Antoni Gołkowski

Antoni Gołkowski
Antoni Strzemieńczyk Gołkowski
Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1838
Mchawa

Data i miejsce śmierci

18 listopada 1914
Sanok

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Edukacja

C. K. II Gimnazjum we Lwowie

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Stanowisko

c. k. profesor gimnazjalny

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Gołkowski herbu Strzemieńczyk (ur. 13 czerwca 1838 w Mchawie, zm. 18 listopada 1914 w Sanoku) – powstaniec styczniowy, nauczyciel.

Życiorys

Willa Zaleskich przy placu św. Jana w Sanoku

Antoni Wacław Gołkowski[1][a] urodził się 13 czerwca 1838 w Mchawie[2][3][b]. Był synem Albina (doktor praw, od ok. 1854 burmistrz Sanoka[4]) i Katarzyny z domu Niesiołowskiej[1].

W 1861 zdał egzamin dojrzałości w C. K. II Gimnazjum we Lwowie z językiem niemieckim wykładowym[3]. Od 1861 do 1864 odbywał studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego[3][5].

Brał udział w powstaniu styczniowym 1863 służąc w oddziałach Leona Czechowskiego i Józefa Wysockiego, którego był kurierem i adiutantem[5][6]. Odbywał też misje powstańcze[5]. Uczestniczył w wyprawie na Radziwiłłów (zakończonej niepowodzeniem 2 lipca 1863)[5]. W stoczonej tam bitwie (przegranej) pełnił funkcję gońca konnego przy sztabie dowódcy, wykonując rozkazy pod ostrzałem[7]. Przy jego udziale dokonano ujawnienia i schwytania szpiega carskiego, kpt. Nikiforowa zwanego „Rykowem”[5][c][d].

Został nauczycielem. W charakterze zastępcy nauczyciela (suplent) pracował kolejno: od 5 grudnia 1865 do 17 września 1867 pracował w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie[3], od 17 września 1867 do 26 sierpnia 1869 w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie[3][8][9][10], od 26 sierpnia 1869 do 10 września 1870 w C. K. Wyższym Gimnazjum w Brzeżanach[3][11], od 10 września 1870 do 12 lipca 1872 w Samoistnej Miejskiej Niższej Szkole Realnej w Śniatynie[3][12][13].

W 1872 we Lwowie zdał egzamin nauczycielski podstawowy w zakresie historii i geografii[3]. Jako egzaminowany zastępca nauczyciela od 12 lipca 1872 do 13 września 1877 pracował w C. K. Gimnazjum w Samborze, gdzie uczył języka niemieckiego, historii, geografii, historii kraju[3][14]. Od początku października 1877 pracował w C. K. Gimnazjum w Rzeszowie[15][16][3]. W szkole uczył języka niemieckiego i języka polskiego (początkowo), zaś w całym okresie pracy historii, geografii, a ponadto jako przedmiotów nadobowiązkowych: dziejów ojczystych, a potem historii kraju rodzinnego[17].

Reskryptem Wysokiego C. K. Ministerstwa Wyznań i Oświaty z 9 lipca 1887 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Sanoku[18][19][20]. Rozporządzeniem Wysokiej C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 10 września 1890 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i mianowany c. k. profesorem[21]. W sanockim gimnazjum wykładał język polski, historię powszechną, geografię, historię kraju rodzinnego[22][23][24]. Otrzymywał kolejno rangi służbowe: VIII od 1 stycznia 1900[25] i VII rangę 27 października 1904[26][27]. Był autorem artykułu pt. Tyberyusz wobec pisarzów starożytnych i nowoczesnych, opublikowanego w sprawozdaniu sanockiego gimnazjum w 1902[28][29]. Przebywał na urlopie w roku szkolnym 1904/1905[26] i w roku szkolnym 1905/1906[30]. Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświecenia z 28 maja 1906 został przeniesiony w stały stan spoczynku z dniem 20 czerwca 1906[31]. Został odznaczony austro-węgierskim Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[32].

