ტიან-შანი

ტიან-შანი
ხან-თენგრი
ხან-თენგრი
კოორდინატები: 42°02′ ჩ. გ. 80°08′ ა. გ. / 42.033° ჩ. გ. 80.133° ა. გ. / 42.033; 80.133
ქვეყანა ყირგიზეთის დროშა ყირგიზეთი
ყაზახეთის დროშა ყაზახეთი
ტაჯიკეთის დროშა ტაჯიკეთი
უზბეკეთის დროშა უზბეკეთი
ჩინეთის დროშა ჩინეთი
უმაღლესი წერტილი გამარჯვების პიკი
სიმაღლე 7439 
სიგრძე 2450 კმ
ტიან-შანი — აზია
ტიან-შანი
იუნესკოს დროშა მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 1414
ინგლ.რუს.ფრ.
იუნესკოს დროშა მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 1490
ინგლ.რუს.ფრ.

ტიან-შანი (ჩინ. 天山山脈, Tiānshān, უიღ. تەڭرىتاغ, Тәңри тағ, ყაზ. Тәңір шыңы) — მთათა სისტემა ცენტრალურ აზიაში, ყაზახეთის, უზბეკეთის, ყირგიზეთისა და ჩინეთის საზღვარზე. დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ გადაჭიმულია 2450 კმ-ზე. ტიან-შანის სისტემაში შედის 30-ზე მეტი მწვერვალი, რომელთა სიმაღლე 6000 მეტრზე მეტია. მის ყველაზე მაღალ მწვერვალად ითვლება ჟენიშ-ჩოქუსუ (7439 მ), რომელიც მდებარეობს ჩინეთისა და ყირგიზეთის საზღვარზე. სიმაღლით მეორე მწვერვალია ხან-თენგრის პიკი (6995 მ). ჩრდილოეთით ბოროჰოროს ქედით უერთდება ჯუნღარის ალათაუს, სამხრეთით, ჰისარ-ალაის სისტემით — ალაის ქედს. გამოიყოფა შემდეგი ოროგრაფიული ერთეულები: ჩრდილოეთი ტიან-შანი, დასავლეთი ტიან-შანი, შიგა ტიან-შანი და აღმოსავლეთი ტიან-შანი, რომელშიც მთათა ორი სარტყელია: ჩრდილოეთი სარტყელი და სამხრეთი სარტყელი. აღმოსავლეთ ტიან-შანის მთისწინეთში არის ტურფანის ქვაბული და ხამის ღრმული. ტიან-შანის სიმაღლე უმთავრესად 4000-5000 მ-ია. მაღალმთიან ზონაში მყინვარული რელიეფი და მძლავრი გამყინვარებაა. აქ არის მყინვარები: სამხრეთი ინილჩექი და ჩრდილოეთი ინილჩექი. 3200-3400 მ-ის ზევით მარადი მზრალობაა. ტიან-შანის ქედებს შორის მოქცეული ვრცელი ქვაბულების ნაწილი ტბებს უკავია, რომელთაგან აღსანიშნანია ტბა ისიქ-ქოლი.

ტიან-შანის მთები ორჯერ შეიტანეს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სიაში: პირველად 2013 წელს სინძიანის ტიან-შანი (აღმოსავლეთი ნაწილი, ჩინეთი)[1], ხოლო 2016 წელს დასავლეთი ტიანშანი (უზბეკეთი, ყაზახეთი, ყირგიზეთი)[2].

ლიტერატურა

  • Тянь-Шань в книге: Н. А. Гвоздецкий, Н. И. Михайлов. Физическая география СССР. М., 1978;
  • Чупахин В. М., Физическая география Тянь-Шаня, А.-А., 1964.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

Read other articles:

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

Kopi josSajian kopi josJenisMinuman panasNegara asalYogyakarta, IndonesiaBahankopi, gula, arang Kopi jos atau kopi joss adalah minuman kopi khas Yogyakarta yang disajikan bersama arang panas. Arang panas dimasukkan ke dalam seduhan kopi hitam dan gula untuk kemudian dihidangkan. Kopi ini biasanya dijual di angkringan-angkringan di Yogyakarta. Secangkir kopi jos dibanderol sekitar 5 ribu rupiah.[1] Sejarah Kopi jos bermula di Angkringan Lek Man, salah satu angkringan yang dianggap lege...

