კატარინა ბრაგანსა

კატარინა ბრაგანსა
Catarina Bragança
ინგლისის, შოტლანდიისა და ირლანდიის დედოფალი
მმართ. დასაწყისი: 23 აპრილი, 1662
მმართ. დასასრული: 6 თებერვალი, 1685
წინამორბედი: ანრიეტა მარია ფრანგი
მემკვიდრე: მარია მოდენელი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 25 ნოემბერი, 1638
დაბ. ადგილი: ვილა ვიკოსა, პორტუგალია
გარდ. თარიღი: 31 დეკემბერი, 1705 (67 წლის)
გარდ. ადგილი: ლისაბონი, პორტუგალია
მეუღლე: ჩარლზ II სტიუარტი
დინასტია: ბრაგანსა
მამა: ჟუან IV ბრაგანსა
დედა: ლუიზა დე გუსმანი
რელიგია: კათოლიციზმი

კატარინა დე ბრაგანსა (პორტ. Catarina de Bragança; ინგლ. Caterina of Braganza; დ. 25 ნოემბერი, 1638 — გ. 31 დეკემბერი, 1705) — ბრაგანსის დინასტიის წარმომადგენელი. პორტუგალიის ინფანტა, როგორც მეფე ჟუან IV-ისა და დედოფალ ლუიზა დე გუსმანის ასული. ინგლისის, შოტლანდიისა და ირლანდიის დედოფალი 1662-1685 წლებში, როგორც მეფე ჩარლზ II-ის მეუღლე.[1] იგი იყო უნაყოფო, ამიტომაც ჩარლზის გარდაცვალების შემდეგ, ტახტზე მისი უმცროსი ძმა, ჯეიმზ II ავიდა, ხოლო უშვილო კატარინა, 1692 პორტუგალიაში დაბრუნდა. პორტუგალიაში, 1701 და 1704-1705 წლებში თავისი ძმის, პედრუ II-ის რეგენტი იყო.

ადრეული ცხოვრება

ინფანტა კატარინა 1660-61 წლებში

კატარინა დაიბადა ვილა ვიკოსას სამეფო სასახლეში, ჯერ კიდევ მაშინ როცა პორტუგალია ესპანეთის შემადგენლობაში იყო. მამამისი, ჟუანი, იყო ბრაგანსას ჰერცოგი და ამავე სახელობის დინასტიის დამფუძნებელი. ხოლო დედამისი, ლუიზა დე გუსმანი, პორტუგალიაში ერთ-ერთი უდიდესი და ძლევამოსილი დიდგვაროვნის ასული იყო. [2]1640 წელს პორტუგალია ესპანეთს გამოეყო. ამავე წლის 1 დეკემბერს, პორტუგალიელმა დიდგვაროვნებმა და კათოლიკურმა ეკლესიამ, ერთხმად, პორტუგალიის მეფედ აირჩია კატარინას მამა, ჟუან IV ბრაგანსა. მას შემდეგ რაც მამამისი მსოფლიოში ერთ-ერთი უძლიერესი კოლონიური იმპერიის მმართველი გახდა, კატარინა ევროპის ყველაზე სასურველ სარძლოდ იქცა. მას ხელს სთხოვდნენ ავსტრიის ერცჰერცოგი, ვანდომის ჰერცოგი, ბეფორტის ჰერცოგი, ასევე საფრანგეთის მეფე ლუი XIV და ინგლისის, შოტლანდიისა და ირლანდიის მეფე ჩარლზ II. პორტუგალიელებმა თავდაპირველად მისი საფრანგეთში გათხოვება განიზრახეს, თუმცა მას შემდეგ რაც ფრანკო-პორტუგალიური ალიანსი გაუქმდა, გადაიფიქრეს. ამის შემდეგ მისი ანგლო-პორტუგალიური ალიანსის გასამყარებლად მისი ინგლისში გათხოვება განიზრახეს. მიუხედავად მეზობელი ესპანეთის აგრესიული დამოკიდებულებისა და მასთან არსებული გამუდმებული ომებისა, პორტუგალია მაინც ახერხებდა ძლიერებისა და სუვერენიტეტის შენარჩუნებას. კატარინამ თავის ოჯახთან ერთად ბედნიერი და უზრუნველი ბავშვობა გაატარა მის საყვარელ ლისაბონში. [3]

საყოველთაოდ იყო ცნობილი, რომ პორტუგალიის მეფის ასეთი დიდებისა და ძლიერების უკან საოცრად გონიერი დედოფალი ლუიზა დე გუსმანი იდგა. გარდა კარგი ცოლობისა, იგი ყურადღებიანი დედაც იყო. იგი შვილების სწორი კუთხით აღზრდას დიდ დროსა და ენერგიას უთმობდა. კატარინა და დედამისი სასახლეზე მეტ დროს კათოლიკურ ტაძარში ატარებდნენ. დედოფალი ლუიზა ღრმად მორწმუნე და ღვთისმოშიში ქალი იყო და შვილების ასე აღზრდას ცდილობდა, რაც კატარინას შემთხვევაში გამოუვიდა კიდეც. 1653 წელს გარდაიცვალა კატარინას უფროსი და, ხუანა ბრაგანსა. 1656 წელს კი გარდაიცვალა კატარინას მამა, პორტუგალიის მეფე ჟუან IV. ტახტზე ავიდა კატარინას უმცროსი ძმა აფონსუ V, რომელიც ძალიან პატარა იყო. მეფის მცირეწლოვანებიდან გამომდინარე რეგენტი გახდა საჭირო, რომელიც კატარინას დედა ლუიზა დე გუსმანი გახდა. [1]

