បញ្ជីព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា

បញ្ជូនបន្តទៅ៖

រាជានិយមកម្ពុជា

គ្រឿងរាជព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា

ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា មានទំនៀមទំម្លាប់ប្រពៃណីតាំងតែពីរដ្ជកាលបុរាណមកថា ក្សត្រទាំងឡាយណាដែលរាជាភិសេកគ្រងរាជសម្បត្តិសោយរាជជា ព្រះមហាក្សត្រ ពេញលក្ខណះបានលុះត្រាតែមានគ្រឿងទ្រង់រាជ គឺ ព្រះខាន់រាជ្យ១ ព្រះលំពែងជ័យ១ និង គ្រឿងព្រះបញ្ចរក្សត្រ ប៉ុនែ្តចំណេរក្រេាយមកគេបានបញ្ចូលព្រះលំពែងជ័យ និង ព្រះខ័នរាជ្យ ចូលទៅជាគ្រឿង បញ្ចកុដភ័ណ្ឌ ឬ រាជកុដភ័ណ្ឌ ទៅវិញ ៕

គ្រឿងរាជកុដភ័ណ្ទទាំង៥ នៃព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា រួមមាន ៖

១. ព្រះខ័នរាជ្យ ៖ គឺជាដាវដ៏ពិសិដ្ឋកសាងអំពីមាស ជាកេរមរតក តាំងពីព្រះមហាក្សត្រសម័យអង្គរ។ អាវុធដ៏ជាទីសក្ការៈនេះត្រូវបានគេកសាងឡើងប្រកបដោយសោភ័ណ្ឌភាពខ្ពស់ ដែលមានក្បូរក្បាច់រចនា ដ៏វិសេសវិសាល ហើយក៏ជាអាវុធពិសេសបំផុតសម្រាប់ព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍គ្រងរាជ្យក្នុងសន្តិភាព និងយុត្តិធម៌។ ព្រះខ័នរាជមានប្រវែង ១,១០ម៉ែត្រ។ ព្រខ័នរាជ្យជាអាវុធដ៏ពិសិទ្ធដែលត្រូវតែនៅជាប់ព្រះកាយព្រះមហាក្សត្រ អាវុធនេះទ្រង់មិនអាចយកមកប្រេីប្រាស់ជាមួយសាមញ្ញជនបានឡេីយ លុះត្រាតែប្រេីប្រាស់សម្រាប់សម្លាប់ មេទ័ព ឬ ព្រះចៅក្រុងនគរដ៏ទៃ ៚

២. ព្រះមកុដរាជ្យ ៖ កសាងអំពីមាសទម្ងន់១គីឡូក្រាម និងមានដាំលម្អទៅដោយត្បូងពេជ្រចំនួន

២០៨៦គ្រាប់ ហើយដែលព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់គ្រងតែថ្ងៃសោយរាជ្យសម្បត្តិប៉ុណ្ណោះ។

៣. ព្រះវាលវីជនី ៖ គឺជាផ្លិតធ្វើអំពីរោមសត្វ ក្ងោកស និងដងអំពីមាស សម្រាប់ប្រើក្នុងព្រះរាជពិធីរាជាភិសេក។

៤. ព្រះសុពណ៌បាទុកា ៖ គឺជាស្បែកជើងធ្វើអំពីមាសសុទ្ធ សម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រគ្រងនៅថ្ងៃឡើងសោយរាជ្យ។

៥. ព្រះមហាស្វេតឆ័ត្រ ៖ ជាឆ័ត្រដ៏ប្រណិតធេី្វអំពីក្រណាត់ សូត្រមាស មានថ្នាក់ ៩ ជាន់ សម្រាប់ដាក់គ្រងលេីព្រះរាជបល័្លង។