 

artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Masalah khususnya adalah: isi artikel bermasalah, terutama pada gambar yang latar belakang-nya berwarna Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda. Merapikan artikel dapat dilakukan dengan wikifikasi atau membagi artikel ke paragraf-paragraf. Jika sudah dirapikan, silakan hapus templat ini. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Artikel ini merupakan bagain dari seriListrik dan MagnetMichael Faraday. Ba...

American physician Undated portrait John Strother Griffin (1816–1898) was a surgeon attached to the General Stephen W. Kearney expedition from New Mexico to California, a landowner and founder of East Los Angeles and a member of the Common Council of the city of Los Angeles, where he was one of the first university-trained physicians to settle. Family John Strother Griffin was born in Fincastle, Virginia, on June 25, 1816, to John Caswell Griffin and Mary Talbot Hancock, both of Virginia. H...

 

Pour les articles homonymes, voir Roman. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (septembre 2020). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique...

 

Laboratorium kromatografi gas Kimia analisis adalah studi pemisahan, identifikasi, dan kuantifikasi komponen kimia dalam bahan alam maupun buatan.[1] Analisis kualitatif memberikan indikasi identitas spesies kimia di dalam sampel. Sedangkan analisis kuantitatif menentukan jumlah komponen tertentu dalam suatu zat. Pemisahan komponen sering kali dilakukan sebelum melakukan analisis. Metode analisis dapat dibagi menjadi klasik dan instrumental.[2] Metode klasik (dikenal juga seba...

Ostmark pada tahun 1941 Ostmark (pelafalan dalam bahasa Jerman: [ˈʔɔstmaʁk] ⓘ, berarti wilayah perbatasan timur) adalah nama yang digunakan oleh Jerman Nazi dari tahun 1938 hingga 1942 untuk menggantikan Negara Federal Austria seusai peristiwa Anschluss. Selayang pandang Setelah Adolf Hitler yang terlahir di Austria berhasil menyatukan negara asalnya dengan Jerman (Anschluss), pemerintah Nazi mengubah nama wilayah ini: nama Austria (Österreich dalam bahasa Jerman, berarti keraj...

 

ХристианствоБиблия Ветхий Завет Новый Завет Евангелие Десять заповедей Нагорная проповедь Апокрифы Бог, Троица Бог Отец Иисус Христос Святой Дух История христианства Апостолы Хронология христианства Раннее христианство Гностическое христианство Вселенские соборы Н...

 

American Internet personality (born 1997) Nash GrierGrier in 2015Born (1997-12-28) December 28, 1997 (age 26)[1]Greensboro, North Carolina, U.S.EducationDavidson Day SchoolKnown forVine videosPartner(s)Taylor Giavasis (2015–present; engaged)Children2Websitewww.nashgrier.com Nash Grier (born December 28, 1997) is an American Internet personality.[2] He became known for his online videos on the now-defunct video sharing service Vine in early 2013. By 2015, Grier was ...

Erythrose[1] D-Erythrose L-Erythrose Names IUPAC names (2R,3R)-2,3,4-Trihydroxybutanal (D)(2S,3S)-2,3,4-Trihydroxybutanal (L) Identifiers CAS Number 583-50-6 (D) Y533-49-3 (L) Y 3D model (JSmol) (D): Interactive image(L): Interactive image Beilstein Reference 5805561 ChEBI CHEBI:27904 Y ChemSpider 84990 (D) Y ECHA InfoCard 100.008.643 EC Number 209-505-2 KEGG C01796 PubChem CID 94176 (D) UNII X3EI0WE8Q4 (D) Y96DH71781X ...

 

This article's tone or style may not reflect the encyclopedic tone used on Wikipedia. See Wikipedia's guide to writing better articles for suggestions. (March 2023) (Learn how and when to remove this message) Aztec society was traditionally divided into social classes. They became sophisticated once the Mexica people settled and began to build the Aztec Empire. The class structure was so elaborate that it impressed the Spanish almost as much as Aztec architecture. Classes Upper The inaugural ...