ქორწინება

კატარინა ბრაგანსა

კატარინასა და ჩარლზ II-ის ქორწინებასთან დაკავშირებული მოლაპარაკებები განახლდა და მიუხედავად ესპანეთის გააფთრებული წინააღმდეგობისა 1661 წლის 23 ივნისს საქორწინო ხელშეკრულება დაიდო. ამ ხელშეკრულების მიხედვით, ინგლისი პორტუგალიის უფლებებს უზრუნველყოფდა ქალაქ ტანჟერზე (ქალაქი მაროკოში, ჩრ. აფრიკა), შვიდ კუნძულზე ბომბეისთან (ინდოეთი), აგრეთვე სავაჭრო პრივილეგიებს ანიჭებდა მას ბრაზილიასა და აღმოსავლეთ ინდოეთში. გარდა ამისა პორტუგალიელებს ენიჭებოდათ რელიგიური და კომერციული თავისუფლება, ამასთან ინგლისელები იხდიდნენ 300 000 კრონას. ამ ქორწინებით პორტუგალიამ უამრავი პრივილეგია მოიპოვა მსოფლიო ასპარეზზე და ამასთან ერთად ესპანეთიც დააშოშმინა.[4] ამავე ხელშეკრულების საფუძველზე კატარინას ქორწინების პერიოდში ენიჭებოდა რელიგიური თავისუფლება. 1662 წლის 14 მაისს კატარინა ინგლისში ჩავიდა[4], თუმცა ჩარლზმა ის 20 მაისამდე არც კი ინახულა, 21 მაისს მათ ჯვარი დაიწერეს ანგლიკანურ ეკლესიაში, ანგლიკანური წესით (ვინაიდან ჩარლზი ანგლიკანი იყო).[4]

ინგლისში ახლად ჩასული კატარინა ბრაგანსა

1662 წლის 30 სექტემბერს ახლად დაქოწინებული წყვილი ლონდონში შევიდა. შესვლისა და დახვედრის ცერემონიალი საოცრად პომპეზური იყო. მათ უკან მიჰყვებოდათ პორტუგალიური დელეგაცია დროშებითა და კატარინას უძვირფასესი მზითვებით. ქუჩები ხალხით იყო გადაჭედილი, მთელს ქალაქში დაქირავებული მუსიკოსები უკრავდნენ, გამართული იყო უამრავი წარმოდგენა და თამაშობები, ცენტრალურ ქუჩებში კი პორტუგალიის და ინგლისის გადაჯვარედინებული დროშები იყო გამოფენილი. წყვილმა სპეციალურად აგებული ხიდით გადაკვეთა მდინარე ტემზა და სამეფო სასახლეს მიადგა. სასახლის შესასვლელთან დედა დედოფალი ანრიეტა მარია ფრანგი დახვდათ, რომელმაც კატარინა თბილად მიიღო და დალოცა. საღამოს კი მოეწყო გრანდიოზული სადღესასწაულო ფოიერვერკი.

კატარინას უამრავი დადებითი თვისება ჰქონდა თუმცა რელიგიური განსხვავების გამო ქმარს ხშირად ვერ უგებდა. თუმცა მისით ძალიან კმაყოფილი იყო დედამთილი, დედა დედოფალი ანრიეტა მარია ფრანგი, რომელიც ასევე კათოლიციზმის ერთგული ქალი იყო და სიამოვნებდა, რომ მისი რძალიც არ თმობდა მშობლიურ და „ჭეშმარიტ“ სარწმუნოებას. ანრიეტა მარია კატარინაზე წერდა: „ის საუკეთესო ადამიანია მთელ მსოფლიოში, მე მიხარია და მაქვს იმედი, რომ ვიხილავ მასზე შეყვარებულ ჩემს ვაჟს, რადგან ის წმინდანია!“. რეალურად კატარინას პიროვნული მომხიბვლელობა არც თუ ისე ძლიერი იყო. ჩარლს ის საერთოდ არ მოსწონდა და მისი ჩამოსვლიდან სულ რამდენიმე კვირაში დედამისს გააცნო თავისი მტკივნეული და დამამცირებელი პოზიცია, რაც მისი ცოლით იყო გამოწვეული. [5]

