Browar w Zwierzyńcu

Browar w Zwierzyńcu
Zabytek: nr rej. A/113/392 z 16 stycznia 1969[1]
Ilustracja
Budynek główny browaru w Zwierzyńcu
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Zwierzyniec

Adres

ul. Browarna 7
22-470 Zwierzyniec

Typ budynku

browar

Styl architektoniczny

klasycyzm

Rozpoczęcie budowy

1805

Ukończenie budowy

1806

Ważniejsze przebudowy

1834–1836, 1878

Pierwszy właściciel

Stanisław Kostka Zamoyski

Kolejni właściciele

Ordynacja Zamojska
Skarb Państwa

Obecny właściciel

Skarb Państwa

Położenie na mapie Zwierzyńca
Mapa konturowa Zwierzyńca, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Browar w Zwierzyńcu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Browar w Zwierzyńcu”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Browar w Zwierzyńcu”
Położenie na mapie powiatu zamojskiego
Mapa konturowa powiatu zamojskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Browar w Zwierzyńcu”
Położenie na mapie gminy Zwierzyniec
Mapa konturowa gminy Zwierzyniec, w centrum znajduje się punkt z opisem „Browar w Zwierzyńcu”
Ziemia50°36′25,86″N 22°58′07,55″E/50,607183 22,968764
Multimedia w Wikimedia Commons
Browar Zwierzyniec
ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Zwierzyniec

Data założenia

1806

Właściciel

Skarb Państwa

Produkcja piwa

34 000 hl

Marki

Zwierzyniec Pils

Dane adresowe
ul. Browarna 7
22-470 Zwierzyniec

Browar w Zwierzyńcu – zabytkowy browar z początku XIX wieku mieszczący się w Zwierzyńcu. Właścicielem zakładu jest Skarb Państwa, a dzierżawcą – Perła – Browary Lubelskie.

Historia

Browar w 1. połowie XX w.

Browar Ordynacji Zamojskiej

Browar w Zwierzyńcu został założony w ramach Ordynacji Zamojskiej przez Stanisława Kostkę Zamoyskiego na początku XIX wieku. Pierwsze budynki, do których należały: parterowy zakład piwowarski, piwnice, magazyny, bednarnia i wozownia zbudowano w latach 1805–1806 w miejscu dawnej rezydencji Zamoyskich. Pracami murarskimi kierował majster Grzegorz Szostakiewicz, a za uruchomienie produkcji piwa odpowiadał szkocki piwowar John McDonald[2]. W latach 1806–1810 warzono w nim piwo angielskie typu porterowego.

W 1810 roku browar uległ pożarowi. Został jednak szybko odbudowany ze zniszczeń. W latach 1834–1836 dokonano jego rozbudowy i modernizacji. W tym czasie wyposażono go w maszynę parową, a w nowym skrzydle urządzono młyn do przemiału słodu.

Od lat 40 XIX wieku zakład był wydzierżawiany przez Ordynację Zamojską. W latach 1866–1878 zawiesił działalność. Większość jego wyposażenia sprzedano. W 1878 roku po kolejnej rozbudowie i zakupie nowego sprzętu uruchomiono na nowo.

W okresie I wojny światowej zakład został zniszczony i na krótko zaprzestał działalności. Wznowił ją po 1922 roku. W okresie międzywojennym rodzina Zamoyskich podjęła się promocji browaru i dystrybucji produkowanego w nim piwa na terenie całej Polski. W tym celu między innymi w 1929 roku Maurycy Zamoyski zlecił malarzowi Wojciechowi Kossakowi wykonanie projektu plakatu reklamowego przedstawiającego żołnierza i opatrzony hasłem: Pijcie piwo browaru Zwierzyniec nad Wieprzem Ordynacji Zamoyskiej.

Po odbudowie w latach 20 XX wieku zakład był wyposażony w dwie maszyny parowe, trzy silniki elektryczne, jedną prądnicę i dwa kotły niskiego ciśnienia. Wybudowano na jego terenie stację kolei wąskotorowej, która łączyła go z tartakiem i fabryką wyrobów drzewnych.

W latach 1939–1944 browar znajdował się pod zarządem niemieckim.

Browar państwowy

Po II wojnie światowej i likwidacji ordynacji browar został znacjonalizowany. Początkowo funkcjonował pod zarządem spółdzielni rolniczej Samopomoc Chłopska w Zwierzyńcu. W 1950 roku przeszedł w posiadanie Zwierzynieckich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych, które miały browary w Zwierzyńcu i Zamościu oraz hurtownie piwa w Zamościu i Biłgoraju. W kolejnych latach wielokrotnie modernizowano wyposażenie browaru i po raz kolejny go rozbudowywano. Między innymi w 1975 roku zbudowano nową kotłownię.

