PROFILPELAJAR.COM

Dolina
	Osiedle, część miasta Zagórza
	; Ulica Władysława Orkana – główna arteria w Dolinie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Zagórz
Miasto	Zagórz
W granicach Zagórza	1959–1972 i od 1977
SIMC	0953898
Populacja (2020); • liczba ludności	; 484
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-540
Tablice rejestracyjne	RSA
	Położenie na mapie Zagórza; ; Wieś Dolina nad Sanem, trzecie wojskowe topograficzne zdjęcie Galicji 1869-1887
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dolina (dawniej Dolina nad Sanem) – część miasta Zagórza oraz osiedle (jednostka pomocnicza gminy), w woj. podkarpackim, położone w jego północno-zachodniej części w rejonie ujścia rzeki Osława do Sanu; w przeszłości wieś^[3]^[4].

Jesienią 1954 Dolina weszła w skład gromady Zagórz^[5], której 31 grudnia 1959 nadano status osiedla, przez co Dolina stała się integralną częścią Zagórza. 1 listopada 1972 osiedle Zagórz włączono do Sanoka, przez co Dolina stała się integralną częścią Sanoka^[6]. 1 lutego 1977 Dolinę wyłączono z Sanoka jako składową nowo utworzonego miasta Zagórz^[7].

Historia

Wieś była lokowana na prawie niemieckim^[8]. Wzmianka o niej pojawiła się w 1418 (dokument starosty sanockiego) i w tym czasie jej właścicielem był Alberto de Dolina^[4]. W 1441 Jan Doliński (herbu Sas^[9]) zbył wieś na rzecz Piotra Czeszyka^[4]^[8]. W XVII wieku Dolina należała do rodziny Chyleńskich, w XIX wieku do rodziny Wenzlar, Tarnawieckich i Małachowskich^[4]^[8]. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Dolinie nad Sanem był Marceli Tarnawiecki i Gabriela baronowa Wetzlar^[10] (posiadająca także Bykowce)^[11]). Około 1868 jako właściciele Doliny figurowali Marceli i Aleksander Tarnawieccy^[12], a potem, w latach 70. i 80. sam Marceli Tarnawiecki^[13]^[14]. Po śmierci Marcelego Tarnawieckiego (1886) własność Doliny objęli jego spadkobiercy^[15]. Około 1890 właścicielem był Aleksander Tarnawiecki^[16]. W 1891 majątek Dolina przeszedł w drodze kupna na własność małżeństwa Godzimira Małachowskiego i jego żony Marceli, córki Marcelego Tarnawieckiego^[17]^[18]^[19]^[20]. Posiadali oni Dolinę w kolejnych latach^[21]^[22]^[23]. Jako właściciele posiadłości tabularnej w Dolinie oboje byli uprawnieni do wyboru posła na Sejm Krajowy w kurii wielkich posiadłości okręgu wyborczego sanockiego^[24]. Po śmierci męża Marcela Małachowska (1908) odziedziczyła majątek w Dolinie i na początku XX wieku posiadała w Dolinie obszar 133 ha^[25]. Zmarła w 1911 w wieku 52 lat^[26]. W 1911 Małachowscy jako właściciele tabularni posiadali w Dolinie obszar 134 ha^[27]. W drugiej dekadzie XX wieku jako właściciele Doliny figurowali spadkobiercy Godzimira Małachowskiego^[28]^[29]^[30]. Dziećmi Godzimira i Marceli byli: Godzimira (dziedziczka dóbr w Dolinie, która w 1917 została żoną Henryka Tchorznickiego, syna Aleksandra^[31]), Roman (1887-1944, oficer kawalerii c. i k. armii i Wojska Polskiego)^[32]^[33]. Po matce majątek przeszedł na syna Romana Małachowskiego^[34]. Na początku XIX Roman Małachowski wybudował dwór w Dolinie^[8].

Dolina jest oddalona od Sanoka o 6 km, leży przy drodze z tego miasta do Leska^[14]. Około 1,5 km od Doliny leży stacja kolejowa Nowy Zagórz^[35].

W drugiej połowie XIX wieku mieszkańcy wsi przynależeli do parafii rzymskokatolickiej i greckokatolickiej w Zagórzu^[14]. Według stanu z 1881 we wsi było 34 domy i 233 mieszkańców^[14]. Według stanu z 1936 w Dolinie mieszkało 371 osób (312 wyznania greckokatolickiego, 49 rzymskokatolickiego, 10 Żydów)^[4].

We wsi znajduje się rzymskokatolicki kościół filialny (ufundowany przez Gabrielę Wetzlar w 1836^[8]) należący do parafii Matki Bożej Królowej Polski w Zahutyniu. Przy głównej arterii wsi (obecnie ulica Władysława Orkana) została wzniesiona kapliczka murowana, z drugiej połowy XIX wieku^[8].