ნაკლებადაა ცნობილი თავად კატარინას აზრი ამ ყველაფერთან დაკავშირებით. მიუხედავად ამისა იგი პრეტენზიებს არ გამოთქვამდა და მხარსაც უჭერდა ამ ქორწინებას ვინაიდან იცოდა, რომ ეს მის საყვარელ პორტუგალიას და პორტუგალიელებს ძალიან სჭირდებოდათ. კატარინა ძალიან დიდ დროს ატარებდა სასახლის კათოლიკურ ტაძარში და სასახლეში გამართულ ბანკეტებს უვარგისად მიიჩნევდა. სასახლის გარეთაც იგი იქცეოდა არა ინგლისური, არამედ პორტუგალიური ეტიკეტის მკაცრი დაცვით. კატარინა იყო ძალიან მშვიდი და გაწონასწორებული პიროვნება. [6]

ქორწინების დროს კატარინა უკვე 23 წლის იყო, რაც მის დროში გათხოვებისთვის ძალიან მაღალი ასაკი იყო, ამის გამო მას ბევრი აკრიტიკებდა. კატარინა ყოველთვის მშვიდად პასუხობდა მსგავს კრიტიკოსებს. მას ყოველთვის მჭიდრო ურთიერთობა ჰქონდა ლისაბონში თავის ოჯახთან. ინგლისში ატეხილი ნებისმიერი პატარა შფოთის დროს იგი მზად იყო საყვარელ პორტუგალიაში დაბრუნებულიყო. სწორედ ამ მიზეზით ჩარლზი და სხვა ინგლისელები მას ყოველთვის თავაზიანად ექცეოდნენ, რაც როგორც კატარინას დედა ლუიზა დე გუსმანი ამბობდა მისასალმებელი საქციელი იყო კატარინას მხრიდან.

1663 წელს კატარინა სამჯერ დაფეხმძიმდა თუმცა მძიმე ავადმყოფობების გამო სამჯერვე მოეშალა მუცელი. ამის გამო ჩარლზმა მისი ღალატი დაიწყო და უამრავი საყვარელი გაიჩინა. მალე კატარინას ამცნეს, რომ მის ქმარს უკვე ორი ვაჟი და ერთი ქალიშვილი ჰყავდა და მათ ტახტის მემკვიდრეებად ცნობას ითხოვდა. მისი სამი მოშვლილი ორსულობის შემდეგ ყველამ დაკარგა იმედი, რომ დედოფალს მემკვიდრის გაჩენა შეეძლო. სამეფო კარის მრჩევლები მეფეს ერთხმად მოუწოდებდნენ უცხოელ, კათოლიკე უნაყოფო ქალთან განქორწინებას და ვინმე ნაყოფიერ პროტესტანზე ქორწინებას, თუმცა ჩარლზი უარს აცხადებდა. ჩარლზი არასდროს გასცილებია კატარინას, მადლობის ნიშნად კატარინა სიცოცხლის ბოლომდე მისი ერთგული დარჩა.

დედოფალი

დედოფალი კატარინა ბრაგანსა

კატარინა ხალხში პოპულარული დედოფალი იყო, ვინაიდან ის კათოლიკე იყო.[1] მისი რელიგია ხელს უშლიდა იმაში, რომ გვირგვინი მყარად დგმოდა თავზე, ვინაიდან ანგლიკანიზმი კათოლიკეების ანგლიკანებთან ქორწინებას კრძალავდა. თავიდან მისი მმართველობა ძალიან ცუდად დაიწყო, მას ჰქონდა ენობრივი ბარიერი, ვინაიდან პორტუგალიურიდან ინგლისურზე გადართვა ძალიან გაუჭირდა, ამას ემატებოდა მეფის გამუდმებული ღალატი და სამეფო კარზე არსებული დაპირისპირება ანგლიკანებსა და კათოლიკეებს შორის. დროთა განმავლობაში ინგლისის სამეფო კარმა მისი მშვიდი ხასიათი, ლოიალურობა და სიმართლისადმი სიყვარული გაანადგურა და ის ჩვეულებრივ ინტრიგების მოყვარულ დედოფლებს დაემსგავსა.

დედოფალი კატარინა ბრაგანსა 1665 წელს

მისი ენობრივი ბარიერი არ სუსტდებოდა, მას თითქმის ძლივს ესმოდა ინგლისური და კიდევ უფრო რთულად საუბრობდა ამ ენაზე. მას სამეფო კარის გესლიანი ქალბატონები ამის გამო ხშირად დასცინოდნენ. თუმცა თანდათანობით პრობლემებთან გამკლავება, დიდგვაროვანი ქალების მართვა და ინგლისური ენა ისწავლა. მას ძალიან უყვარდა კარტის თამაში, რაც ანგლიკანურ რელიგიაში იკრძალებოდა, განსხვავებით კათოლიკურისგან. მალე დედოფალმა კარტი ყველას შეაყვარა და საღამოობით დიდი სიამოვნებით თამაშობდნენ ხოლმე. მას ასევე ძალიან უყვარდა ცეკვა და მასკარადები, ვინაიდან ნიღბის ტარებას აღმერთებდა. დედოფალ კატარინას ძალიან უყვარდა ქალაქ გარეთ პიკნიკებზე სიარული, თევზაობა და მშვილდოსნობა. ნელ ნელა კატარინა ეკლესიას ჩამოშორდა და სამეფო კარზე არსებულ გართობის უამრავ ხერხს გაუგო გემო. იცვამდა ძალიან ძვირადღირებულ, ულამაზეს, უძვირფასეს და ბოლო მოდის ტანსაცმელს. ასევე არც თუ ისე იშვიათად ეცვა შარვალი, ცხადია პიკნიკისა და თევზაობისას. 1664 წელს მან სამეფო კარის მხატვრად აიყვანა ფლანდრიელი კათოლიკე იაკობ ჰაინსმენსი, რომელმაც მდიდარი ქალბატონებისგან უამრავი პორტრეტის შეკვეთა მიიღო, რადგან რეკომენდაციას თვით დედოფალი უწევდა. [6]