W 1970 roku browar w Zwierzyńcu i jego filie zostały połączone z Zakładami Piwowarskimi w Lublinie, pod których zarządem był do początku lat 90. XX wieku. W latach 80. XX wieku uruchomiono przy browarze nową rozlewnię piwa, a także przeprowadzono remont generalny głównego budynku.

Browar w dzierżawie Perły

Po restrukturyzacji polskiego przemysłu piwowarskiego dzierżawcą browaru w Zwierzyńcu były w latach 1992–2010 kolejno spółki Zakłady Piwowarskie w Lublinie i Perła – Browary Lubelskie.

W 2008 roku firma Perła – Browary Lubelskie po przedłużeniu umowy dzierżawy zakładu do 2033 roku wstrzymała produkcję piwa w browarze i przeniosła ją do browaru w Lublinie. Od tego czasu w zakładzie czynna była jedynie rozlewnia. Sprawa nagłego zaprzestania produkcji piwa w browarze i zwolnienia części pracowników stała się w 2009 roku powodem kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Śledztwo wykazało rażące naruszenie w 2008 roku zasad prawnych na jakich powinien być wydzierżawiany obiekt należący do Skarbu Państwa[3][4]. W 2010 roku spółka Perła – Browary Lubelskie wycofała się z dalszej dzierżawy browaru[5]. Zdemontowano większość wyposażenia zakładu, które trafiło do Lublina.

W 2011 roku odbył się przetarg[6], który wyłonił nowego dzierżawcę zakładu. Zgodnie z umową zawartą ze starostwem powiatowym dzierżawca miał wznowić produkcję w ciągu jednego roku[7]. Zwycięzca procedury nie wywiązał się jednak z umowy i rozpisano w 2012 roku nowy przetarg[8]. Po jego zakończeniu dzierżawcą zakładu została ponownie firma Perła – Browary Lubelskie[9].

Od kilkunastu lat starania o odzyskanie browaru w Zwierzyńcu prowadzi rodzina Zamoyskich.

Opis browaru

Dawna warzelnia browaru w Zwierzyńcu
Dawna słodownia browaru w Zwierzyńcu

Kompleks browaru w Zwierzyńcu składa się z dwóch części przedzielonych ulicą Browarną. Tzw. stary browar to przede wszystkim pochodzący z XIX wieku zabytkowy budynek główny w kształcie podkowy. Jest to trzykondygnacyjny, boniowany, otynkowany i nakryty blaszanym dachem dwuspadowym budynek produkcyjny. Znajduje się w nim m.in. dawna fermentownia z otwartymi kadziami i stara warzelnia o wybiciu 140 hl. Od frontu do budynku głównego przylega niesymetrycznie magazyn słodu (dawna słodownia wieżowa i suszarnia). Z tyłu z kolei znajduje się wybudowana w latach 70. XX wieku kotłownia. Z budynkiem głównym sąsiadują jeszcze: dawna remiza, kilka budynków gospodarczych i warsztatów. Najbardziej charakterystycznym z nich jest zabytkowa portiernia przy bramie głównej.

Naprzeciwko budynku głównego, po drugiej stronie ulicy Browarnej, znajduje się tzw. nowy browar. Jest to zespół obiektów przemysłowych wzniesionych w okresie ostatniej modernizacji i rozbudowy zakładu piwowarskiego w Zwierzyńcu (lata 60., 70. i 80. XX wieku). Do 2010 roku mieściły się tam działy produkcyjne leżakownia i rozlewnia. W 2013 roku w budynkach tych została zamontowana nowa linia produkcyjna browaru o wydajności 34 000 hl rocznie. Nowe wyposażenie (warzelnię, unitanki) dostarczyła czeska firma Destila[10][11].

Na terenie kompleksu browaru w Zwierzyńcu poza budynkami przemysłowymi i gospodarczymi znajduje się również kilka domów mieszkalnych (w tym m.in. zabytkowa willa Borowianka) oraz hydrofornia ze studnią głębinową.

