PROFILPELAJAR.COM

Bitwa o Treasury Islands
	II wojna światowa, wojna na Pacyfiku
	; Obraz Pussela Clarcka pt. Landing ships under fire, Treasury Island (3rd NZ Division), 27 October 1943
Czas	27 października – 12 listopada 1943
Miejsce	Treasury Islands na Wyspach Salomona
Wynik	strategiczne zwycięstwo aliantów
Strony konfliktu
Japonia	Nowa Zelandia; Stany Zjednoczone
Dowódcy
n/n	Robert A. Rowe; Goerge H. Fort
Siły
231+ żołnierzy,; 49 samolotów	6574 żołnierzy,; 6 niszczycieli,; 32 samoloty
Straty
223 zabitych,; 8 jeńców,; 12 samolotów	52 zabitych,; 174 rannych,; 1 niszczyciel uszkodzony
	Położenie na mapie Wysp Salomona miejsce bitwy
	7°23′15,0000″S 155°33′28,8000″E/-7,387500 155,558000

Bitwa o Treasury Islands – bitwa w czasie II wojny światowej, mająca miejsce pomiędzy 27 października^[1] a 12 listopada 1943 roku^[2] na wyspach Treasury, na Wyspach Salomona^[5], będąca częścią teatru działań na Pacyfiku. Alianci zaatakowali okupowane przez Japończyków wyspy w celu zabezpieczenia wysp Mono i Stirling, zbudowania na pierwszej z nich stacji radarowej, oraz późniejszego używania wysp jako miejsca etapowego do ataku na Bougainville. Atak na wyspy Treasury był częścią długoterminowego alianckiego planu izolowania Bougainville i Rabaulu i likwidacji liczącego 24 tysiące żołnierzy wrogiego garnizonu w tamtym rejonie Wysp Salomona^[6].

Preludium

1 października 1943 roku wyspa Choiseul oraz Treasury Islands nadal znajdowały się w rękach Japończyków. Planiści na południowym Pacyfiku wymyślili, że jednoczesne lądowanie na tych wyspach wprowadzi w błąd nieprzyjaciela i odwróci jego uwagę od Bougainville. Amerykanie nie zamierzali okupować Choiseul, bo nie miała ona żadnej wartości wojskowej, ale zajęcie wysp Treasury z ich Blanche Harbor^[e] umożliwiłoby zbudowanie tam stacji radarowej, bazy dla kutrów torpedowych i punktu etapowego dla małych jednostek kierujących się na Bougainville^[7].

Admirał Theodore Wilkinson już od dawna oczekiwał rozkazu zajęcia wysp Treasury. Nocą z 22 na 23 sierpnia 1943 roku admirał wysłał oddział komandosów Marines na pokładzie okrętu podwodnego USS „Greenling”. Wysłani Marines zlokalizowali plażę najlepiej nadającą się do wykonania desantu, wybrali miejsce na założenie stacji radarowej, a następnie szybko się wycofali. Dwa miesiące później, nocą z 21 na 22 października, na wyspie Mono wylądowała druga grupa zwiadowców, która przybyła na pokładzie kutra torpedowego. Zebrali dokładne dane o pozycjach wroga i oszacowali jego liczebność na jedynie 225 ludzi. Następny kuter torpedowy wysadził na brzeg grupę żołnierzy, którzy przecięli kable telefoniczne łączące japoński punkt obserwacyjny przy wejściu do Blanche Harbor z główną pozycją obronną^[8].

Przebieg operacji

Operacja o nazwie Goodtime została przeprowadzona przez armię Nowej Zelandii, wspieraną przez siły amerykańskie^[3]. Nowozelandzka 8 Brygada Piechoty, przydzielona do amerykańskiego I Korpusu Amfibijnego z III Sił Ekspedycyjnych, rozpoczęła desant 27 października o godzinie 6:06^[1]. Pierwszym rzutem dowodził kontradmirał George H. Fort. Po krótkim przygotowaniu artyleryjskim dokonanych przez niszczyciele, oraz po nalotach lotniczych o świcie, żołnierze wylądowali z obu stron Blanche Harbor. Pomimo japońskiego ognia z moździerzy starty alianckie były niewielkie, a wszystkie transportowce zostały rozładowane i odeszły od brzegu przed godziną 20:00. Niszczyciel transportowiec „McKean” wysadził na brzeg w Soanatalu, w północnej części wyspy Mono, ekipę techników, którzy w ciągu czterech dni zdążyli zainstalować radar^[8]. W pierwszej fali desantu wylądowało 3795 ludzi, a w ciągu następnych 20 dni do brzegu przybiły kolejne cztery fale^[9]. Bitwa o wyspy Treasury była dla nowozelandzkich żołnierzy pierwszą operacją desantową od czasu bitwy o Gallipoli w 1915 roku^[10].