សំនួរ ៖ ហេតុអ្វីព្រះមហាក្សត្រ នរោត្ដម សីហមុនី ទ្រង់មិនគ្រងមកុជ និង កាន់ព្រះខ័នរាជ្យ នាថៃ្ងរាជាភិសេកសោយរាជសម្បត្តិកាលពីឆ្នាំ ២០០៤ ៚ ចមេី្លយ ៖ បានជាទ្រង់មិនគ្រងគ្រឿងទ្រង់រាជ ព្រោះថាទ្រង់ជាព្រះមហាក្សត្រគ្រងរាជដោយប្រតិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឆ្នាំ១៩៩៣ ទ្រង់មិនកាន់អំណាចឡេីយ ហេតុដូចនេះបានជានាថៃ្ងគ្រងរាជសម្បត្តិ គ្រឿងទ្រង់រាជ ទាំង៥ ត្រូវបានដាក់តាំងបូជាជាតំណាង ៚

គួរបញ្ជក់ផងដែលថា គ្រឿងទ្រង់រាជ្យនៃនគរក្រុងកម្ពុជាដែលបានប្រេីប្រាស់មករាប់រយឆ្នាំ នៃរាប់ជំនាន់ស្តេចត្រូវបានបាត់បង់អស់នៅក្នុងសម័យកម្ពុជានៃសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង | Cambodia of Civil War (គ.ស ១៩៧០-១៩៩២) ឯគ្រឿងគ្រងរាជដែលប្រេីក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទ នរោត្ដម សីហនុ ជាគ្រឿងដែលធេី្វឡេីងវិញនៅក្រេាយឆ្នាំ ១៩៩៣ ៕ ^[១]

បាវចនាព្រះមហាក្សត្រ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា

ទង់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា
ព្រះរាជសង្ហាកម្ពុជា

ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាក្នុងគ្រប់សម័យកាល

សម្គាល់:កាលបរិច្ឆេទទាំងអស់ក្នុងគ្រឹស្តសករាជ។

ហ៊្វូណន នគរភ្នំ រឺ អាណាចក្រភ្នំ រឺ វ្យាធបុរៈ (៦៨–៦២៧ គ.ស.)

លេខរៀង	ព្រះបរមនាម	ព្រះនាមផ្សេងទៀត	រាជ្យ
០១	សោម	មិនស្គាល់	មុ.គ.ស. - 0១ គ.ស.
០២	សោមា	លីវយី (ចិនហៅ) (រឿងទេវកថាខ្មែរ: នាងនាគ)	ប្រ.ពាក់កណ្ដាលសតវត្សទី១-៥២ នៃគ.ស
០៣	កៅណ្ឌិន្យទី១	ហ៊ុនទៀន(ចិនហៅ) (រឿងទេវកថាខ្មែរ: ព្រះថោង)	ក្រោយមកទៀតក្នុងសតវត្សរ៍ទី១
០៤	មិនស្គាល់	មិនស្គាល់	ក្រោយមកទៀតក្នុងសតវត្សរ៍ទី២
០៥	ហ៊ុនប៉ានហួង (ហៅតាមចិន)	ហ៊ុនផានខ្វាង (ចិនហៅ)	ក្រោយមកទៀតក្នុងសតវត្សរ៍ទី២-១៩៨
០៦	ផានផាន (ហៅតាមចិន)	ហ៊ុនផានផាន (ចិនហៅ)	១៩៨-២០១
០៧	ស្រីមារៈ	ហ្វាន់ចេម៉ាន់ (ចិនហៅ)	២០១-២២៥
០៨	មិនស្គាល់នាមដើម	ផ្វានជិនឝឹង (ហៅតាមចិន)	២២៥
០៩	ធរណីន្ទ្រវម៌្ម	Fàn Zhān	២២៥-២៤៤
១០	មិនស្គាល់នាមដើម	ផ្វានឆាង (ហៅតាមចិន)	២៤៤
១១	អស្សាជយ	ហ្វាន់ស៊ីយុន (ចិនហៅ)	២៤៤-២៨៩
១២	មិនស្គាល់	មិនស្គាល់	២៨៩-៣៥៧
១៣	មិនស្គាល់	Tiānzhú Zhāntán	៣៥៧-៤១០
១៤	កៅណ្ឌិន្យទី២	កៅឆេយូ (ចិនហៅ)	៤១០-៤៣៤
១៥	ស្រីឥន្ទ្រវរ្ម័ន	Chílítuóbámó	៤៣៤-៤៣៥
១៦	មិនស្គាល់	មិនស្គាល់	៤៣៥-៤៣៨?
១៧	មិនស្គាល់	មិនស្គាល់	៤៣៨?-៤៨៤
១៨	កៅណ្ឌិន្យជ័យវរ្ម័ន	ចោយេប៉ាម៉ោ (ចិនហៅ)	៤៨៤-៥១៥
១៩	រុទ្រវម៌្ម	លីវតោប៉ាម៉ោ (ចិនហៅ)	៥១៤-៥៥០
សង្គ្រាមហ្វូណន-ចេនឡា: ៥៥០-៦២៧
២០	(Pvirakvarman I)	មិនស្គាល់	៥៥០-៦០០
២០	(Mhenteractvarman I)	មិនស្គាល់	៦០០-៦១៥
២១	(Nteractvarman I)	មិនស្គាល់	៦១៥-៦២៧