22 stycznia 1904 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej oddziału Towarzystwa Gospodarskiego Ziemi Sanockiej[33], był członkiem oddziału sanockiego C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[34] oraz należał do Galicyjskiego Towarzystwa Łowieckiego[35]. Prywatnie był heraldykiem[36].

Był żonaty z Marcjanną (wzgl. Marcellą) z domu Hałakowską (albo Kołakowską[1], ur. we Lwowie, po pierwszym mężu Głuchowską[1], zm. 16 września 1916 w Sanoku w wieku 83 lat[37][38][39]. Miał z nią syna Aureliego Marcina[40][1] (ur. 13 lutego 1865, uczeń i absolwent gimnazjum w Rzeszowie z 1884[41], doktor praw, c. k. urzędnik skarbowy, do około 1909 pracujący na stanowisku komisarza w C. K. Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Przemyślu[42], następnie przebywający w Sanoku[43]. Wraz z żoną i synem zamieszkiwał na piętrze domu rodziny Zaleskich w Sanoku[44][45]. Podczas pracy nauczycielskiej w Sanoku w swoim mieszkaniu kwaterował gimnazjalistów – synów właściciela ziemskiego z okolic Sanoka, Władysława Morawskiego tj. Jana[46], Stanisława[47], Kazimierza[48]. Zmarł 18 listopada 1914 w Sanoku[38]. Po pogrzebie w dniu 19 listopada 1914 został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku[2][38][49]. Według wspomnień świadków oraz relacji gospodarzy domu, dr. Karola Zaleskiego i jego córki Jadwigi Zaleskiej, przy eksportacji z jej rodzinnego domu trumny ze zwłokami prof. Gołkowskiego, na której została położona konfederatka, hołd byłemu powstańcowi oddali żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego, którzy w tym czasie w trakcie I wojny światowej okupowali Sanok (pierwsza okupacja rosyjska miasta trwała od 26 września do 4 października 1914, a druga od 10 listopada 1914 do 11 maja 1915)[49][50][e][f][g].

Osobę Antoniego Gołkowskiego przywoływał w swoim pamiętniku wynajmujące jemu mieszkanie dr Karol Zaleski[51]. W kontekście udziału w powstaniu styczniowym oraz nauki w gimnazjum profesora-weterana wspominali po latach w publikacji pt. Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958 z 1958: Józef Stachowicz[52], Stanisław Rymar[53], Jan Świerzowicz[54] i Karol Zaleski[55][56][3].

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Anton Gołkowski”.
  2. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok wskazała, że Antoni Gołkowski dożył 80 lat, co oznaczałoby, że urodził się około 1834. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 171 (poz. 263).
  3. ↑ W relacjach z powstania kpt. Nikiforow ps. „Rykow”, określany jako Moskal rodem, Polak sercem, był to oficer rosyjski, który przeszedł na stronę polską, zob. Bronisław Szwarce (red.): W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903. Lwów: 1903, s. 488.
  4. ↑ „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego” z 1953, s. 87. Władimir Djakow: Ruch rewolucyjny w armii rosyjskiej a powstanie styczniowe. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967, s. 166, 188, 256, 265, 341, 347, 404, 409. Ponadto w 1863 w wojskach rosyjskich służył mjr Nikiforow, który 15 kwietnia 1863 zaatakował pod Grabowcem oddział Czachowskiego, a po bitwie pod Stefankowem został przez Polaków powieszony z sześcioma swoimi żołnierzami i spalony na stosie pod Piekiełkiem, zob. Władysław Roziecki: Miechów-Stefanków-Rataje. W: Bronisław Szwarce (red.): W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903. Lwów: 1903, s. 388. Ludwik Weeber: Wyprawa Czechowskiego. W: Bronisław Szwarce (red.): W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903. Lwów: 1903, s. 488. Waleryan Wolski: I. Bitwa pod Stefankowem. W: Bronisław Szwarce (red.): W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903. Lwów: 1903, s. 504, 505.
  5. ↑ Tu podany rok śmierci 1915. Józef Stachowicz: W służbie ojczyzny. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 112.
  6. ↑ Tu podano rok 1915. Czesław Skrobała, Jadwiga Zaleska. Opowieść wigilijna. „Podkarpacie”. Nr 43, s. 6, 23 grudnia 1982. 
  7. ↑ Tu podany rok 1916. (ces). Wpoić młodzieży patriotyzm. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28 (193), s. 4, 1-10 października 1980. 

