Cutis
Cognitores
TA	A16.0.00.002
Anatomia
Structura externa cutis hominis

Cutis^[1](-is, f.) sive derma (Gr. δέρμα) est systema integumentarium vertebratorum, quod superficiem corporis tegit et multa alia officia perficit. Color cutis non solum inter species differt, sed in eadem specie variat (puta colores differentes inter nationes humanas).

In cute sunt glandulae (amphibiorum mucosae, avium uropygii glandulae, mammalium sudoriparae, quae sudorem ferunt, ut corpus calorem amittat, quae res perspiratio appellatur), vasa sanguinea et nervi (in mammalibus etiam musculi).

Supra cutem eminent denticuli (chondrichthyibus) aut squamae (osteichthyibus, reptilibus autem scuta) vel pennae (avibus) aut pili (mammalibus, inter quos Homo naevos quoque habet).

Bina depressiuncula cutis in buccis sita (praesertim in puellis inventa) gelasinus appellatur.

Mammaliorum cuti plana duo sunt: dermis et epidermis. Tela subcutanea infra dermem (etiam hypodermis nominata) invenitur, non pars cutis est.

Cutis crassitudo inter 1.5 mm et 4 mm variat. Superficiei circiter 1.73 m² causa pondus prope 10kg—14kg est. Varietates aspectuum externorum melanocytis, sanguine vasisque sanguineis, superficie, velut pilis statuuntur. Explicantur sic variantiae per aetatem, genum, polymorphismos geneticos (variantias genorum), pressionem sanguinis, corporis aquam, textus connectivos; quae omnes, nisi morborum causis, normales inter homines sunt. Subspecies hominis sapientis incognitae sunt, et cuivis distinguiendi conatui, ut distinctio inter "albicolores"^[2] et "nigricolores"^[3], artificialis, basi biologica carens, est. Tamen effectus earum inter homines (vel greges hominum) permagni possunt esse.

Distinguuntur strata:

• Epidermis (superficies) cum stratis: corneo, lucido, granuloso, spinoso, et basali (cum melanocytis).
• Dermis cum vasis tenuioribus et cellulis muscularibus
• Subcutis cum vasis maioribus et nervis

Conferatur pagina principalis: Epidermis.

Epidermis stratum externum impedimentum contra contagionem pathogeneris viciniae praebet moderaturque quantitatem aquae relinquenti ex corpore in aerem ut evaporatio. Extrema pars epidermis est tabula cellularum planarum sedentes super cellulas columnarum.

Epidermi sunt strata haec (de superficiali ad profundum):

• Stratum corneum
• Stratum lucidum
• Stratum granulosum
• Stratum spinosum
• Stratum basale

Conferatur pagina principalis: Dermis.

Dermis infra epidermem invenitur, quo terminales nervorum sensoriorum, glandulae sudoris, vasa lymphatica, collagenum, folliculi pili, vasa sanguinea, et glandulae sebaceae.

Subcutis (etiam tela subcutanea, rarius subdermis, hypoderma, et al.) stratum cutis intimum est. Constituta est imprimis ex textibus connectivis. Retinacula et septa nexus inter cutem et structuras profundiores (periostea, fascias) formant.

Gravis morbus cutis hominis est melanoma malignum. Propter viridem bilis colorem cutis hominum gravi morbo iecoris laborantium saepe flava fit (vide icterum).

• Alibardi, L. 2003. "Adaptation to the land: The skin of reptiles in comparison to that of amphibians and endotherm amniotes." Journal of Experimental Zoology B Mol Dev Evol 298 (1): 12–41. doi:10.1002/jez.b.24. PMID 12949767.
• Proksch, E., J. M. Brandner, et M. Jensen. 2008. "The skin: an indispensable barrier." Exp Dermatol. 17 (12): 1063–72. doi:10.1111/j.1600-0625.2008.00786.x. PMID 19043850. S2CID 31353914.

Vicimedia Communia plura habent quae ad cutem spectant.