კატარინას გერბი დედოფლობისას

დედოფალი კატარინა არასდროს არ ერეოდა ინგლისის პოლიტიკაში. მიუხედავად ამისა მას ყოველთვის სურდა ინგლისსა და რომის პაპს შორის კარგი ურთიერთობის აღდგენა და მისი კვლავ კათოლიციზმზე მოქცევა. 1669 წელს ოსმალებმა პორტუგალიის მფლობელობაში მყოფი კუნძული კრეტა დაიპყრეს. კატარინა ძალისხმევას არ იშურებდა დაერწმუნებინა ჩარლზი და რომის პაპი რომ გაერთიანებულიყვნენ, პორტუგალიას დახმარებოდნენ და ამგვარად მუსლიმებისთვის ჭკუა ესწავლებინათ, თუმცა ამაოდ. 1670 წელს პონთიპიკოსმა დედოფალმა საქველმოქმედო ფონდი გახსნა.[6]

კატარინა საშინლად განრისხდა როცა გაიგო, რომ ჩარლზმა მისი ერთ-ერთი საყვარელი ბარბარა პალმერი საჯაროდ გამოაცხადა როგორც თავის ნამდვილ მეუღლედ.[7] ამ ინცინდენტის შემდეგ კატარინა მეფესთან მივიდა და განუცხადა, რომ თუ ბარბარა დაუყოვნებლივ არ დატოვებდა სამეფო კარს ის პორტუგალიაში დაბრუნდებოდა. თავიდან ჩარლზმა არ დაუჯერა, თუმცა როცა ნივთების გასამგზავრებლად გამზადება დაიწყო, მაშინ ყველა საყვარელი გააძევა სამეფო კარიდან. ვინაიდან მონარქისთვის იმაზე დიდი სირცხვილი არაფერი იყო, თუ ცოლი მიატოვებდა და თანაც კურტიზანების გამო. ამის შემდეგ კატარინა, მეფის თხოვნის მიუხედავად, ძალიან იშვიათად ღებულობდა მონაწილეობას სამეფო კარის საქმიანობებში.[8]

კათოლიციზმი

იაკობ ჰაისმანის მიერ შექმნილი ტილო, დედოფალი კატარინა ბრაგანსა, როგორც წმინდა კატერინა ალექსანდრიელი

მიუხედავად იმისა, რომ კატარინას რწმენა მხოლოდ მისი პირადი საქმე იყო, მისი კათოლიკობა და მეფის ანტიკათოლიკური განწყობა მათი ქორწინების ძირითადი ბზარი იყო. კატარინა თავისი რწმენით ცხოვრობდა და მის გარეშე არ შეეძლო. მის ღვაწლს ხედავდა და აფასებდა მისი მეუღლე. ინგლისში კატარინა გამუდმებით ცდილობდა ინგლისში კათოლიციზმის განმტკიცებას. 1665 წელს წამოიწყო 13 კათოლიკური ეკლესიის მშენებლობა მთელი სამეფოს მასშტაბით, რომელიც 1667 წელს დასრულდა. [6]

1675 წელს მეფესა და დედოფალს შორის განქორწინების სურვილმა მაქსიმუმს მიაღწია. ამას მოჰყვა ისიც, რომ დედოფლის ექიმებმა განაცხადეს, რომ მისი ფიზიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე ის მემკვიდრეს ვერასოდეს გააჩენდა. იმავე წელს კატარინას ბრძანებით ყველა ანგლიკანი ირლანდიელი და ინგლისელი მღვდელი გააძევეს ქვეყნიდან და მათ ნაცვლად კატარინამ პორტუგალიელი კათოლიკე მღვდლები ჩამოიყვანა. კატარინამ ესეც არ იკმარა და პორტუგალიელი მღვდელი ინგლისის ელჩად დანიშნა. კატარინა თითქოს სპეციალურად აკეთებდა ისეთ რაღაცებს, რომ მეფის განრისხება გამოეწვია. ამის საპასუხოდ მეფემ სამეფო კარზე ბარბარა პალმერი დააბრუნა. ამის გამო დედოფალმა დაიწყო ინტრიგების ხლართვა, რომელიც პაპის შეთქმულების სახელითაა ცნობილი.[6]

პაპის შეთქმულება

1673 წლიდან ბრიტანეთში კატარინას სახით კათოლიკეებს უძლიერესი მფარველი გამოუჩნდათ. ამიტომაც ყველა კათოლიკე ამოძრავდა და დაიწყეს ისე ცხოვრება როგორც კათოლიკურ ქვეყანაში, ამან კი დანარჩენებში ანტიკათოლიციზმი გააძლიერა. მიუხედავად იმისა, რომ კატარინა არასდროს ერეოდა პოლიტიკაში, 1675 წელს მან გააკრიტიკა ინგლისის არქიეპისკოპოსის კანდიდატურა.