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Adam Biliński: Genealogia rodu Gołkowski herbu Strzemię. antoniego26.pl. [dostęp 2022-05-22].
  2. ↑ a b Akta miasta Sanoka. Opieka nad cmentarzem komunalnym i grobami wojennymi. Akta dotyczące upiększania miasta Sanoka 1919, 1924-1939. Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Oddział w Sanoku (zespół 135, sygn. 499), s. 51.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 288. ISBN 83-87703-59-1.
  4. ↑ Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855. Lwów: 1855, s. 254.
  5. ↑ a b c d e Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 221. Biogram Antoniego Gołkowskiego autorstwa Józefa Białyni Chołodeckiego został wykorzystany jako identyczny w publikacjach: Sanoczanie w powstaniu. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 5, s. 2, 26 stycznia 1913.  oraz Edward Zając. Sanoczanie w powstaniu styczniowym 1863 r.. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 2 (473), s. 5, 10-20 stycznia 1989. 
  6. ↑ Józef Nieczuja Miniewski: Rozdział V. Listy otwarte. Do Jaśnie Wielmożnej Heleny z Okszów Dylewskich baronowej Ziemiałkowskiej. W: Józef Nieczuja Miniewski. Jego udział w powstaniu styczniowem. Notatki z lat młodych - epizody - listy otwarte - głosy krytyki - wiersze. Lwów: Michał Michałowski, 1918, s. 64-65, 68-69.
  7. ↑ Karol Zaleski: Tradycje Powstania Styczniowego (wspomnienia z lat chłopięcych w Sanoku). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 178-179.
  8. ↑ Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1868. Lwów: 1868, s. 88.
  9. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 598.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1869. Lwów: 1869, s. 377.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 383.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 391.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 375.
  14. ↑ Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1876. Lwów: 1876, s. 24.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 372.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 399.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 395.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 403.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 386.
  15. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Rzeszowie za rok 1878. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1878, s. 18.
  16. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 365.
  17. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Rzeszowie za rok 1878. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1878, s. 5.
    •Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Rzeszowie za rok 1879. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1879, s. 23, 24.
    •Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1880. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1880, s. 19, 20.
    •Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1881. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1881, s. 32.
    •Sprawozdanie Dyrektora C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1884/85. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1885, s. 46, 47.
    •Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1885/86. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1886, s. 54, 55.
    •Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1887. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1887, s. 52.
  18. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1888. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1888, s. 29.
  19. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1888. Sanok: Fundusz Naukowy, 1888, s. 69.
  20. ↑ Alojzy Zielecki, Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku. Życie kulturalne. W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 462.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1891. Sanok: Fundusz Naukowy, 1891, s. 23.
  22. ↑ Sprawozdanie C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1888. Sanok: Fundusz Naukowy, 1888, s. 68.
    •Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1889. Sanok: Fundusz Naukowy, 1889, s. 30.
    •Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1890. Sanok: Fundusz Naukowy, 1890, s. 40.
    •Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1891. Sanok: Fundusz Naukowy, 1891, s. 21.
  23. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1892. Sanok: Fundusz Naukowy, 1892, s. 23.
    •Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1893. Sanok: Fundusz Naukowy, 1893, s. 15, 16.