Według stanu z końca 1938 w Dolinie funkcjonowały: bractwo cerkiewne ukraińskie (29 członków), czytelnia Kaczkowskiego (14 członków), straż pożarna (16 członków)^[35].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Przypisy

↑ Raport o stanie gminy Zagórz za rok 2020 [online], Biuletyn Informacji Publicznej, 31 maja 2021, s. 7 [dostęp 2021-07-24] (pol.).
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1578 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Plan miasta Zagórza. zagorz.pl. [dostęp 2016-05-01].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Dolina. zagorz.pl. [dostęp 2016-09-19].
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 274
↑ Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 10
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 16-17. ISBN 83-221-0158-9.
↑ Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 4. Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Artystyczno-Wydawnicze, 1901, s. 349.
↑ Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 47.
↑ Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 17. ISBN 83-221-0158-9.
↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 45.
↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 17.
↑ ^a ^b ^c ^d Dolina 2.) D., wieś, pow. sanocki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 95 .
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 48.
↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 44.
↑ Kronika. Zmiana własności. „Gazeta Przemyska”. Nr 98, s. 3, 8 grudnia 1891.
↑ Tomasz Kotliński: Marceli Tarnawiecki. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
↑ Tomasz Kotliński. Marceli Tarnawiecki. „Palestra Świętokrzyska wolumin = Nr 21-22”, s. 13-14, Wrzesień/grudzień 2012. ISSN 1898-5467.
↑ Baza właścicieli i dóbr ziemskich. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-21].
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 46.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 39.
↑ Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 32.
↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska wolumin = Nr 264”, s. 10, 19 listopada 1893.
↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
↑ Kronika. Zmarli. „Tygodnik Ziemi Sanockiej wolumin = Nr 2”, s. 3, 14 stycznia 1912.
↑ Skorowidz powiatu sanockiego : wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 6.
↑ Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 37.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 37.
↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 37.
↑ Pisarowce opis. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11].
↑ Roman Małachowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-07-11].
↑ Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276
↑ Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276
↑ ^a ^b Julia Perełom: Archiwum miasteczek i wsi pow. sanockiego, leskiego, ustrzyckiego. Kwestionariusze z badania środowiska. Dolina. 1939, s. 1.

[bip-1] Raport o stanie gminy Zagórz za rok 2020 [online], Biuletyn Informacji Publicznej, 31 maja 2021, s. 7 [dostęp 2021-07-24] (pol.).

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1578 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Plan miasta Zagórza. zagorz.pl. [dostęp 2016-05-01].

[Z-4] Dolina. zagorz.pl. [dostęp 2016-09-19].

[5] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41

[6] Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 274

[7] Dz.U. z 1977 r. nr 2, poz. 10

[S-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 16-17. ISBN 83-221-0158-9.

[9] Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 4. Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Artystyczno-Wydawnicze, 1901, s. 349.

[10] Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 47.

[11] Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 17. ISBN 83-221-0158-9.

[12] Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 45.

[13] Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 17.

[SgKP-14] Dolina 2.) D., wieś, pow. sanocki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 95 .

[15] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 48.

[16] Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 44.

[17] Kronika. Zmiana własności. „Gazeta Przemyska”. Nr 98, s. 3, 8 grudnia 1891.

[18] Tomasz Kotliński: Marceli Tarnawiecki. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].

[19] Tomasz Kotliński. Marceli Tarnawiecki. „Palestra Świętokrzyska wolumin = Nr 21-22”, s. 13-14, Wrzesień/grudzień 2012. ISSN 1898-5467.

[20] Baza właścicieli i dóbr ziemskich. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-21].

[21] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 46.

[22] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 39.

[23] Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 32.

[24] Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska wolumin = Nr 264”, s. 10, 19 listopada 1893.

[25] Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.

[26] Kronika. Zmarli. „Tygodnik Ziemi Sanockiej wolumin = Nr 2”, s. 3, 14 stycznia 1912.

[27] Skorowidz powiatu sanockiego : wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 6.

[28] Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 37.

[29] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 37.

[30] Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 37.

[31] Pisarowce opis. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11].

[32] Roman Małachowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-07-11].

[33] Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276

[34] Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276

[JP-35] Julia Perełom: Archiwum miasteczek i wsi pow. sanockiego, leskiego, ustrzyckiego. Kwestionariusze z badania środowiska. Dolina. 1939, s. 1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

PROFILPELAJAR.COM

Dolina (Zagórz)

Historia

Przypisy

Read other articles:

Bachorza Manor

List of largest Hindu temples

Distrik Coronie

Terapi bermain

Ministère de l'Agriculture productive et des Terres

コルク

Women in speculative fiction

Yongle Tongbao

莎拉·阿什頓-西里洛

哈萨克斯坦总统

Czechoslovakia

1892 in the United States

Septum nasal

Bulgarian National Television

A Paradanta

Usmate Velate

White-box testing

Бои на Каховском плацдарме (1920)

كارلوس بوستوس

Battle of the Solent