Sirap bandung (Jawi: سيرڤ باندوڠ) ialah sejenis minuman yang terdapat di Asia Tenggara Maritim di kawasan Malaysia[4][5][6], Brunei, Singapura dan Indonesia.[2] Ia merupakan minuman yang mencampurkan air sirap bersama susu. Penggunaan istilah "bandung" merujuk kepada dua benda yang dirangkaikan atau digabungkan menjadi satu dan tiada kaitan dengan nama tempat di Indonesia iaitu Bandung sama ada asal-usulnya ataupun penggunaannya.
Penggunaan sirap perisa ros ialah yang paling lazim dijumpai dan disinonimkan dengan sirap bandung memandangkan "air sirap" itu sendiri dirujuk orang Melayu kepada air berwarna merah perisa ros. Pengunaan sirap perisa lain juga boleh didapati di sesetengah tempat dan lebih diistilahkan sebagai "air bandung".[2]
Nama
Dalam Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka, istilah bandung bermaksud "pasang", "kembar" atau "cantum", "gabung" dan "campur"[7] sedangkan sirap bererti "sirap" - merujuk kepada asas merasakan mawar dan air.[8][9][10] Secara lebih meluas, bandung merujuk kepada apa-apa yang bercampur dengan bahan-bahan lain atau berpasangan, seperti istilah rumah berbandung untuk merujuk kepada rumah berkembar, atau "Mi Bandung" yang merujuk kepada hidangan mi.
Walaupun namanya, tidak ada kaitan dengan kota Bandung di Indonesia.[11][12]
Tradisi
Di Malaysia ia biasanya dipanggil Sirap bandung atau Air bandung, di sebuah daerah di Muar. Masyarakat Muar percaya sirap bandung berasal dari Muar atau Johor kerana banyak masakan Johor menggunakan perkataan bandung. Perkataan bandung juga berasal daripada Bahasa Malaysia bermaksud pasangan atau kembar. Perkataan bandung juga dipercayai berasal daripada bahasa Melayu Muar yang bermaksud berlemak/berkrim (berlemak) seperti Mi bandung yang rasanya berlemak/berkrim daripada kuah dan kuning telur.
Sirap ros memang sudah sinonim dengan masyarakat Melayu Malaysia, ia sering digunakan ketika tahlil (kenduri) atau majlis perkahwinan (kenduri kahwin) kerana rasanya yang ringan dan tidak berat. Selalunya terdapat dua jenis sirap di Malaysia iaitu sirap ros dan sirap pandan. Sirap bandung dicipta oleh Melayu Johor apabila India Muslim (Mamak) memasuki Semenanjung Melayu pada abad ke-18, ia diilhamkan daripada Teh Tarik dan Air sarbat. Orang Melayu menukar resipi kepada Mamak. Air sirap mawar diberikan kepada Mamak, dan susu pekat diberikan kepada orang Melayu di situlah terciptanya Sirap bandung.
Sirap bandung dihidangkan ketika majlis perkahwinan dan sangat istimewa ketika berbuka puasa di bulan Ramadan. Ia juga suatu tradisi bagi masyarakat Muar atau negeri Johor dihidangkan secara percuma ketika hari kelahiran Nabi Muhammad atau lebih dikenali sebagai Maulidur Rasul di Masjid Jamek Sultan Ibrahim Muar, Johor, Malaysia. Biasanya masyarakat Melayu Johor akan menyajikan sirap bandung bersama nasi minyak, nasi hujan panas, ayam masak merah, ayam kuzi, kerutuk daging dan kuah dalca.
Variasi
- Sirap bandung soda – merupakan gabungan air sirap bandung biasa dengan air berkarbonat perisa ais krim soda.[13]
- Sirap bandung dengan laici – merupakan gabungan air sirap bandung biasa dengan buah laici. Kebiasaannya, buah laici dalam tin atau laici bersirap digunakan untuk membuat sirap bandung dengan laici.
- Sirap bandung dengan cincau – merupakan gabungan air sirap bandung biasa dengan cincau.
- Sirap bandung dengan laici dan cincau[14]
- Sirap bandung dengan tembikai[14]
- Sirap bandung 3 layer (tiga lapis)[14]
- Sirap bandung soda dengan ais krim (seperti ice-cream float)[14]
- Sirap bandung dengan strawberi[14]
- Sirap bandung tarik – juga dikenali sebagai bandung tarik, ia menjadi keistimewaan bagi bandar Teluk Intan, Perak, Malaysia.[15] Variasi ini sama seperti air sirap bandung pada umumnya, tetapi cara penyediaannya berbeza. Air sirap bandung yang diletakkan ke dalam tong besi akan dipam dan ditarik ke atas, lalu air sirap bandung yang telah dipam akan dimasukkan ke dalam cawan atau plastik minuman. Tujuan pengepaman air sirap bandung adalah untuk mengekalkan kepekatan manis air sirap bandung.[15]
Galeri
Rujukan