მალე კატარინას წყალობით კათოლიკეები ქვეყანაში ანგლიკანებზე მეტად მომრავლდნენ. 1678 წელს მოეწყო ეგრეთ წოდებული „პაპის შეთქმულება“, რომელსაც მიზნად ჰქონდა ინგლისი, შოტლანდია და ირლანდია კვლავ კათოლიკურ სამეფოებად ექცია. ამ შეთქმულებას თვით პაპი მეთაურობდა და ინგლისის დედოფლის მხარდაჭერის იმედიც ჰქონდა, რომელმაც ქმრის ერთგულება და დაცვა არჩია.[6] ამრიგად პაპის შეთქმულება ჩაიშალა, რის შემდეგაც კატარინასა და ჩარლზს შორის ურთიერთობა დათბა. ჩარლზი ასეთი ერთგულებისთვის კატარინას ემადლიერებოდა და ღამით ცოლთან უფრო და უფრო ხშირად რჩებოდა.

დარჩენილი ცხოვრება და გარდაცვალება

კატარინა ბრაგანსა პორტუგალიაში

1685 წელს მეფე ჩარლზი მძიმედ დაავადდა და ძალიან წუხდა თავისი დამოკიდებულების გამო კათოლიციზმისადმი. ჩარლზ II 1685 წელს გარდაიცვალა და ცოლს წერილი დაუტოვა სადაც მისგან შეწყალებას ითხოვდა, იმ დამცირების გამო რომელსაც მთელი ცხოვრება აყენებდა.[9] ვინაიდან ჩარლზსა და კატარინას შვილები არ ჰყავდათ, ტახტზე ავიდა ჩარლზის უმცროსი ძმა ჯეიმზ II. მალე ჯეიმზს ჩარლზის უკანონო ვაჟი აუჯანყდა და ტახტიდან ჩამოგდება მოუნდომა, თუმცა ჯეიმზმა გაიმარჯვა.

კატარინა გარკვეული პერიოდი ინგლისში დარჩა. იგი კვლავ განაგრძობდა ინგლისში კათოლიციზმის გავრცელებას და მხარი დაუჭირა თავის მულის შვილს, მერი II-ს და მის ქმარს უილიამ III-ს, რომლებმაც ანგლიკანი ჯეიმზი ტახტიდან ჩამოაგდეს, ვინაიდან თავად მერი და უილიამიც კათოლიკეები იყვნენ. თავიდან მას მერისთან და უილიამთან კარგი ურთიერთობა ჰქონდა, თუმცა მოგვიანებით სიტუაცია ძალიან დაიძაბა. მათ რადიკალურად განსხვავებული ინტერესები აღმოაჩნდათ, რის გამოც განხეთქილება ჩამოვარდა.

საბოლოოდ 1692 წლის მარტში კატარინა ბრაგანსა პორტუგალიაში დაბრუნდა. იგი ზრუნდავდა თავისი ძმიშვილის, მომავალი მეფის ინფანტი ჟუანის აღზრდაზე. კატარინას რძალი, დედოფალი მარია სოფია ნოებურგელი ახალი გარდაცვლილი იყო, მისი ძმა ამის გამო ღრმა დეპრესიაში იყო, ჟუანს კი სხვა მზრუნველი არავინ ჰყავდა. კატარინა რელიგიურად ზრდიდა ჟუანს, აძლევდა დარიგებებს და მის ცხოვრებაში ძირითადი ფიგურა გახდა.