ចេនឡា (៥៥០—៨០២)

លេខរៀង	ព្រះបរមនាម	រាជ្យ
	ឝ្រុតវម៌្ម	៥៥០-៥៥៥
	ឝ្រេឝ្ឋវម៌្ម	៥៥៥-៥៦០
	វីរវម៌្ម	៥៦០-៥៧៥
	ព្រះនាងកម្វុជរាជលក្ឝ្មី	៥៧៥-៥៨០
១	ភវវរ្ម័នទី១	៥៨០-៦០០
២	មហិន្ទ្រវរ្ម័ន	៦០០-៦១៦
៣	ឦសានវរ្ម័នទី១	៦១៦-៦៣៥
៤	ភវវរ្ម័នទី២	៦៣៩-៦៥៧
៥	ជ័យវរ្ម័នទី១	៦៥៧-៦៨១
៦	ព្រះនាងជ័យទេវី	៦៨១-៧១៣

អង្គរ (៨០២-១៤៣១)

លេខរៀង	ព្រះបរមនាម	ព្រះនាមផ្ទាល់	រាជ្យ
១	ជយវម៌្មទី៣	មិនស្គាល់	៨០២-៨៥០
២	ជយវម៌្មទី៤	មិនស្គាល់	៨៥០-៨៧៧
៣	រុទ្រវម៌្មទី២	ឥន្ទ្រវម៌្ម	?-?
៤	ប្ឫថិវេន្ទ្រវម៌្ម	ឥន្ទ្រវម៌្ម	?-?
៥	ឥន្ទ្រវម៌្មទី១	ឥន្ទ្រវម៌្ម	៨៧៧-៨៨៩
៦	យឝោវម៌្មទី១	យឝោវធ៌ន	៨៨៩
៧	ហឝ៌វម៌្មទី២	ហឝ៌វម៌្ម	៨៨៩-៩២៥
៨	ឦឝានវម៌្មទី២	ឦឝានវម៌្ម	៩២៥-៩២៨
៩	ជយវម៌្មទី៥	ជយវម៌្ម	៩២៥-៩៤១
១០	ហឝ៌វម៌្មទី៣	ហឝ៌វម៌្ម	៩៤១-៩៤៤
១១	រាជេន្ទ្រវម៌្មទី២	រាជេន្ទ្រវម៌្ម	៩៤៤-៩៦៨
១២	ជយវម៌្មទី៦	ជយវម៌្ម	៩៦៨-១០០១
១៣	ឧទយាទិត្យវម៌្មទី១	ឧទយាទិត្យវម៌្ម	១០០១-១០០២
១៤	ជយវីរវម៌្ម	ជយវីរវម៌្ម	១០០២-១០០៨
១៥	សូយ៌្យវម៌្មទី១	សូយ៌្យវម៌្ម	១០០២-១០៥០
១៦	ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២	ឧទយាទិត្យវម៌្ម	១០៥០-១០៦៦
១៧	ហឝ៌វម៌្មទី៤	ហឝ៌វម៌្ម	១០៦៦-១០៨៥
១៨	ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២	ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្ម	១០៨៥-១១១៣
១៩	ជយវម៌្មទី៧	ជយវម៌្ម	១០៨០-១១០៧
២០	យុវរាជទី២	មិនស្គាល់	១១០៧-?