Letnia Akademia Filmowa

Od 2000 roku w okresie wakacyjnym na dziedzińcu przed budynkiem głównym browaru rokrocznie odbywa się impreza plenerowa będąca częścią Letniej Akademii Filmowej[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  2. ↑ Norbert Szczuka: Zwierzyniec. Browar główny, budynek produkcyjny. lfoz.lublin.pl, 2002. [dostęp 2012-08-13]. (pol.).
  3. ↑ Rafał Panas: NIK wzięła pod lupę browar w Zwierzyńcu i zarzuca brak przetargu. www.dziennikwschodni.pl, 2009-09-18. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
  4. ↑ Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie: WYSTĄPIENIE POKONTROLNE. bip.nik.gov.pl. [dostęp 2010-02-15]. (pol.).
  5. ↑ Leszek Wójtowicz: Zwierzyniec: Perła wycofuje się z produkcji piwa. www.dziennikwschodni.pl, 2010-02-19. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
  6. ↑ Ogłoszenie Starosty Zamojskiego – dzierżawa browar w Zwierzyńcu.. starostwo.zamosc.pl, 2011-03-01. [dostęp 2012-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. (pol.).
  7. ↑ Przetarg na browar Zwierzyniec rozstrzygnięty. Wygrała go firma z Lublina. portalspozywczy.pl. [dostęp 2011-04-11]. (pol.).
  8. ↑ OGŁOSZENIE O PRZETARGU PISEMNYM NIEOGRANICZONYM NA DZIERŻAWĘ NIERUCHOMOŚCI ZABUDOWANEJ BROWAREM W ZWIERZYŃCU.. starostwo.zamosc.pl, 2012-08-06. [dostęp 2012-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (pol.).
  9. ↑ Beata Drewnowska: Perła wydzierżawi Zwierzyniec. rp.pl, 2012-10-30. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
  10. ↑ ČTK: Destila bude stavět pivovar v Polsku, musela si na to najmout subdodavatele. prumyslovaautomatizace.com, 02.04.2013. [dostęp 2013-08-09]. (cz.).
  11. ↑ Magdalena Bożko: Zwierzyniec: Instalują maszyny w browarze. dziennikwschodni.pl, 25 lipca 2013. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
  12. ↑ Letnia Akademia Filmowa. laf.net.pl. [dostęp 2012-08-13]. (pol.).

Literatura

  • Aleksander Strojny: Browary w Polsce. Warszawa: Hachette Polska, 2009. ISBN 978-83-7575-674-6.
Browary w Polsce
Grupy piwowarskie
Browary duże
Browary średnie
Browary małe
Browary restauracyjne
  • Alan Hugs
  • Bielitzer
  • Bierhalle (Arkadia)
  • Bierhalle (Katowice)
  • Bierhalle (Łódź)
  • Bierhalle (Poznań)
  • Bierhalle (Wilanów)
  • BMS35
  • de Brasil (Warszawa)
  • Brofaktura
  • Brovaria
  • Browarmia
  • Brovarnia
  • Browar Chełmiński (Chełmno)
  • CK
  • Czenstochovia
  • Dziedzice
  • Gloger
  • Grodzka 15
  • Haust
  • Hotel Płock
  • Jamrozowa Polana
  • Jan Olbracht (Toruń)
  • Jedlinka
  • Kamienica
  • Karczma pod Wielką Solą
  • Kaszëbskô Koruna
  • Kociewski
  • Kościerzyna
  • Kowal
  • Krajcar
  • Księży Młyn
  • Lubicz
  • Lubrow
  • Lwów
  • Majer
  • Marysia
  • Miedzianka
  • Osjann
  • PG4
  • Pivovaria
  • Piwna
  • Piwnica Gawronów
  • Port Gdynia
  • Poziomka
  • Probus
  • Prost
  • Przystanek Tleń
  • Reden
  • Rynek
  • Rzeszowski
  • Słociak
  • Spiż (Katowice)
  • Spiż (Wrocław)
  • Stara Komenda
  • Stara Zajezdnia
  • Stary Rynek
  • Sulewski
  • Szczecin
  • TEA Time
  • Tragarz
  • Trzy Korony (Nowy Sącz)
  • Trzy Korony (Puławy)
  • Tumski
  • Ułan Bator
  • Ustka
  • Vrest
  • Warmia
  • Warzelnia Piwa
  • Watra
  • Wiatr
  • Widawa
  • Wirtuozeria
  • Wrzos
  • Wyszak
  • Zadyma
  • Zamość
  • Złoty Pies
  • Złoty Róg
  • Z&Z
  • Żelechów

Read other articles:

Джейсон Стейтем

Джейсон Стейтемангл. Jason Statham у Парижі на прем'єрі фільму «Нестримні 2» (9 серпня 2012)Ім'я при народженні Jason Michael StathamНародився 26 липня 1967(1967-07-26)[1][2] (56 років)Shirebrookd, Bolsoverd, Дербішир[d], Дербішир, Англія, Велика БританіяГромадянство  Велика БританіяДіяльність кіноак...