Nowością podczas tej operacji było użycie lekkich, zaimprowizowanych kanonierek, do bezpośredniego wsparcia ogniowego jednostek desantowych. Był to pomysł komandora Roya T. Cowdreya, oficera technicznego w sztabie admirała Halseya. Dwie barki desantowe piechoty, LCI-24 i LCI-68, otrzymały dodatkowe uzbrojenie w postaci trzech działek 40 mm, dwóch 20 mm, i pięciu karabinów maszynowych kal. 12,7 mm^[11]. Wymagało to obsadzenia barek dużo większą załogą, kosztem zmniejszenia ich możliwości transportowych. Nowe jednostki, nazwane LCI(G)^[f] okazały się odpowiedzią na prośby żołnierzy szturmujących brzeg o bezpośrednie wsparcie wojskowe. Po zabezpieczeniu przyczółka na Bougainville, LCI(G) poddano kolejnym modyfikacjom i udowodniły one swoją wartość w każdej kolejnej operacji wojskowej na Pacyfiku^[12].

Sprawcami najbardziej spektakularnego zdarzenia podczas tego desantu byli żołnierze Seabees. Kiedy jeden z LST opuścił rampę i otworzył furty, aby wyładować na brzeg przewożonych ludzi i sprzęt, nieprzyjacielski bunkier, który przetrwał bombardowanie artyleryjskie, otworzył ogień prosto w otwarte wrota okrętu. Gotowy do zjechania na ląd buldożer Seabees podniósł lemiesz i używając go niczym stalowej tarczy, ruszył na bunkier. Kiedy buldożer dotarł bezpośrednio przed bunkier, opuścił lemiesz i pogrzebał Japończyków w piasku koralowca^[13].

Na wyspach Japończycy dali się Amerykanom kompletnie zaskoczyć. Mimo że mieli ważną bazę morską i przystań wodnosamolotów w odległości zaledwie 25 mil na wyspach Shortland, nie spostrzegli co się dzieje, dopóki alianckie wojsko nie znalazło się na brzegu. 27 października o 15:30 niszczyciele „Cony” i „Philip” stały się celem pierwszego japońskiego ataku z powietrza przeprowadzonego przez 25 bombowców Val. Niszczyciele i samoloty Airsols zestrzeliły 12 z nich, ale „Cony” został trafiony w rufę. Zalana została lewoburtowa maszynownia, ośmiu ludzi zginęło, a 10 odniosło rany. Niszczyciel odszedł do Tulagi, holowany przez holownik floty „Apache”^[14].

1 listopada nowozelandzka flaga zawisła nad ruinami Falamae, stolicą wysp i przywrócono cywilną administrację. Jedenaście dni później ogłoszono, że na wyspie nie ma już żadnych japońskich sił, ale pojedynczy Japończycy, chowający się w dżungli, byli widziani jeszcze w styczniu 1944 roku^[2].

Po bitwie

Do 6 listopada, kiedy wylądowała trzecia fala desantu, zakończono operacje oczyszczające na wyspach Treasury. Szybko założono bazę kutrów torpedowych na wyspie Stirling. Przed końcem miesiąca Seabees rozpoczęli tam pracę nad lotniskiem i Blanche Harbor stał się ważnym punktem etapowym do Bougainville^[15].

Operacja ta, razem z Operacją Blissful, miała na celu odwrócić uwagę japońskiej 17. Armii od następnego głównego celu aliantów na Wyspach Salomona^[3]. Zdobyte później dokumenty ujawniły, że w Rabaulu spodziewano się lądowania w Zatoce Cesarzowej Augusty, jednak w japońskiej kwaterze głównej w Kahili sądzono, że to Shortland i Choiseul stanowiły główne cele i wydano odpowiednie dyspozycje^[15]. Sukces operacji na wyspach Treasury pomógł również w planowaniu kolejnych desantów na Pacyfiku^[2].

