3-Metylofentanyl (3-MF, mefentanyl) – organiczny związek chemiczny, syntetyczny lek opioidowy (pochodna fentanylu) objęty Jednolitą konwencją o środkach odurzających z 1961 roku (wykazy I i IV)[1]. W Polsce jest na wykazach I-N i IV-N Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii[2].
3-Metylofentanyl jest jednym z najsilniejszych leków rozprowadzanych na nielegalnym rynku, do 1000 razy silniejszy niż morfina[3]. Izomer cis 3-metylofentanylu jest aktywniejszy[4][5]. Działanie analgetyczne izomeru cis jest ok. 6700×, a izomeru trans ok. 400× silniejsze niż morfiny[3][6].
Właściwości bojowe
Istnieją podejrzenia, że 3-metylofentanyl i być może fentanyl zostały zastosowane przez rosyjskie siły specjalne „Alfa” i „Wympieł” podczas akcji odbijania zakładników przetrzymywanych w teatrze na Dubrowce dnia 26.10.2002. Środki te zostały rozpuszczone w halotanie aby stały się łatwo lotne. W trakcie tej akcji zginęło około 100 osób. Już po zakończeniu akcji zmarło następne kilkadziesiąt osób. Według władz Rosji przyczyną śmierci nie był sam gaz, lecz osłabienie zakładników.
Przypisy
- ↑ Yellow List. List of Narcotic Drugs under International Control. International Narcotics Control Board, grudzień 2012. [dostęp 2013-05-13].
- ↑ Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 maja 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2020 r. poz. 2050).
- ↑ a b G.L. Henderson. Designer drugs: past history and future prospects. „J Forensic Sci”. 33 (2), s. 569–575, 1988. PMID: 3286815.
- ↑ W.Q. Jin, H. Xu, Y.C. Zhu, S.N. Fang i inni. Studies on synthesis and relationship between analgesic activity and receptor affinity for 3-methyl fentanyl derivatives. „Sci Sin”. 24 (5), s. 710–720, 1981. PMID: 6264594.
- ↑ Z.X. Wang, Y.C. Zhu, X.J. Chen, R.Y. Ji. [Stereoisomers of 3-methylfentanyl: synthesis, absolute configuration and analgesic activity]. „Yao Xue Xue Bao”. 28 (12), s. 905–910, 1993. PMID: 8030414. (chiń.). (streszczenie w j. ang.).
- ↑ Van Bever, Willem F. M., Niemegeers, Carlos J. E., Janssen, Paul A. J. Synthetic analgesics. Synthesis and pharmacology of the diastereoisomers of N-[3-methyl-1-(2-phenylethyl)-4-piperidyl]-N-phenylpropanamide and N-[3-methyl-1-(1-methyl-2-phenylethyl)-4-piperidyl]-N-phenylpropanamide. „Journal of Medicinal Chemistry”. 17 (10), s. 1047–1051, 1974. DOI: 10.1021/jm00256a003. PMID: 4420811.
Opiaty i pochodne |
|
---|
Morfiniany |
|
---|
Benzomorfany |
|
---|
4-Fenylopiperydyny |
|
---|
Opioidy z otwartym łańcuchem |
|
---|
Anilidopiperydyny |
|
---|
Pochodne oripawiny |
|
---|
Inne |
|
---|