KWK Michał

Wieża wyciągowa szybu Krystyn (2018)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Siemianowice Śląskie
Data założenia	1881-1883
Data likwidacji	1975 (połączenie z KWK Siemianowice)
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich KWK Michał
Położenie na mapie Polski KWK Michał
Położenie na mapie województwa śląskiego KWK Michał
50°19′12″N 19°00′33″E/50,320000 19,009167

Kopalnia Węgla Kamiennego Michał – kopalnia węgla kamiennego w Michałkowicach (od 1951 dzielnica Siemianowic Śląskich) działająca od początku lat 80. XIX do lat 90. XX wieku.

Budowę kopalni rozpoczęto w 1881 r., ale jej eksploatację dopiero w 1883 r. Kopalnia początkowo należała do Rheinbabenów, a w 1892 r. została wykupiona przez księcia Hugona zu Hohenlohe-Oehringen. Od 1905 r. była własnością Zakładów Hohenlohego (Hohenlohe Werke).

W listopadzie 1937 r. otwarto nowy poziom wydobywczy 540 m, którego przygotowanie trwało 10 lat. Z tej okazji wydano pamiątkową Broszurę ze zdjęciami i opisem prac.

Kopalnia miała 6 szybów: „Zachodni” (wydobywczy), „Wschodni” (wydobywczy), „Północny I” – zlikwidowany jako pierwszy ok. 1990 r. wentylacyjny wydechowy i zjazdowy), „Północny II” (wentylacyjny wdechowy i zjazdowy), „Krystyn” (szyb materiałowy, wydobywczo-pomocniczy) oraz „Południowy” (wentylacyjny ze stacją wentylatorów, ale bez wieży szybowej)^[1]. Była również upadowa „Ignacy” do poziomu 240 m.

Po wybuchu II wojny światowej zakład przejął koncern Hermann Göring. Na terenie kopalni trwały walki między oddziałami Freikorpsu a wojskiem polskim i harcerzami. Polakom udało się odbić kopalnię, ale nie na długo. 8 września 1939 r. rozstrzelano 6 Polaków: Gerarda Drzymałę, Wilhelma Jendrusia, Franciszka Niedworka, Maksymiliana Rolnika, Jana Rudzińskiego i Teodora Szewczyka^[2].

Po II wojnie światowej kopalnia weszła w skład Chorzowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a od 1957 r. należała już do Katowickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. W 1975 r. kopalnię „Michał” włączono do kopalni „Siemianowice”.

W latach 90. XX w. kopalnia została zlikwidowana ze względu na zły stan techniczny obiektów i urządzeń oraz kończące się zasoby węgla.

W roku 2000 odbył się konkurs urbanistyczno-architektoniczny SARP na zagospodarowanie terenu dawnej kopalni Michał na funkcje mieszkaniowe i usługowe, który wygrał zespół pod kierunkiem dr. inż. arch. Krystiana Stangla. W roku 2007 uchwalono opracowany na podstawie wyników konkursu miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

W roku 2012 na terenie dawnej KWK Michał otwarto Park Tradycji Górnictwa i Hutnictwa. W ramach realizacji parku m.in. wyremontowano wieżę „Krystyn” i odbudowano maszynownię wraz z umiejscowieniem tam parowej maszyny wyciągowej z rejonu „Ficinus” kopalni Siemianowice.

• 1883 – W Michałkowicach powstała kopalnia o nazwie „Max” (Maxgrube)
• 1936 – Zmiana nazwy kopalni „Max” na „Michał”.
• 1937 – Otwarcie poziomu 540 m.
• 1939 – Dywersyjny oddział Freikopsu zajął kopalnię i został wyparty po ciężkich walkach przez oddziały wojska polskiego, miejscowych powstańców oraz harcerzy.
• 8 września 1939 – Freikorpsu rozstrzelał 6 Polaków: Gerarda Drzymałę, Wilhelma Jendrusia, Franciszka Niedworka, Maksymiliana Rolnika, Jana Rudzińskiego, Teodora Szewczyka.
• 1975 – połączenie kopalni „Michał” i kopalni „Siemianowice”.
• 2001 – konkurs architektoniczno-urbanistyczny na koncepcję zagospodarowania terenów dawnej KWK „Michał”.
• 2007 – uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
• 2012 – otwarcie I etapu Parku tradycji Górnictwa i Hutnictwa.

• Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00648-6. Brak numerów stron w książce