 

مراجعي الأعراق

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (ديسمبر 2021) مراجعي الأعراقصنففنتازيا،كوميديا جنسية[1] مانغاديموغرافياشوننتاريخ الإصدار19 أغسطس 2016 – حتَّى الآنمجلدات7 أنمي تلفزيوني عرض 11 يناير 2020 – 28 مارس 2020 عدد...

 

Calvin Coolidge

President of the United States from 1923 to 1929 For the Vermont state representative, see Calvin Galusha Coolidge. John Calvin Coolidge redirects here. For his father, see John Calvin Coolidge Sr. Calvin CoolidgeCoolidge in 191930th President of the United StatesIn officeAugust 2, 1923 – March 4, 1929Vice President None (1923–1925)[a] Charles G. Dawes(1925–1929) Preceded byWarren G. HardingSucceeded byHerbert Hoover29th Vice President of the United StatesIn off...

Mormon pioneers

Members of the Latter-day Saints church who moved to the western U.S. in the 1840s An engraving published in Le monde in 1874, based on an 1868 drawing of Mormon pioneers by Adrien-Emmanuel Marie. The Handcart Pioneer Monument, by Torleif S. Knaphus, located on Temple Square in Salt Lake City, Utah The Mormon pioneers were members of the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (LDS Church), also known as Latter-day Saints, who migrated beginning in the mid-1840s until the late-1860s acros...

 

Neslihan Arın

Neslihan ArınNeslihan YiğitInformasi pribadiKebangsaanTurkiLahir26 Februari 1994 (umur 30)Bursa, TurkiTinggi178 cm (5,84 ft)Berat64 kg (141 pon) (141 pon)PeganganKananPelatihÇağatay TaşdemirTunggal Putri dan Ganda PutriPeringkat tertinggi27 (WS 3 Mei 2022) 28 (WD 20 Agustus 2015)Peringkat saat ini62 (WS 14 Maret 2023)Profil di BWF Neslihan Yiğit (lahir 26 Februari 1994) adalah pemain bulu tangkis putri asal Turki. Dengan tinggi 178 cm (5,84 ft) da...

 

CS Viitorul Minerul Lupeni

Football clubViitorul Minerul LupeniFull nameClubul Sportiv Viitorul Minerul LupeniNickname(s)Minerii (The Miners)Roș-negrii (The Red-Blacks])Founded1920; 104 years ago (1920) as Jiul Lupeni 2021; 3 years ago (2021) as Viitorul Minerul LupeniGroundMinerulCapacity5,000OwnerLupeni MunicipalityChairmanEmil LumperdeanManagerDan VoicuLeagueLiga IV2022–23Liga IV, Hunedoara, 2nd of 11 Home colours Away colours Clubul Sportiv Viitorul Minerul Lupeni, commonly kn...

Veloce Foot-Ball Club 1922-1923

Voce principale: Veloce Foot-Ball Club. Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Veloce Foot-ball ClubStagione 1922-1923Sport calcio Squadra Veloce Taranto Allenatore Biagio La Neve Presidente Milziade Magnini Seconda Divisione4º posto nel girone pugliese di Lega Sud. 1921-1922 Si invita a seguire il modello di voce Qu...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Dennis Srbeny

Questa voce sull'argomento calciatori tedeschi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Dennis Srbeny Nazionalità  Germania Altezza 190 cm Peso 83 kg Calcio Ruolo Attaccante Squadra  Greuther Fürth Carriera Giovanili 2008-2011 TeBe Berlino2011-2013 Hertha Zehlendorf Squadre di club1 2013-2015 Hansa Rostock II34 (13)2014-2015 Hansa Rostock20 (1)2015-2017 BFC D...

Jock Stein

Scottish football player and manager (1922–1985) For other people with the same name, see John Stein (disambiguation). Jock Stein CBE Stein in 1971Personal informationFull name John SteinDate of birth (1922-10-05)5 October 1922Place of birth Burnbank, Lanarkshire, ScotlandDate of death 10 September 1985(1985-09-10) (aged 62)Place of death Cardiff, WalesPosition(s) Centre-backYouth career1940–1942 Blantyre VictoriaSenior career*Years Team Apps (Gls)1940–1942 Blantyre Victoria 1942�...

