatuan Myanmarပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်‌ Pyidaunzu Thanmăda Myănma Nainngandaw (Burma) Bendera Lambang Semboyan: —Lagu kebangsaan:  ကမ္ဘာမကျေ Kambha Ma Kye (Indonesia: Hingga Dunia Berakhir) Perlihatkan BumiPerlihatkan peta ASEANPerlihatkan peta BenderaLokasi  Myanmar  (hijau)di ASEAN  (abu-abu tua)  –  [Legenda]Ibu kotaNaypyida...

 

Barbara BainBain pada 2006LahirMildred Fogel13 September 1931 (umur 92)Chicago, Illinois, Amerika SerikatAlmamaterUniversity of Illinois at Urbana-ChampaignPekerjaanPemeranpenarimodelTahun aktif1957–kiniSuami/istriMartin Landau ​ ​(m. 1957; bercerai 1993)​AnakSusan Landau FinchJuliet Landau Barbara Bain (nama lahir Mildred Fogel; lahir 13 September 1931) adalah seorang pemeran asal Amerika Serikat. Ia dikenal karena berperan sebagai...

Hagerstown, MarylandKotaCity of HagerstownPotomac Street dari sisi selatan di downtown Hagerstown LambangJulukan: Hub City, Maryland's Gateway to the West,[1] H-Town, (formerly) Home of the Flying BoxcarMotto: A Great Place to Live, Work, and VisitLokasi di Maryland di Washington CountyNegara Amerika SerikatNegara Bagian MarylandCounty WashingtonDidirikan1762Dibentuk1813Pemerintahan • Wali KotaDavid S. Gysberts (Dem.) • Dewan Kota Council me...

 

Djadoeg DjajakoesoemaDjajakoesoema, c. 1950-anLahir(1918-08-01)1 Agustus 1918Temanggung, Jawa Tengah, Hindia BelandaMeninggal28 Oktober 1987(1987-10-28) (umur 69)Jakarta, IndonesiaSebab meninggalStrokMakamTaman Pemakaman Umum Karet BivakAlmamater Universitas Washington Sekolah Seni Sinematik USC Pekerjaan Sutradara produser kritikus budaya Tahun aktif1952–1987 Djadoeg Djajakoesoema[a] ([dʒaˈdʊʔ dʒajakuˈsuma]; 1 Agustus 1918 – 28 Ok...

 

Dalam artikel ini, nama keluarganya adalah Kuroda. Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Kuroda Kiyotaka – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Artikel ini perlu dikembangkan agar dapat memenuhi kriteria sebagai entri Wikipedia....

Cet article est une ébauche concernant une localité italienne et le Trentin-Haut-Adige. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Campodenno Noms Nom allemand Dennenfeld Administration Pays Italie Région Trentin-Haut-Adige  Province Trentin   Code postal 38010 Code ISTAT 022037 Code cadastral B525 Préfixe tel. 0461 Démographie Population 1 498 hab. (1er janvier 2023[1]) Densité 60...

 

Epic science fantasy space opera franchise This article is about the Star Wars media franchise's subfranchise series introduced in 2020. For the polity, see Galactic Republic § High Republic. Star Wars: The High RepublicOwnerLucasfilmYearsPhase I: 2021–2022Phase II: 2022–2023Phase III: 2023–presentPrint publicationsNovel(s)List of novelsComicsList of comicsFilms and televisionTelevision seriesStar Wars: Young Jedi AdventuresThe AcolyteGamesVideo game(s)Star Wars Jedi: Survivor[...

 

Запрос «Пугачёва» перенаправляется сюда; см. также другие значения. Алла Пугачёва На фестивале «Славянский базар в Витебске», 2016 год Основная информация Полное имя Алла Борисовна Пугачёва Дата рождения 15 апреля 1949(1949-04-15) (75 лет) Место рождения Москва, СССР[1]...

Head of the Catholic Church from 314 to 335 St. Sylvester redirects here. For other uses, see Sylvester (disambiguation) and Saint-Sylvestre (disambiguation). Pope SaintSylvester IBishop of Rome14th-century head reliquary, ZadarChurchNicene ChurchPapacy began31 January 314Papacy ended31 December 335PredecessorMiltiadesSuccessorMarkPersonal detailsBorn285Asculam, Roman EmpireDied31 December 335 (aged 50)Rome, Roman Empire[1]SainthoodFeast day31 December (Catholic)2 January (Orthodox)22...

 

American television talk show My Next Guest Needs No Introduction with David LettermanGenreTalk showDirected by Michael Bonfiglio Mark A. Ritchie Michael Steed Presented byDavid LettermanComposerPaul ShafferCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons4No. of episodes26ProductionExecutive producers Justin Wilkes Dave Sirulnick Jon Kamen Tom Keaney Mark A. Ritchie Chris Cechin-De La Rosa Christopher Collins Lydia Tenaglia Mary Barclay Sandra Zweig Alexandra Lowry Tony He...

