W rodzinnych Krzepicach ukończył szkołę podstawową i liceum. Marian Zembala wspominał, że tamtejsi nauczyciele rozbudzili w nim zainteresowanie medycyną[4]. W 1974 ukończył z wyróżnieniem studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu, otrzymał równocześnie ogólnopolskie wyróżnienie Primus Inter Pares[1]. Od 1975 do 1981 był asystentem i starszym asystentem w Klinice Chirurgii Serca tej uczelni. Po uzyskaniu stopnia doktora nauk medycznych objął stanowisko adiunkta[5]. Od 1980 przez kilka lat przebywał w Holandii na stażu naukowym na Uniwersytecie w Utrechcie[4], skąd w 1985 powrócił na zaproszenie profesora Zbigniewa Religi, by podjąć pracę w utworzonej wówczas, i kierowanej przez niego, Katedrze i Klinice Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu[5]. Był uczestnikiem pierwszej udanej transplantacji serca w zespole Zbigniewa Religi[6]. Specjalizował się następnie w zakresie kardiochirurgii. W 1992 habilitował się na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy pt. Chirurgiczna reperfuzja mięśnia sercowego w świeżym zawale[7]. W latach 1992–1995 był członkiem rady naukowej World Society of Cardio-Thoracic Surgeons[1].
W 1993 objął funkcję dyrektora Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu[5]. W 1997 został członkiem Krajowej Rady Transplantacyjnej, a w latach 1997–1999 był prezesem Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego. W 1998 otrzymał tytuł profesora nauk medycznych[7]. Doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i kierownika Katedry Kardiochirurgii i Transplantologii[7]. W pracy zawodowej Marian Zembala specjalizował się w transplantologii serca i płuc, w 1997 jako pierwszy w Polsce wykonał transplantację pojedynczego płuca[8]. W 2001 jako pierwszy w Polsce przeszczepił choremu płuco-serce[5], dokonał także zabiegu wszczepienia by-passów 103-letniej pacjentce[8]. W 2011 został przewodniczącym rady naukowej przy ministrze zdrowia, a także krajowym konsultantem z zakresu kardiochirurgii.
W wyborach parlamentarnych w 2015 jako kandydat Platformy Obywatelskiej uzyskał w okręgu katowickim mandat poselski, otrzymując 53 610 głosów[15]. 16 listopada 2015 zakończył pełnienie funkcji ministra. W 2019 nie ubiegał się o poselską reelekcję.
Życie prywatne
Syn Kazimierza i Krystyny[2]. Zamieszkał w Tarnowskich Górach. Był żonaty z Hanną, miał czworo dzieci: Michała, Joannę, Pawła i Małgorzatę[5].
W 2018 przeszedł udar mózgu, od tego czasu poruszał się na wózku inwalidzkim[16][17]. Zmarł 19 marca 2022 wskutek utonięcia w basenie na terenie swojego domu w Zbrosławicach. Według wstępnych ustaleń prowadzonego przez prokuratora postępowania przyczyną było samobójstwo. Marian Zembala pozostawił też list pożegnalny[18]. Pochowany na cmentarzu w Zbrosławicach[19].
Odniesienia w kulturze
W filmie Bogowie (2014) w rolę Mariana Zembali wcielił się Piotr Głowacki. Sam Marian Zembala zagrał w nim epizodyczną rolę członka komisji etyki lekarskiej, przed którą stawił się Zbigniew Religa (grany przez Tomasza Kota)[20].
Publikacje
Spotkania. Opowieść o wierze w człowieka. Marian Zembala w rozmowie z Dawidem Kubiatowskim (Editio, 2017)
Marian Zembala. drugieserce.jaw.pl. [dostęp 2015-06-16].
Paweł Bojko, Marian Zembala, w: Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, tom 5: biograficzny (A-Z), Samodzielna kadra naukowo-dydaktyczna Śląskiej Akademii Medycznej 2001–2002 (pod redakcją Jerzego Mariana Dyrdy i Barbary Gruszki), Śląska Akademia Medyczna, Biblioteka Główna, Katowice 2003, s. 471–474 (z fotografią)
.jpg)
