Pablo Picasso

Pablo Picasso
Ilustracja
Pablo Picasso (1962)
Imię i nazwisko

Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso[a][1]

Data i miejsce urodzenia

25 października 1881
Malaga

Data i miejsce śmierci

8 kwietnia 1973
Mougins

Narodowość

Hiszpan

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

modernizm

Faksymile
Odznaczenia
Leninowska Nagroda Pokoju
Pablo Picasso w swojej pracowni na Montmartrze, 1908

Pablo Ruiz Picasso (ur. 25 października 1881 w Maladze, zm. 8 kwietnia 1973 w Mougins) – hiszpański malarz, rzeźbiarz, rysownik, grafik, ceramik oraz poeta[2], uznawany za jednego z najwybitniejszych artystów XX wieku. Wraz z Georges'em Braquem twórca nurtu malarstwa zwanego kubizmem.

Życiorys

Tablica pamiątkowa na Saskiej Kępie w Warszawie
Dom, w którym urodził się Picasso

Talent Picassa został odkryty przez jego ojca, znakomitego rysownika. Od najmłodszych lat Pablo ujawniał uzdolnienia malarskie i plastyczne. Najpierw kształcił się w Hiszpanii, później w Paryżu (w latach 1901–1902), gdzie znaczne oddziaływanie na jego twórczość miało zetknięcie się z postimpresjonistami (m.in. Henrim de Toulouse-Lautrekiem, który miał duży wpływ na jego dorobek twórczy sprzed 1901 roku). Prace Picassa z lat 1901–1904 określa się jako okres błękitny. Były to dzieła utrzymane w kolorycie melancholijnym, ukazujące tematykę i postacie osób biednych (Życie, Stary gitarzysta, Dwie siostry, Prasowaczka). Jego pracownia mieściła się przy ulicy La Boètie. Od 1904 roku mieszkał w Bateau-Lavoir przy ulicy Ravignan 13[3].

Po tym okresie twórczość Picassa weszła w okres różowy, między innymi sceny z życia cyrkowców (Dziewczyna na kuli, Kuglarze, Toaleta, Rodzina arlekina).

W trakcie okresu różowego, na twórczość Picassa miało wpływ opium. Wiadomo, że od mniej więcej 1904 roku Picasso zażywał opium[4].

W 1905 roku, Picasso poznał Gertrude Stein[5]. Brał udział w przyjęciach mających miejsce w domu Stein, gdzie spotkał pisarzy takich jak James Joyce, Ernest Hemingway i F. Scott Fitzgerald[6].

Od 1907 roku Picasso pod wpływem Paula Cézanne’a oraz sztuki iberyjskiej i afrykańskiej rozpoczął twórcze eksperymenty z geometryzacją i uproszczeniem formy, które dały początek kubizmowi (Panny z Awinionu, Portret Gertrudy Stein). W dalszym okresie po współpracy z Georges’em Brakiem skrystalizowały się zasady kubizmu analitycznego, hermetycznego i syntetycznego.

Za manifest kubizmu uważana była premiera utworu scenicznego Parady do libretta Jeana Cocteau, do którego muzykę napisał Erik Satie, a scenografię zaprojektował Picasso. Wystawiony został w 1917 roku przez Balety Rosyjskie Siergieja Diagilewa.

Amedeo Modigliani, Picasso i André Salmon. Zdjęcie wykonane przez Jeana Cocteau w Paryżu w 1916 roku

Picasso związał się z Olgą Chochłową(inne języki), tancerką zespołu baletowego Ballets Russes Diagilewa, z którą w 1918 roku wziął ślub. Z tego małżeństwa urodził się syn, Paul. Z kolejnego związku z Marią Teresą Walter Picasso miał córkę Mayę, zaś z Françoise Gilot – syna Claude’a i córkę Palomę. Picasso przejawiał poglądy mizoginistyczne[7]. Gilot twierdziła, że Picasso znęcał się nad nią fizyczne i psychicznie oraz, że bywał okrutny, sadystyczny i bezlitosny dla innych i dla siebie[8].

Francoise Gilot i Pablo Picasso, 1952 r.

Następne lata charakteryzowały ciągłe poszukiwania twórcze. Gdy wybuchła wojna domowa w Hiszpanii, opowiedział się po stronie republikańskiej, a w 1937 roku na zamówienie republikańskiego rządu Hiszpanii za 200 tys. peset namalował słynną Guernicę, obraz wystawiony w Pawilonie Hiszpanii na Wystawie Światowej w Paryżu. Okres II wojny światowej spędził w Paryżu, w 1944 wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej, a po wojnie zaangażował się po stronie ruchów lewicowych i pokojowych. Picasso, choć był ochrzczony jako katolik, później stał się ateistą[9].

W 1946 roku wyjechał na Lazurowe Wybrzeże. W 1948 roku zamieszkał w Vallauris.

W 1948 roku Picasso przyjechał do Polski, wziął udział w Światowym Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, a także odwiedził Warszawę, gdzie podarował Muzeum Narodowemu swoją kolekcję ceramiki, rysunków i barwnych druków. Narysował wówczas w stolicy Polski rysunek Syrenki, który przetrwał do 1953 roku[10].

Stanisław Lorentz oprowadza Pabla Picassa po Muzeum Narodowym w Warszawie.

