De Grevelingen (thans het Grevelingenmeer) is een voormalige zeearm van de Noordzee, gelegen tussen de eilanden Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland, op de grens van de provincies Zuid-Holland en Zeeland. Het diepste punt van het meer is nabij Scharendijke met een diepte van 44 meter onder NAP.
Geschiedenis
In het kader van de Deltawerken werd de zeearm, het Brouwershavense gat, door de Grevelingendam (1965) en de Brouwersdam (1971) van zee afgesloten. Na de afsluiting werd het Grevelingenmeer het grootste zoutwatermeer van West-Europa. Aanvankelijk was het de bedoeling, om er een zoetwatermeer van te maken door inlaat van Rijnwater, maar dat was in de jaren 70 zo vervuild, dat ervan werd afgezien.
Het Grevelingenmeer is vooral in gebruik als plek voor watersport en andere recreatie. Daarnaast is er nog wat visserij en oesterkwekerij overgebleven. Het zoutgehalte van het Grevelingenmeer wordt sinds 1978 op peil gehouden door de Brouwerssluis, een doorlaatsluis in de Brouwersdam, waarmee zeewater ingelaten wordt.
Een gebied met een oppervlakte van 13.872 ha is aangemerkt als beschermd Natura 2000-gebied.[1]
Slikken en platen
Langs het Grevelingenmeer liggen zogenaamde slikken:
Met de afsluiting van de zeearm is het getij uit het gebied verdwenen. Er is nu sprake van een min of meer vast waterpeil. Met het verdwijnen van eb en vloed ontstond in delen van het gebied een gebrek aan zuurstof. Dit zorgde voor dode bodems waarin alleen nog bacteriën leefden. Ook draagt het vaste peil bij aan de afkalving van de oevers van de slikken en platen. Rijk en regio willen om de waterkwaliteit en de ecologie te verbeteren beperkt getij terugbrengen. Hiervoor dient een afsluitbare doorlaat te worden gerealiseerd in de Brouwersdam.[2] De eerste plannen hiervoor zijn ontstaan in 2008. In 2018 werd door de ministeries van IenW en LNV een budget beschikbaar gesteld van 75 mln euro. Samen met eerder beschikbaar gesteld budget van Rijk en regio zou er hiermee voldoende budget zijn om het doorlaatmiddel te realiseren. In de hierna volgende jaren is het plan verder uitgewerkt. In mei 2023 heeft een speciaal voor dit project opgerichte taskforce aanvullend advies uitgebracht over het nut en noodzaak van het herstel van het getij. Naar verwachting zal eind 2023 besluitvorming plaatsvinden over de doorgang van het project.[3]
Zoetwaterbekken
In verband met verdroging en een gebrek aan zoet water is het idee ontstaan om van het Grevelingenmeer een groot zoetwaterbekken te maken. Dat staat in scherp contrast met plannen om de Grevelingen via een doorlaat weer te verbinden met de Noordzee.[4][5]
Recreatie
Recreatie in en om het Grevelingenmeer:
Bij de Brouwersdam wordt veel aan windsurfen gedaan. Het binnenwater is rustiger dan de Noordzee, terwijl er vrijwel net zoveel wind staat.
Er wordt aan duiken gedaan, vooral bij Scharendijke en Den Osse. Het oostelijk deel van de Grevelingen is daarvoor minder geschikt vanwege de geringe diepte.
Bij Port Zélande op de Brouwersdam is een vrij grote haven.
Het haventje van Battenoord is onder andere populair bij kajakvaarders, omdat het een geschikte plek is om het varen op open zee te oefenen.
.jpg)