1703 წელს კატარინამ მხარი დაუჭირა მეთვენის ხელშეკრულების დადებას ინგლისსა და პორტუგალიას შორის. კატარინა იყო თავისი ძმის, პორტუგალიის მეფე პედრუ II-ის რეგენტი 1701 და 1704-1705 წლებში. კატარინა ბრაგანსა გარდაიცვალა პორტუგალიის დედაქალაქ ლისაბონში, 1705 წლის 31 დეკემბერს. იგი დაკრძალეს წმინდა ვინსენტ ფორელის სახელობის მონასტერში, ქალაქ ლისაბონში.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Kenneth J. Panton; Kenneth John Panton (24 February 2011). https://books.google.com/books?id=BiyyueBTpaMC&pg=PA90 Scarecrow Press. pp. 90–91
  2. ↑ https://books.google.com/books?id=x3BzmTdQLioC&pg=PA83
  3. ↑ Heidi Murphy. http://www.britannia.com/history/biographies/catherine_braganza.html დაარქივებული 2013-12-13 საიტზე Wayback Machine.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 http://www.oxforddnb.com/view/article/4894?docPos=1
  5. ↑ Herman (2005), pp. 58–59
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-13. ციტირების თარიღი: 2018-04-03.
  7. ↑ Herman (2005), p. 60
  8. ↑ Herman (2005), pp. 61–62
  9. ↑ Laufer (1999), p. 83
ხ • გ • რ
საქსონური დინასტია (927-1013) (1014-1016) (1042-1066)
  • ედგიფ შაფტენსბური
  • ეთელფელდ დამერჰემი
  • ედგიფი
  • ელთფრიდი
  • ედგიფ იორკელი
  • ემა ნორმანდიელი
  • ედით უესექსელი
  • ელდგითი
დანიური დინასტია (1013-1014) (1016-1042)
ნორმანდიული დინასტია (1066-1141)
ბლუას დინასტია (1135-1154)
პლანტაგენეტები (1154-1399)
ლანკასტერები (1399-1461)
იორკები (1461-1470)
ლანკასტერები (1470-1471)
იორკები (1471-1485)
ტიუდორები (1485-1603)
სტიუარტები (1603-1707)
ხ • გ • რ
ხ • გ • რ
I თაობა
II თაობა

ტერეზა, ლეონის დედოფალი  · სანჩა, ალენკარის ქალბატონი  · კონსტანცა  · მაფალდა, კასტილიის დედოფალი  · ბრანკა, გვადალახარას ქალბატონი  · ბერენგარია, დანიის დედოფალი

III თაობა
IV თაობა

ბრანკა  · სანჩა  · მარია  · კონსტანცა

V თაობა

კონსტანცა, კასტილიის დედოფალი  · მარია  · იზაბელა  · კონსტანცა  · ბეატრიზი

VI თაობა
VII თაობა

მარია, ტორტოზას მარკიზა  · ბეატრიზი, ალბუკერკეს გრაფინია

VIII თაობა
IX თაობა
X თაობა
XI თაობა
XII თაობა
XIII თაობა
XIV თაობა
XV თაობა

მარია მარგარიტა  · მარგარიტა მარია  · მარია ევგენია  · ისაბელ მარია  · მარია ანა  · მარია ტერეზა, საფრანგეთის დედოფალი  · ჟუანა, ბეირას პრინცესა  · კატარინა, ინგლისის დედოფალი

XVI თაობა
XVII თაობა
XVIII თაობა
XIX თაობა

მარიანა ვიქტორია  · მარია კლემენტინა  · მარია ისაბელი

XX თაობა
XXI თაობა

მარია II, პორტუგალიის დედოფალი  · ჟანუარია, აკულიის გრაფინია  · პაულა  · ფრანცისკა, იონვილის პრინცესა  · მარია ამელია  · მარია დეს ნევესი, სან-ხაიმეს ჰერცოგინია  · მარია ტერეზა, ავსტრიის ერცჰერცოგინია  · მარია ჟუზეფა, ბავარიის პრინცესა  · ადელგუნდეში, ბარდის გრაფინია  · მარია ანა, ლუქსემბურგის დიდი ჰერცოგინია  · მარია ანტონია, პარმის პრინცესა

XXII თაობა

მარია  · მარია ანა, საქსონიის პრინცესა  · ანტონია, ჰოენცოლერნის პრინცესა  · მარია გლორია  · მარია ტერეზა, თურნ უნდ ტაქსისის პრინცესა  · ისაბელ მარია, თურნ უნდ ტაქსისის პრინცესა  · მარია ბენედიტა  · მაფალდა  · მარია ანა, თურნ უნდ ტაქსისის პრინცესა  · მარია ანტონია  · ფილიპა  · მარია ადელაიდა

XXIII თაობა

ისაბელ მარია

XXIV თაობა

მარია ანა  · მარია ფრანცისკა, კოიმბრას ჰერცოგინია

Read other articles:

Trattato di Vienna (1866)

Questa voce sugli argomenti trattati e storia contemporanea è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Trattato di Vienna                     Confini del trattato 10 novembre 1859                     ...

 

Planar separator theorem

Any planar graph can be subdivided by removing a few vertices In graph theory, the planar separator theorem is a form of isoperimetric inequality for planar graphs, that states that any planar graph can be split into smaller pieces by removing a small number of vertices. Specifically, the removal of O ( n ) {\displaystyle O({\sqrt {n}})} vertices from an n-vertex graph (where the O invokes big O notation) can partition the graph into disjoint subgraphs each of which has at most 2 n / 3 {\disp...

 

John Thomson (fotografer)

John Thomson, foto bersama dengan Para Prajurit Henan, 1871. sekitar 1864. John Thomson (14 Juni 1837 – 29 September 1921) adalah seorang pelopor fotografer, geografer dan penjelajah Skotlandia. Ia adalah salah satu fotografer pertama yang menjelajahi Timur Jauh, mendokumentasikan masyarakat, landskap dan artefak budaya-budaya ketimuran. Terbitan pilihan China Through the Lens of John Thomson 1868 -1872, River Books 2010. The antiquities of Cambodia, 1867 Views on the North River, 1870. Foo...