Sygnatariusz apelu sztokholmskiego w 1950 roku[11]. W tym samym roku otrzymał Międzynarodową Leninowską Nagrodę Pokoju (zwaną wówczas Nagrodą Stalinowską)[12]. W latach 40. malował obrazy antywojenne (Masakra w Korei, Wojna, Pokój). Okres twórczości powojennej Picassa jest bardzo bogaty, różnorodny i niepoddający się klasyfikacji. Na tle sztuki XX wieku osobowość twórcza Picassa miała olbrzymi wpływ na każdą dziedzinę współczesnej plastyki.

Zmarł w Mougins we Francji na niewydolność płuc i serca. Został pochowany na terenie Château de Vauvenargues w Vauvenargues[13]. W związku z jego śmiercią Jacqueline, ostatnia żona Picassa, 15 października 1986 roku odebrała sobie życie, strzelając do siebie z pistoletu[14].

W 2010 roku odnaleziono 271 nieznanych dzieł Picassa (kolaże, akwarela, gwasze, litografie, zeszyty i rysunki) pochodzących z lat 1900–1932[15].

Twórczość

Malarstwo

 Z tym tematem związana jest kategoria: Obrazy Pabla Picassa.

Poezja

 Osobny artykuł: Poezja Picassa.

Picasso na rynku sztuki

W maju 2004 roku dom aukcyjny Sotheby’s sprzedał obraz Chłopiec z fajką (1905) za 126,4 mln dolarów (cena wylicytowana, bez kosztów domu aukcyjnego: 104,2 mln dolarów)[16]. W maju 2010 roku sprzedano obraz Akt, zielone liście i popiersie (1932) za 112 mln dolarów (cena wylicytowana: 106,5 mln dolarów)[17]. W maju 2006 roku dom aukcyjny Sotheby’s sprzedał obraz Dora Maar z kotem (1941) za 107,9 mln dolarów (cena wylicytowana: 95,2 mln dolarów), a w roku 2015 obraz Przepiękny dom za 164,4 mln dolarów. Za autoportret artysty Yo, Picasso zapłacono 47,85 miliona dolarów[18] – co jest jedną z niższych cen, jaką zapłacono za obraz artysty. Nie bez powodu więc twórczość Pablo Picasso jest umieszczana co roku w zestawieniach dzieł sztuki o największej wartości.

Uwagi

  1. Picasso było panieńskim nazwiskiem matki malarza i zgodnie z hiszpańskim zwyczajem powinien przyjąć nazwiska obojga rodziców i tak też podpisywał swoje wczesne prace („Pablo Ruiz Picasso” lub „Pablo R. Picasso”), później jednak zaprzestał używania nazwiska ojca.

Przypisy

  1. El pueblo donde ser Picasso es muy común. El Mundo. [dostęp 2024-11-23]. (hiszp.).
  2. Picasso’s verbal artistry. 1 października 2008. s. The Guardian. [dostęp 2019-01-16]. (ang.).
  3. Praca zbiorowa: Od Maneta do Pollocka – słownik malarstwa nowoczesnego. tłum. Helena Devechy. Warszawa: Arkady, 1995, s. 270. ISBN 83-213-3760-0.
  4. Pablo Picasso. encyclopedia.com, 2018-05-14. [dostęp 2024-06-20].
  5. Pablo Picasso „Portret Gertrudy Stein” » Niezła sztuka [online], Niezła sztuka, 28 czerwca 2020 [dostęp 2025-01-20] (pol.).
  6. Carl Van Vechten: Extravagant Crowd: Gertrude Stein and Alice B. Toklas. Yale University. (ang.).
  7. Musée Picasso w Paryżu – lekcja awangardy z polskim akcentem - PolskiFR [online], PolskiFR -, 1 sierpnia 2019 [dostęp 2024-10-22] (pol.).
  8. pap.pl [online], www.pap.pl [dostęp 2024-10-22].
  9. Neil Cox: The Picasso Book. 2010, s. 124. ISBN 978-1-85437-843-9.
  10. W Warszawie zniszczono wielkie dzieło Picassa. wiadomosci.wp.pl, 2011-09-03. [dostęp 2017-04-04].
  11. Dziennik Polski, rok VI, nr 91 (1861), Kraków 1 kwietnia 1950 roku, s. 2.
  12. Ira Nadel, Modernism’s Second Act: A Cultural Narrative, Palgrave Macmillan, New York 2013, s. 19.
  13. Pablo Picasso [online], Filmweb [dostęp 2021-10-08] (pol.).
  14. John Richardson, At the Court of Picasso [online], Vanity Fair, 1 listopada 1999 [dostęp 2024-12-01] (ang.).
  15. Znaleziono prawie 300 dzieł Picassa. U jego byłego elektryka [online], Wyborcza.pl, 29 listopada 2010 [zarchiwizowane z adresu 2010-12-01].
  16. 104 mln dol za obraz Picassa. wyborcza.pl, 2004-05-06.
  17. Christopher Michaud: Picasso piece sets record for art sold at auction. Reuters, 2010-05-05.
  18. Twórczość Pablo Picasso i jego dzieła sztuki. Luxury Blog, 2015-11-02. [dostęp 2019-01-17].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Information related to Pablo Picasso