Uwagi

↑ Siła Japończyków oceniona została na podstawie liczby ofiar, lecz niedobitki widziane były w dżungli jeszcze w listopadzie i grudniu, przez co dokładna liczba japońskich żołnierzy jest nieznana.
↑ 4608 Nowozelandczyków i 1996 Amerykanów.
↑ Do 12 listopada zginęło 205 japońskich żołnierzy. Liczba ta urosła do 223 na końcu miesiąca. 8 Japończyków zostało wziętych do niewoli.
↑ ^a ^b Straty nowozelandzkie: 40 zabitych i 145 rannych; starty amerykańskie: 12 zabitych i 29 rannych.
↑ Port ten znajduje się pomiędzy wyspami Mono i Stirling.
↑ Uzbrojona barka desantowa piechoty, ang. landing craft infantry (guns).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gillespie, s. 149.
↑ ^a ^b ^c ^d Gillespie, s. 158.
↑ ^a ^b ^c Chant, s. 66.
↑ Gillespie, s. 154.
↑ Gillespie, rozdział 5.
↑ Gillespie, s. 142–143.
↑ Morison, s. 287–288.
↑ ^a ^b Morison, s. 288.
↑ Gillespie, s. 145.
↑ Gillespie, s. 144.
↑ Morison, s. 288. Informacja od adm. Wilkinsona i od członków załogi dwóch pierwszych LCI(G); również od dowódcy 5. Flotylli LCI(L) kmdr ppor. J.M. Smitha; Dziennik Wojenny listopad 1943 r.
↑ Morison, s. 288–289.
↑ Morison, s. 289.
↑ Morison, s. 289–290.
↑ ^a ^b Morison, s. 290.

Bibliografia

Christopher Chant: The Encyclopedia of Code Names of World War II. London: Routledge & Kegan Paul, 1986. ISBN 0-7102-0718-2. (ang.).
Oliver A. Gillespie, Howard Karl Kippenberger (edytor): The Pacific. Historical Publications Branch, 1952, seria: The Official History of New Zealand in the Second World War 1939–1945. (ang.).
Samuel Eliot Morison: Przełamanie Bariery Bismarcka. Wyd. I. T. 6. Gdańsk: Finna, 2010, seria: History of United States Naval Operations in World War II. ISBN 978-83-65201-32-4.

Linki zewnętrzne

John C. Chapin: TOP OF THE LADDER: Marine Operations in the Northern Solomons. Marine Corps History and Museums Division, 1997. s. 1. [zarchiwizowane z tego adresu (13 października 2006)]. (ang.).
Warwick Hughes, Ray Munro: 3rd NZ Division in the Pacific. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-15)]. (ang.).
John, Jr. Miller: CARTWHEEL: The Reduction of Rabaul. Office of the Chief of Military History, U.S. Department of the Army, 1959. s. 418. (ang.).
John M. Rentz: Bougainville and the Northern Solomons. Historical Branch, Headquarters, U.S. Marine Corps, 1946. (ang.).
Henry I. Shaw, Douglas T. Kane: Volume II: Isolation of Rabaul. 1963. [zarchiwizowane z tego adresu (20 listopada 2006)]. (ang.).

[po2-4] Siła Japończyków oceniona została na podstawie liczby ofiar, lecz niedobitki widziane były w dżungli jeszcze w listopadzie i grudniu, przez co dokładna liczba japońskich żołnierzy jest nieznana.

[po1-6] 4608 Nowozelandczyków i 1996 Amerykanów.

[po4-7] Do 12 listopada zginęło 205 japońskich żołnierzy. Liczba ta urosła do 223 na końcu miesiąca. 8 Japończyków zostało wziętych do niewoli.

[po3-8] Straty nowozelandzkie: 40 zabitych i 145 rannych; starty amerykańskie: 12 zabitych i 29 rannych.

[po5-11] Port ten znajduje się pomiędzy wyspami Mono i Stirling.

[po6-17] Uzbrojona barka desantowa piechoty, ang. landing craft infantry (guns).

[g149-1] Gillespie, s. 149.

[G158-2] Gillespie, s. 158.

[C66-3] Chant, s. 66.

[5] Gillespie, s. 154.

[9] Gillespie, rozdział 5.

[10] Gillespie, s. 142–143.

[12] Morison, s. 287–288.

[M288-13] Morison, s. 288.

[14] Gillespie, s. 145.

[15] Gillespie, s. 144.

[16] Morison, s. 288. Informacja od adm. Wilkinsona i od członków załogi dwóch pierwszych LCI(G); również od dowódcy 5. Flotylli LCI(L) kmdr ppor. J.M. Smitha; Dziennik Wojenny listopad 1943 r.

[18] Morison, s. 288–289.

[19] Morison, s. 289.

[20] Morison, s. 289–290.

[M290-21] Morison, s. 290.

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[c]

[d]

[5]

[6]

[e]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[f]

[12]

[13]

[14]

[15]

PROFILPELAJAR.COM

Bitwa o Treasury Islands

Preludium

Przebieg operacji

Po bitwie

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Flamboyan 108

Mark Spitz

Fort Pillow State Historic Park

Éclairage des rues à Paris

Chicago Force

ヨハネス12世 (ローマ教皇)

Apolo Nsibambi

Neutron generator

Maritime pilot

Fatalism

Caesar and Cleopatra (play)

Veliger

伊東岳彦

Stephen L. Carter

Рок, Роб

Pontevedra, Negros Barat

Leonard Hamilton

King's College (Cambridge)

Territorio en Fideicomiso de las Islas del Pacífico

Dutch disease