Total war

Conflict in which all of a nation's resources are employed For other uses, see Total war (disambiguation). Ruins of Warsaw's Napoleon Square in the aftermath of World War II Part of a series onWar History Prehistoric Ancient Post-classical Early modern napoleonic Late modern industrial fourth-gen Military Organization Command and control Defense ministry Army Navy Air force Marines Coast guard Space force Reserves Regular / Irregular Ranks Specialties: Staff Engineers Intelligence Reconnaissa...

 

Franco Basaglia

Italian psychiatrist (1924–1980) Franco BasagliaBorn(1924-03-11)11 March 1924San Polo, Venice, ItalyDied29 August 1980(1980-08-29) (aged 56)San Polo, Venice, ItalyAlma materUniversity of PaduaKnown forCreating Democratic Psychiatry and Basaglia Law, initiating Italian psychiatric reformScientific careerFieldsPsychiatryInstitutionsUniversity of Padua, University of Parma, mental hospitals in Padua, Gorizia, Parma, Trieste, Arezzo, mental service in Lazio Franco Basaglia (Itali...

 

Aburizal Bakrie

Netralitas artikel ini dipertanyakan. Diskusi terkait dapat dibaca pada the halaman pembicaraan. Jangan hapus pesan ini sampai kondisi untuk melakukannya terpenuhi. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Aburizal Bakrie Menteri Koordinator Bidang Kesejahteraan Rakyat Republik Indonesia ke-14Masa jabatan7 Desember 2005 – 21 Oktober 2009PresidenSusilo Bambang YudhoyonoWakil PresidenMuhammad Jusuf Kalla PendahuluAlwi ShihabPenggantiAgung LaksonoMenteri...

José Saraiva Martins

Catholic cardinal For other people named José Martins, see José Martins (disambiguation). His EminenceJosé Saraiva MartinsC.M.F.Prefect Emeritus of the Congregation for the Causes of SaintsCardinal Saraiva Martins in January 2016ChurchRoman Catholic ChurchAppointed30 May 1998Term ended9 July 2008PredecessorAlberto BovoneSuccessorAngelo AmatoOther post(s)Cardinal-Bishop of PalestrinaOrdersOrdination16 March 1957by Ettore CunialConsecration2 July 1988by Agostino CasaroliCreated car...

 

Bismuth 209

Pour les articles homonymes, voir Bismuth (homonymie). Bismuth 209 table Général Nom Bismuth 209 Symbole 20983Bi126 Neutrons 126 Protons 83 Données physiques Présence naturelle 100 % Demi-vie (2,01 ± 0,08) × 1019 ans[1] Produit de désintégration 205Tl Masse atomique 208,9803986(15) u Spin 9/2−[1] Excès d'énergie −18 258,6 ± 1,4 keV[1] Énergie de liaison par nucléon 7 847,987 ± 0,007 keV[1] Production radiog�...

 

Pemberontakan Trunajaya

Pemberontakan TrunajayaPertempuran antara tentara VOC dan Trunajaya, digambarkan di sebuah buku cerita Belanda tahun 1890.Tanggal1674–1680 (peperangan utama); Pemberontakan Pangeran Puger hingga 1681LokasiPulau Jawa (sekarang bagian Indonesia)Hasil Kemenangan Mataram dan VOCPihak terlibat Kesultanan Mataram Dibantu oleh: Pasukan Ponorogo Perusahaan Hindia Timur Belanda (VOC) Pasukan pemberontak Pasukan dari Makassar Pengklaim tandingan terhadap takhta Mataram (setelah 1677)Tokoh dan pemimpi...

Chen Jianhua

Chinese politician In this Chinese name, the family name is Chen. Chen Jianhua陈建华10th Chairman of the Standing Committee of the Guangzhou People's CongressIncumbentAssumed office 26 January 2016Preceded byZhang Guifang16th Mayor of GuangzhouIn office20 December 2011 – 25 January 2016Preceded byWan QingliangSucceeded byWen Guohui Personal detailsBornMarch 1956 (age 68)Lufeng, GuangdongNationalityChinesePolitical partyCommunist Party of ChinaResidence(s)Guangzhou,...

 

Glasgow Subway

Underground rapid transit line in Glasgow, Scotland Glasgow Underground redirects here. For the record label, see Glasgow Underground Recordings. Glasgow SubwayFo-thalamh GhlaschuOverviewLocaleGlasgow, ScotlandTransit typeLight metroNumber of lines2Number of stations15Annual ridership8.0 million (2021/22)[1]WebsiteOfficial websiteOperationBegan operation14 December 1896; 127 years ago (1896-12-14)Operator(s)Strathclyde Partnership for TransportTechnicalSystem le...

