Achoris

Achoris
ilustracja
faraon Egiptu
Okres

od 390 p.n.e. (?)
do 380 p.n.e. (?)

Dane biograficzne
Dynastia

XXIX dynastia

Ojciec

Neferites I (?)

Dzieci

Neferites II

Bezgłowa statua faraona Achorisa, Museum of Fine Arts, Boston.

Achorisfaraon, władca starożytnego Egiptu z XXIX dynastii[1]. Panował prawdopodobnie w latach 390-380 p.n.e.[1]

Życiorys

Jego ewentualne związki rodzinne z Neferitesem I i Neferitesem II są trudne do ustalenia[1]. W zależności od źródła przedstawiany jest jako prawowity następca Neferitesa bądź jako uzurpator[1].

Po śmierci Neferitesa I i walkach o sukcesję objął władzę ok. 390 p.n.e.[1] Prowadził aktywną działalność budowniczą, m.in. w El-Kab, Medinet Habu czy Tod[1]. Cała jego polityka zagraniczna była ukierunkowana na organizację obrony Egiptu przed perskim najeźdźcą[1]. Achoris stworzył armię ateńskich najemników pod wodzą Chabriasa i flotę wojenną[1]. Zawierał liczne przymierza skierowane przeciwko Persji - z władcą Salaminy (a później całego Cypru) Ewagorasem, z greckimi miastami Azji Mniejszej, kartagińskimi Barkidami, a w 389 lub 388 p.n.e. z Atenami[2][3][1].

W 387 p.n.e. udało się Ewagorasowi zdobyć Cypr, ale już w następnym roku sojusznicy opuścili Achorisa i Ewagorasa, zawierając separatystyczny pokój z Persją[1]. Zwolnione z działań w Azji Mniejszej i Grecji siły perskie uderzyły na Egipt w następnym roku, ale zostały odparte przez Achorisa[1]. W tym czasie Ewagoras zdobył Tyr i osiadł w Cylicji. Persowie odzyskali utracone na rzecz Ewagorasa ziemie w latach 381-380 p.n.e. W 380 p.n.e. Ewagoras zmuszony został do zawarcia pokoju z Persją[1]. Prawdopodobnie w tym samym roku Achoris został pozbawiony władzy i zmarł[1].

Tytulatura

Królewski Protokół
serech lub Horusowe:
G5
aA
ib Z1
N36
N16
N16
trl.: ꜤꜢ ib mry tꜢwy[4][5]
nebti lub Należący do Obu Pań:
G16
q nw
Z9
D40
trl.: ḳnw[4][5]
Złotego Horusa:
G8
sHtp
t p
nTrw
trl.: stp nṯrw[4][5]
prenomen lub imię tronowe:
M23
X1
L2
X1
N5C10F34
trl.: ḫnm mꜢꜤt rꜤ[4] (Chnemmaatre[1]/Maatibre[6])
tłum.: Obdarzony Maat, Re[6]
nomen lub imię rodowe:
G39N5
hgArw
trl.: hkr[4] (Hakor[1])
tłum.: Beduin (?)[6]

Poza wymienionymi znane są rozliczne warianty zapisu imion Achorisa; w niektórych przypadkach jego nomen odczytuje się jako Hagor[6][1][4][7][5].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Bogusław Kwiatkowski, Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 873-877, ISBN 978-83-244-1042-2.
  2. Thomas Schneider: Leksykon Faraonów. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN SA, 2001, s. 43. ISBN 83-01-13479-8.
  3. Peter A. Clayton, Chronicle of the Pharaohs, (reprint 2001), Thames&Hudson, 1994, s. 203, ISBN 0-500-05074-0.
  4. a b c d e f Ronald J. Leprohon, Denise M. Doxey, The great name: ancient Egyptian royal titulary, Atlanta: Society of Biblical Literatures, 2013 (Writings from the ancient world), s. 170, ISBN 978-1-58983-767-6 [dostęp 2023-05-25].
  5. a b c d Peter Lundström, Akoris in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-05-28] (ang.).
  6. a b c d Egipt Starożytny - XXIX Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-05-28].
  7. Jürgen von Beckerath, Handbuch der ägyptischen Königsnamen, München ägyptologische Studien, München: Deutscher Kunstverlag, 1984, s. 280-281, ISBN 978-3-422-00832-8 [dostęp 2023-05-27] (niem.).