Chironius gouveai – gatunek węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje we wschodniej Ameryce Południowej, głównie w południowej Brazylii i Urugwaju. Prowadzi dzienny, częściowo nadrzewny tryb życia[1].
Systematyka
Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 2020 roku brazylijscy herpetolodzy: Omar Machado Entiauspe-Neto, Mariana Lúcio-Lyra, Fernando Marques-Quintela, Arthur Diesel-Abegg, Daniel Loebmann i niemiecka herpetolog Claudia Koch na łamach „Herpetological Monographs“. Autorzy wyodrębnili nowy gatunek z Chironius bicarinatus i nadali mu nazwę Chironius gouveai, a jako miejsce typowe wskazali Tapes (30°28′46″S 51°23′46″W/-30,479444 -51,396111) w stanie Rio Grande do Sul w Brazylii. Holotyp to dorosły samiec o oznaczeniu CHFURG 4394[a] odłowiony przez Fernando Marquesa Quintelę[1][2]. Autorzy przebadali też siedem paratypów[1][2].
Etymologia
- Chironius: w mitologii greckiej Chiron (gr. Χείρων Cheírōn, łac. Chiron), był najmądrzejszym i najbardziej cywilizowanym z centaurów[3].
- gouveai: na cześć Paulo Roberto Cardoso Gouvêa – dziadka jednego z odkrywców tego gatunku Omara Machado Entiauspe-Neto[1].
Morfologia
Jest to średniej wielkości wąż o małej głowie, której szerokość jest nieco większa do szerokości szyi, dużych oczach o tęczówkach ciemnoszarych z jaśniejszym wąskim pierścieniem otaczającym czarną źrenicę. Górne części ciała oliwkowozielone z czarnymi brzegami łusek grzbietowych z niewielkimi niebieskawymi przebarwieniami. Wzdłuż kręgosłupa trzy paski grzbietowe zanikające w okolicach ogona. Dwa boczne czarne, a środkowy żółty. Dolne części ciała jasne, pierwsza 1/3 biała z lekko zaznaczonymi obrzeżami tarczek brzusznych, środkowa 1/3 oliwkowozielona przechodząca stopniowo w żółtą z czarnymi obrzeżami tarczek, a ostatnia część żółta z wyraźnymi czarnymi obrzeżami tarczek brzusznych i podogonowych. Charakteryzuje się długim ogonem stanowiącym ponad połowę SVL (47–63%)[b][2].
Wymiary[4]:
|
|
Samiec
|
Samica
|
| Długość SVL[b] (mm)
|
590–840
|
780–860
|
| Łuski grzbietowe (rzędy)
|
12/12/10
|
12/12/10
|
| Tarczki brzuszne
|
153–165
|
155–164
|
| Tarczki podogonowe
|
129–142
|
103–146
|
Występowanie
Występuje w południowej Brazylii w górach Serra do Mar od rzeki Paranapanema stanowiącej północną granicę stanu Parana na południe przez stan Santa Catarina do Rio Grande do Sul oraz po północny i środkowo-wschodni Urugwaj. Sporadyczne obserwacje tego gatunku miały miejsce w południowo-zachodnim Urugwaju (departament Río Negro) i w prowincji Corrientes w północno-wschodniej Argentynie (przy rzece Parana). Stwierdzenie w Montevideo w południowym Urugwaju prawdopodobnie dotyczyło Chironius bicarinatus przywiezionych przypadkiem wraz z dostawą bananów z São Paulo. Występuje do wysokości około 1030 m n.p.m.[2][4]
Ekologia i zachowanie
Gatunek ten występuje zwykle w lasach galeriowych, liściastych lasach subtropikalnych, wilgotnych lasach araukariowych oraz na sawannach (pampa). Prowadzi dzienny, mieszany tryb życia naziemny i nadrzewny[1][2].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Chironius gouveais nie jest wymieniany.
Uwagi
- ↑ CHFURG – Fundacao Universidade Federal do Rio Grande, Rio Grande, wcześniej FURG[5].
- ↑ a b SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
Przypisy
- ↑ a b c d e P. Uetz & J. Hallermann, Chironius gouveai ENTIAUSPE-NETO, LÚCIO-LYRA, KOCH, MARQUES-QUINTELA, DIESEL-ABEGG & LOEBMANN, 2020, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-14] (ang.).
- ↑ a b c d e Omar MachadoO.M. Entiauspe-Neto Omar MachadoO.M. i inni, Taxonomic Revision of Chironius bicarinatus (Wied 1820) (Serpentes: Colubridae), with Description of a New Species, „Herpetological Monographs”, 34 (1), 2020, s. 98–115 (ang.).
- ↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 48, OCLC 637083062 (ang.).
- ↑ a b V.V. Sudré V.V. i inni, Revision of the Chironius bicarinatus complex (Serpentes: Colubridae): Redefined species boundaries and description of a new species, „Vertebrate Zoology”, 74, 2024, s. 85–120, DOI: 10.3897/vz.74.e106238 (ang.).
- ↑ Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):
