|
Operacja Nemezis
Operacja Nemezis (arab. «Նեմեսիս» գործողություն, trb. "Nemesis" gortsoghut'iun) – specjalna operacja Armeńskiej Federacji Rewolucyjnej mająca na celu likwidację zarówno najwyższych tureckich oficjeli odpowiedzialnych za ludobójstwo Ormian, jak i urzędników Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu odpowiedzialnych za masakrę Ormian w Baku we wrześniu 1918 roku. Akcja została zaplanowana przez Shahana Natalie, Armena Garo i Aarona Sachakliana[1][2], a jej nazwa pochodzi od greckiej bogini boskiej zemsty, Nemesis[3]. W wyniku operacji w latach 1920–1922 tajna komórka Ormiańskiej Federacji Rewolucyjnej dokonała siedmiu zabójstw, z których najbardziej znanym było zabójstwo głównego organizatora ludobójstwa Ormian – Talaata Paszy, dokonane przez Ormianina Soghomona Tehliriana w marcu 1921 r. w Berlinie. Celem Natalie było przekształcenie procesu Tehliriana w publiczną, ogólnoświatową debatę na temat osób odpowiedzialnych za ludobójstwo Ormian. W swoich wspomnieniach Natalie ujawnił rozkaz, jaki wydał Tehlirianowi: „Rozsadź czaszkę mordercy numer 1 i nie próbuj uciekać. Zostań tam, ze swoją stopą na jego zwłokach i poddaj się policji, która przyjdzie i założy ci kajdanki”[4]. Lista zabójstwDo zabójstw dokonanych w ramach Operacji Nemesis należą[5]:
Turecka reakcja31 maja 1926 r. rząd turecki uchwalił ustawę nr 882, która przyznawała krewnym zamordowanych przywódców osmańskich majątki będący własnością należącą do „zbiegłych Ormian”. Poseł i sekretarz Atatürka, Recep Zühtü Soyak, wspomniał, że nowe prawo miało być „przekazem ostrzegawczym dla zabójców: możecie zabić Turka poprzez zamach! Ale my wychowamy jego potomstwo za wasze pieniądze, tak że jutro on wydłubie wam oko i rozbije wam głowę”[6]. Upamiętnienie25 kwietnia 2023 roku w Erywaniu odsłonięto pomnik poświęcony Ormianom, którzy uczestniczyli w operacji Nemesis. Ministerstwa Spraw Zagranicznych Turcji i Azerbejdżanu natychmiast potępiły ten gest[7][8]. Przypisy
Information related to Operacja Nemezis |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