 

IDF1

IDF1Diluncurkan20 Maret 2008NegaraPrancisSitus webwww.idf1.fr IDF1 merupakan sebuah saluran televisi keluarga lokal Prancis. Mengudara pada layanan TNT ke region Île-de-France dari Menara Eiffel. Dimiliki oleh Groupe JLA. Sejarah Setelah penolakan DO-TV dan CLUB-RECRE pada layanan TNT, IDF1 akhirnya dipilih oleh Conseil supérieur de l'audiovisuel (CSA) tanggal 5 Juni 2007, untuk mengudara pada saluran 22 pada layanan TNT di Île-de-France. Pada sore 20 Maret 2008, IDF1 diluncurkan. Penyiara...

 

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

乌克兰总理

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/（英文） 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表（英语：Representatives of the President of Ukraine） 总...

 

Google Dokumen

Google Dokumen Contoh dokumen kosong di Google DocsTipePaket perangkat lunak, SaaS, aplikasi, layanan di internet, Komputasi awan, Pengolah kata, aplikasi web, Groupware, Google Chrome app dan collaborative real-time editor Versi pertama9 Maret 2006; 18 tahun lalu (2006-03-09)Genre Perangkat lunak kolaboratif Pengolah kata Bagian dariGoogle Workspace dan Google Docs Editors Karakteristik teknisSistem operasiAndroid, iOS, macOS, Chrome OSPlatformaplikasi web Bahasa pemrogramanJavascript d...

 

Taiwanese Americans

Americans of Taiwanese birth or descent Taiwanese Americans 臺灣裔美國人Americans with Taiwanese Ancestry by stateTotal population195,000[1] - 900,595[2]0.06%-0.3% of the U.S. population (2017)Regions with significant populationsLos Angeles metropolitan area, New York City metropolitan area, San Francisco Bay Area, Greater Boston, Philadelphia metropolitan area, Baltimore–Washington metropolitan area, Seattle metropolitan area, Chicago, Dallas, Houston, Atlanta, Miami-...

أمراض تنقلها المياه

أمراض تنقلها المياه معلومات عامة الاختصاص أمراض معدية من أنواع مرض معد  الأسباب الأسباب تلوث المياه،  وميكروب،  وفيروس  المظهر السريري الأعراض إسهال  تعديل مصدري - تعديل   تلوث المياة الجوفية أمراض تنقلها المياه، هي الأمراض التي تنتقل إلى الإنسان أو الحيوا�...

 

中華民國—吉布地關係

  提示：此条目页的主题不是中國—吉布提關係。   關於中華民國與「吉」字國家的外交關係，詳見中吉關係 (消歧義)。 中華民國—吉布地關係 中華民國 吉布提 中華民國—吉布地關係（阿拉伯语：العلاقات جيبوتي جمهورية الصين‎、法語：Relations Djibouti–République de Chine、索馬利亞語：Xiriirka Jabuuti–Jamhuuriyadda Shiinaha），是指中華民國與吉布地�...

 

ACT UP

International AIDS activism, direct action and advocacy group For the City Girls song, see Act Up (song). AIDS Coalition to Unleash PowerAbbreviationACT UPFormationMarch 12, 1987PurposeHIV/AIDSKey peopleLarry KramerAffiliationsActUp/RIWebsiteactupny.comAIDS Coalition to Unleash Power (ACT UP) is an international, grassroots political group working to end the AIDS pandemic. The group works to improve the lives of people with AIDS through direct action, medical research, treatment and advocacy,...

Wisma Innoprise

Government building in Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia Wisma InnopriseGeneral informationStatusCompletedTypeGovernment officesLocationKota Kinabalu, Sabah, MalaysiaCoordinates6°1′2″N 116°6′50″E / 6.01722°N 116.11389°E / 6.01722; 116.11389OwnerSabah state governmentDesign and constructionDeveloperInnoprise Corporation Sdn. Bhd Wisma Innoprise, is one of the office complex buildings for the Sabah state government. This building was built by Innoprise Corporati...

 

History of the New York Rangers

The history of the New York Rangers hockey team began in 1926 when the National Hockey League (NHL) granted a franchise to Tex Rickard, the founder of the team. The New York Rangers experienced early success, winning the Stanley Cup in only their second season of existence, and would go on to win two more in the next 12 years. After their Stanley Cup win in 1940, the Rangers then suffered through one of the longest championship droughts in NHL history, which became known as the Curse of 1940...