    •Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1894. Sanok: Fundusz Naukowy, 1894, s. 33.
    •XIV. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1895. Sanok: Fundusz Naukowy, 1895, s. 43, 44.
    •XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 33, 34.
    •XVII. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898. Sanok: Fundusz Naukowy, 1898, s. 65.
    •18. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1899, s. 1, 2.
    •19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 1.
    •20. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1900/1901. Sanok: 1901, s. 2.
    •21. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1901/1902. Sanok: 1902, s. 2, 3.
    •22. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1902/1903. Sanok: 1903, s. 2, 3.
  24. ↑ 23. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1903/1904. Sanok: 1904, s. 2, 4.
    •24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 2.
    •25. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1905/1906. Sanok: 1906, s. 2.
    •Sprawozdanie Jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888-1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu wychowawców i wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Sanok: 1938, s. 40.
    •Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 74.
  25. ↑ 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 3.
  26. ↑ a b 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 6.
  27. ↑ Kronika. Mianowania. „Gazeta Sanocka”. Nr 45, s. 4, 6 listopada 1904. 
  28. ↑ Antoni Strzemieńczyk Gołkowski: Tyberyusz wobec pisarzów starożytnych i nowoczesnych. W: 21. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1901/1902. Sanok: 1902, s. 1-40.
  29. ↑ Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 98.
  30. ↑ 25. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1905/1906. Sanok: 1906, s. 2, 6.
  31. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 5.
  32. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1906. Wiedeń: 1906, s. 802.
  33. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 5, s. 3, 31 stycznia 1904. 
  34. ↑ Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1911. Lwów: 1912, s. 262.
  35. ↑ Spis członków i delegatów Galicyjskiego Towarzystwa Łowieckiego. Lwów: 1913, s. 34.
  36. ↑ Tadeusz Chmielewski. Włodzimierz Bańkowski – zasłużony pedagog sanockiego gimnazjum. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 288, 1988. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. 
  37. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 200 (poz. 151).
  38. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 171 (poz. 263).
  39. ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1895 do 1952 r.. Sanok. s. 126 (poz. 1907).
  40. ↑ Zaleski ↓, s. 3, 19, 26, 35, 41, 100, 141, 163.
  41. ↑ Spis maturzystów w latach 1860–1938. W: Sprawozdanie Dyrekcji I Państwowego Gimnazjum im. ks. St. Konarskiego w Rzeszowie za rok szkolny 1937/38. Rzeszów: 1938, s. XXII.
  42. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 254.
  43. ↑ Ruch przyjezdnych. „Nowy Dziennik”. Nr 186, s. 2, 26 kwietnia 1910. 
  44. ↑ Zaleski ↓, s. 4, 5, 18.
  45. ↑ Karol Zaleski: Tradycje Powstania Styczniowego (wspomnienia z lat chłopięcych w Sanoku). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 178.
  46. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1892/1893 (zespół 7, sygn. 15). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 224.
  47. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1894/1895 (zespół 7, sygn. 18). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 88.
  48. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1902/1903 (zespół 7, sygn. 32). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 441.
  49. ↑ a b Zaleski ↓, s. 19.
  50. ↑ Stefan Momidłowski. Wspomnienia pośmiertne. Śp. ks. Franciszek Salezy Matwijkiewicz. Proboszcz w Sanoku. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Z. 9, s. 324, 1933. 
  51. ↑ Zaleski ↓, s. 4, 5, 17, 18, 19, 96.
  52. ↑ Józef Stachowicz: W służbie ojczyzny. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 112-113.
  53. ↑ Stanisław Rymar: Moje lata w Gimnazjum: 1897–1905 (Wyjątek z pamiętnika). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 166.
  54. ↑ Jan Świerzowicz: Wspomnienia z lat 1901–1908. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 174.
  55. ↑ Karol Zaleski: Tradycje Powstania Styczniowego (wspomnienia z lat chłopięcych w Sanoku). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 177-180.
  56. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 173-174. ISBN 83-909787-0-9.

Bibliografia