២១	ធរណេន្ទ្រវម៌្មទី២	ធរណេន្ទ្រវម៌្ម	១១០៧-១១១៣
២២	សូយ៌្យវម៌្មទី២	សូយ៌្យវម៌្ម	១១១៣-១១៥០
២៣	ហឝ៌វម៌្មទី៥	ធរណេន្ទ្រវម៌្ម	១១៥០-១១៥១
២៤	ធរណេន្ទ្រវម៌្មទី៣	ធរណេន្ទ្រវម៌្ម	១១៥១-១១៦?
២៥	យឝោវម៌្មទី២	យឝោវម៌្ម	១១៦?-១១៦៥
២៦	ត្រិភុវនាទិត្យវម៌្ម	ត្រិភុវនាទិត្យវម៌្ម	១១៦៥-១១៧៧
ការលុកលុយរបស់ចាម: ១១៧៧-១១៨១
២៧	ជយវម៌្មទី៨	ជយវធ៌ន	១១៨១-១២១៨
២៨	ឥន្ទ្រវម៌្មទី២	ឥន្ទ្រវម៌្ម	១២២០-១២៤៣
សៀមបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១២៣៨កំឡុងរជ្ជកាលនៃឥន្ទ្រវម៌្មដោយ ពុកឃុន ស្រីឥន្ទ្រាទិត្យនៅសុខោទ័យ មួយក្នុងចំណោមខេត្តខ្មែរ ។
២៩	ជយវម៌្មទី៩	ជយវម៌្ម	១២៤៣-១២៩៥
៣០	ស្រេន្ទ្រវម៌្មទី២	ឥន្ទ្រវរម៌្មទី៣	១២៩៥-១៣០៨
៣១	ស្រេន្ទ្រជយវម៌្ម	ឝ្រីជយវម៌្ម	១៣០៨-១៣២៧
៣២	ជយវម៌្មទី១០	សីហនុរាជ	១៣២៧-១៣៣?
៣៣	អង្គជ័យ	ពញាជ័យ	១៣៣៦-១៣៤០
៣៤	និព្វានបាទ	និព្វានចក្រ	១៣៤០-១៣៤៦
៣៥	សិទ្ធានរាជា		១៣៤៦-១៣៤៧
៣៦	លំពង្សរាជា	លំពង្សរាជា	១៣៤៧-១៣៥៣
ការលុកលុយរបស់សៀម: ១៣៥២-១៣៥៧
៣៧	បាសាត		១៣៥៣-១៣៥៥
៣៨	បាអាត		១៣៥៥-១៣៥៥
៣៩	កំបង់ពិសី		១៣៥៥-១៣៥៧
៤០	ស្រីសុរិយោវង្ស រឺ ស្រីសុរិយោទ័យទី១		១៣៥៧-១៣៦៦
៤១	បរមរាមាធិបតី	បរមរាមា	១៣៦៦-១៣៧៣
៤២	ធម្មាសោករាជ រឺ បរមសោករាជ	ធម្មាសោក	១៣៧៣-១៣៩៤
ការលុកលុយរបស់សៀម: ១៣៩៤ (៥ខែ) ។
៤៣	ឥន្ទរាជា	ពញាព្រែក	១៣៩៤-១៤០១
៤៤	ស្រីសុរិយោពណ៌ទី២ រឺ បរមរាជាទី២	ពញាយ៉ាត	១៤០១-១៤៦៣