Alternatywny zapis nazwiska: Ziebrowski, Żebro, Zebro i imienia: Martino Giuseppe, Josepho, Melchiore, Ignatio, Carolo.[2]
Życiorys
Istnieje niewiele danych biograficznych na temat Żebrowskiego, znajdują się one w archiwum klasztoru oo. paulinów na Jasnej Górze.[2] Wiadomo, że należał do kapeli jasnogórskiej, był tam jednym z najlepiej opłacanych muzyków; pracował także jako nauczyciel.[2]
W Londynie odnaleziono rękopis utworu Żebrowskiego z 1748 roku z odręcznie sporządzoną kartą tytułową - być może stanowi on ślad odbycia przez kompozytora studiów zagranicznych.[2] Karty tytułowe kompozycji Żebrowskiego podpisane są różnymi wersjami imienia i nazwiska.[2] Skrócone warianty nazwiska Żebro i Zebro pozwalają badaczom utożsamiać Żebrowskiego ze skrzypkiem o nazwisku Żebro, który występował przed Stanisławem Augustem Poniatowskim.[2] Data śmierci tego skrzypka jest uznawana przez badaczy za prawdopodobną datę śmierci Żebrowskiego.[2]
Twórczość
Żebrowski to czołowy kompozytor polski okresu przedklasycystycznego[1], przedstawiciel stylu galant w muzyce sakralnej, co jest najbardziej widoczne w ornamentyce jego linii melodycznych. Jednak w części jego utworów łatwo zauważyć cechy typowe dla późnego baroku, takie jak użycie polifonii (w tym podwójnego kontrapunktu), techniki koncertującej oraz struktur wielosekcyjnych, skontrastowanych fakturalnie, metrycznie i agogicznie[3][4]. W późniejszym okresie jego twórczości dużą rolę odgrywały rytmy taneczne, w szczególności poloneza, mazura i krakowiaka[5].
Skomponował utwory instrumentalne, w tym tzw. procesyjne, grane podczas uroczystego wejści do kościoła i wyjścia procesji (Sonatae pro processione, Adagio lub Andante pro processione), Symfonię Es, Concerto grosso i sonaty oraz utwory wokalno-instrumentalne (6 mszy, Ecce vidimus eum, Rorate coeli, Mittit ad Virginem, Magnificat, nieszpory, 5 arii i duetów, w tym Salve Regina)[1][4].
Dorota Leszczyńska-Zając: Żebrowski Marcin Józef. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 388-391. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).
Zygmunt M. Szweykowski: Żebrowski, Marcin Józef. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. Z. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Tadeusz Strumiłło: Źródła i początki romantyzmu w muzyce polskiej. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1956, s. 60, seria: Studia i Materiały do dziejów Muzyki Polskiej, t. 3. OCLC17836538.
Alina Żórawska-Witkowska: Muzyka na dworze Augusta II w Warszawie. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 1995. ISBN 83-7022-078-9. (pol.).
Józef Elsner: Summariusz moich utworów muzycznych. Wstęp i opracowanie A. Nowak-Romanowicz. Kraków: Polskie Wydawn. Muzyczn, 1957, seria: Źródła pamiętnikarsko-literackie do dziejów muzyki polskiej, t. 4.