 

Voce principale: Storia d'Italia. Per età giolittiana s'intende quel periodo della storia italiana che va dal 1903 al 1914,[1] un decennio che prese il nome dai governi guidati da Giovanni Giolitti, esponente liberale, che caratterizzarono la vita politica italiana sino alla vigilia della prima guerra mondiale. Anche nei periodi in cui i governi non furono presieduti da Giolitti, egli mantenne comunque la sua preminenza sulla politica italiana. Tale periodo s'inserisce nell'ultima f...

أبو سعد المتولي النيسابوري معلومات شخصية الاسم الكامل هو أبو سعد عبد الرحمن بن محمد واسمه: مأمون بن علي، وقيل: إبراهيم المعروف بالمتولي الفقيه الشافعي النيسابوري. الميلاد 426 هـ أو 427 هـنيسابور الوفاة 478 هـبغداد المذهب الفقهي شافعي العقيدة أهل السنة والجماعة، أشعرية الحياة ...

 

Equipment which provides breathing gas to an underwater diver Underwater breathing apparatusA museum display of a variety of different underwater breathing apparatus configurationsAcronymUBAUsesprovision of breathing gas to an underwater diverRelated itemsBreathing apparatus, diving equipment, life-support equipment Underwater breathing apparatus is equipment which allows the user to breathe underwater. The three major categories of ambient pressure underwater breathing apparatus are: Open ci...

 

Third-largest of the Hawaiian Islands OahuNickname: Gathering PlaceOblique satellite photo of OahuGeographyLocation21°30′N 158°00′W / 21.5°N 158.0°W / 21.5; -158.0Area596.7 sq mi (1,545 km2)Area rank3rd largest Hawaiian IslandHighest elevation4,025 ft (1226.8 m)Highest pointKaʻalaAdministrationUnited StatesSymbolsFlowerʻilimaColorMelemele (yellow) Largest settlementHonoluluDemographicsPopulation1,016,508 (2020)Pop. density1,...

Degree of harmfulness of substances For the album, see Toxicity (album). For the song, see Toxicity (song). Toxic redirects here. For other uses, see Toxic (disambiguation). This article may need to be rewritten to comply with Wikipedia's quality standards. You can help. The talk page may contain suggestions. (January 2022) Medical conditionToxicityThe skull and crossbones is a common symbol for toxicity. Toxicity is the degree to which a chemical substance or a particular mixture of substanc...

 

L. Ron HubbardHubbard di Los Angeles, 1950LahirLafayette Ronald Hubbard(1911-03-13)13 Maret 1911Tilden, Nebraska, Amerika SerikatMeninggal24 Januari 1986(1986-01-24) (umur 74)Creston, California, Amerika SerikatPendidikanGeorge Washington University (keluar pada 1932)PekerjaanPengarang, pemimpin agamaDikenal atasPendiri Scientology dan gerejanyaKarya terkenalDianetics: The Modern Science of Mental HealthBattlefield EarthKekayaan bersihUS$600 juta[1]Gugatan kejahatanPencuria...

 

Nazis' attempted boycott of Jewish-owned businesses in 1933 Nazi boycott of Jewish businessesPart of Nazi Germany's anti-Jewish actions, including Anti-Jewish legislation in pre-war Nazi Germany, Racial policy of Nazi Germany, Nuremberg Laws, Kristallnacht, and the Holocaust, and of the Aftermath of Political violence in Germany (1918–1933).Nazi SA paramilitaries outside Israel's Department Store in Berlin. The signs read: Germans! Defend yourselves! Don't buy from Jews.DateApril 1, 1933Loc...

المناطق ذات أغلبية من المتحدثين باللغات الهندو أوروبية في جنوب آسيا وأوروبا:   هيللينية (يونانية)   إيطاليقية (رومنسية و غيرها)   هندية إيرانية   سلتية   جرمانية   أرمنية   سلافية   ألبانية   لغات غير هندية أروبية اللغات الهندية ا�...

 

LGBT rights in Vatican CityLocation of Vatican City (green)StatusLegal since 1890, as part of ItalyGender identityNoMilitaryNo armyDiscrimination protectionsNoneFamily rightsRecognition of relationshipsNo legal recognitionAdoptionNo The legal code regarding lesbian, gay, bisexual, and transgender (LGBT) rights in Vatican City is based on the Italian Zanardelli Code of 1889, since the founding of the sovereign state of the Vatican City in 1929. Although Pope Francis, the incumbent S...