 

Premio Pulitzer

Il premio Pulitzer è un premio statunitense, considerato come la più prestigiosa onorificenza nazionale per il giornalismo, successi letterari e composizioni musicali. Venne istituito da Joseph Pulitzer ed è gestito dalla Columbia University di New York.[1] Medaglia d'oro del premio Pulitzer Indice 1 Storia 2 Caratteristiche 3 Categorie 3.1 Attuali 3.1.1 Giornalismo 3.1.2 Arti e lettere 3.2 Ritirate 4 Note 5 Voci correlate 6 Altri progetti 7 Collegamenti esterni Storia Fu istituito...

Hurghada

Hurghada الغردقةKotaHurghadaLocation in EgyptKoordinat: 27°15′28″N 33°48′42″E / 27.25778°N 33.81167°E / 27.25778; 33.81167Koordinat: 27°15′28″N 33°48′42″E / 27.25778°N 33.81167°E / 27.25778; 33.81167NegaraMesirKegubernuranLaut MerahDidirikan1905Luas[1] • Total258 km2 (100 sq mi)Ketinggian[1]11 m (36 ft)Populasi (2023)[1] • Total499,500...

 

Maurice H. Kornberg School of Dentistry

Temple University dental school, Philadelphia The Maurice H. Kornberg School of DentistryTypeState-relatedEstablished1863; 161 years ago (1863)DeanAmid I. Ismail, BDS, MBA, DrPHLocationPhiladelphia, Pennsylvania, U.S.Websitedentistry.temple.edu Maurice H. Kornberg School of Dentistry (commonly referred to as Kornberg School of Dentistry) is the dental school of Temple University, located in Philadelphia, Pennsylvania, United States. It is one of several dental schools in the...

 

Russell C. Eberhart

American electrical engineer This biography of a living person relies too much on references to primary sources. Please help by adding secondary or tertiary sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately, especially if potentially libelous or harmful.Find sources: Russell C. Eberhart – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2008) (Learn how and when to remove this messa...

ソー (オー＝ド＝セーヌ県)

Sceaux 行政国 フランス地域圏 (Région) イル＝ド＝フランス地域圏県 (département) オー＝ド＝セーヌ県郡 (arrondissement) アントニー郡小郡 (canton) 小郡庁所在地INSEEコード 92071郵便番号 92330市長（任期） フィリップ・ローラン（2008年-2014年）自治体間連合 (fr) メトロポール・デュ・グラン・パリ人口動態人口 19,679人（2007年）人口密度 5466人/km2住民の呼称 Scéens地理座標 北緯48度4...

 

2004 Auto Club 500

2004 Auto Club 500 Race details[1] Race 10 of 36 in the 2004 NASCAR Nextel Cup Series season The 2004 Auto Club 400 program cover.Date May 2, 2004 (2004-May-02)Official name Auto Club 500Location California Speedway, Fontana, CaliforniaCourse Permanent racing facility2.0 mi (3.23 km)Distance 250 laps, 500 mi (804.672 km)Average speed 137.268 miles per hour (220.911 km/h)Attendance 120,000Pole positionDriver Kasey Kahne Evernham MotorsportsMost laps ledDriver Jeff G...

 

Zinssatz

Abzinsung (Beispielhafte Übersicht) Der Zinssatz (auch Zinsfuß) ist in der Wirtschaft der in Prozent ausgedrückte Preis für Geld oder Kapital (bei zinsgebundenen Finanzprodukten wie Krediten oder Kapitalanlagen), ausgedrückt als Prozentangabe des Zinses. Inhaltsverzeichnis 1 Allgemeines 2 Größensymbole 2.1 Zinssatz und Zinsfuß 3 Berechnungsmethoden 3.1 Allgemeine Zinsformel 3.2 Bemessungsgrundlage des Zinssatzes i 3.3 Bankjahr: Usancen der Zeiteinheiten t/T 3.4 Zinseszins-Effekt: Jäh...

Laut Greenland

Laut GreenlandGunung es laut GreenlandLaut GreenlandLetakAmerika Utara dan Eropa UtaraKoordinat76°N 8°W / 76°N 8°W / 76; -8Koordinat: 76°N 8°W / 76°N 8°W / 76; -8Jenis perairanLautTerletak di negaraGreenland, Islandia, dan NorwegiaArea permukaan1.205.000 km2 (465.300 sq mi)Kedalaman rata-rata1.444 m (4.738 ft)Kedalaman maksimal4.846 m (15.899 ft)Volume air1.747.250 km3 (419.000 cu mi)Liha...

 

Best of Both Worlds Concert

Best of Both Worlds ConcertAlbum live / Album lagu tema karya Miley CyrusDirilis11 Maret 2008 (2008-03-11)GenrePop rockDurasi50:20Label Walt Disney Hollywood Hannah Montana Hannah Montana 2: Non-Stop Dance Party(2007) Best of Both Worlds Concert(2008) Hannah Montana Hits Remixed(2008) Kronologi Miley Cyrus Meet Miley Cyrus(2007) Best of Both Worlds Concert(2008) Breakout(2008) Best of Both Worlds Concert adalah album live soundtrack dari Hannah Montana & Miley Cyrus: Best of ...