 

艾哈迈德·塞古·杜尔总统杜尔、代表几内亚共和国在美国马里兰访问华盛顿特区期间抵达安德鲁斯空军基地。 (1982年6月) 第一任几内亚总统任期1958年10月2日—1984年3月26日前任无,职务设立继任路易斯·兰萨纳·贝阿沃吉 个人资料出生(1922-01-09)1922年1月9日 法兰西第三共和国法属西非法拉纳逝世1984年3月26日(1984歲—03—26)(62歲) 美國克利夫兰, 俄亥俄州墓地科奈克里大清�...

Yang TerhormatMarie Louise Coleiro PrecaKUOM Presiden Malta Ke-9Masa jabatan4 April 2014 – 4 April 2019Perdana MenteriJoseph MuscatPendahuluGeorge AbelaPenggantiGeorge VellaMenteri Pembangunan Keluarga dan Solidaritas Sosial MaltaMasa jabatan11 March 2013 – 29 March 2014Perdana MenteriJoseph MuscatPendahuluChris SaidPenggantiMichael Farrugia Informasi pribadiLahir7 Desember 1958 (umur 65)Qormi, MaltaPartai politikPartai BuruhSuami/istriEdgar PrecaAnak1Tempat tinggal...

 

Japanese train service TsurugiA JR East E7 series train on the Hokuriku ShinkansenOverviewService typeShinkansen (Local)StatusOperationalLocaleHokuriku region, JapanFirst service1 October 1961 (Limited express)14 March 2015 (Shinkansen)Current operator(s) JR WestFormer operator(s)JNRRouteTerminiToyamaTsurugaService frequency25 return services dailyLine(s) usedHokuriku ShinkansenOn-board servicesClass(es)Green + OrdinaryTechnicalRolling stockE7 series, W7 seriesTrack gauge1,435 mm (4 ...

 

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها. جزء من سلسلة مقالات عنمواضيع هندوأوروبية اللغات قائمة اللغات الهندوأوروبية تاريخية ألبانية أرمنية بلطيقية سلافية بلطيقية سلافية كلتية جرمانية هيلينية يونانية هندوإيرانية...

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Access road to Zhukovsky – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2013) (Learn how and when to remove this message) Access road to Zhukovsky from M5 highwayRoute informationLength9 km (5.6 mi)Major junctionsNorth endImeni Telmana settlement (Mosc...

 

Kotonoha no NiwaPoster film言の葉の庭(Kotonoha no Niwa)GenreKomedi/Drama, romantis Film animeSutradaraMakoto ShinkaiProduserNoritaka KawaguchiSkenarioMakoto ShinkaiMusikDaisuke KashiwaStudioCoMix Wave FilmsPelisensiAUS Madman EntertainmentNA Sentai FilmworksUK Anime LimitedTayang 28 April 2013 (2013-04-28) (Gold Coast) 31 Mei 2013 (2013-05-31) (Japan) Durasi46 minutes MangaPengarangMakoto ShinkaiIlustratorMidori MotohashiPenerbitKodanshaPenerbit bahasa InggrisNA Vertica...

 

ONE National Gay & Lesbian Archives at the University of Southern California Libraries34°01′52″N 118°16′54″W / 34.03101°N 118.28157°W / 34.03101; -118.28157Location909 West Adams Boulevard, Los Angeles, California, 90007Established1952; 72 years ago (1952)Other informationDirectorJoseph HawkinsWebsiteone.usc.edu ONE National Gay and Lesbian Archives at the University of Southern California Libraries is the oldest existing lesbian, gay,...

Lamido CoralloLahirLamido Corallo20 Agustus 1997 (umur 26) Jakarta, DKI Jakarta, IndonesiaPekerjaanPenyanyi, AktorPasanganS5KerabatS5Karier musikGenreR&B, pop, pop elektro, Dance-popInstrumenVokal SaxophoneTahun aktif2015 - SekarangLabel(Keci Music)AnggotaS5 Lamido Corallo atau dikenal dengan Lamido S5 (lahir 20 Agustus 1997) adalah Aktor dan penyanyi Indonesia. Karier S5 Penyanyi == Referensi == Kirk Whalum . Dave koz Pranala luar Lamido Corallo Tarigan di Twitter Artikel bertopik ...

 

King of Hispania and Septimania AthanagildKing of Hispania and SeptimaniaIllustration of 1624 of Athanagild at Biblioteca Nacional de España, MadridKing of the VisigothsReignMarch 554 – December 567PredecessorAgila ISuccessorLiuva I and LiuvigildBornc. 517DiedDecember 567 (aged 50)ConsortGoiswinthaIssueBrunhilda of Austrasia Galswintha, Queen of Neustria Athanagild (c. 517 – December 567) was Visigothic King of Hispania and Septimania. He had rebelled against his predecessor, Agila I, in...