רוצח בשגגה

בהלכה היהודית רוצח בשגגה הוא כינוי לאדם שהרג אדם אחר בשגגה, ללא שהתכוון לכך. בלשון הכתוב, רוצח בשגגה הוא איש "אֲשֶׁר יַכֶּה אֶת רֵעֵהוּ בִּבְלִי דַעַת וְהוּא לֹא שֹׂנֵא לוֹ מִתְּמֹל שִׁלְשֹׁם"[1].

בתורה נכתב שעונשו של הרוצח בשוגג הוא 'גלות' - לגלות ולחיות בעיר המקלט עד למות הכהן הגדול. אם רוצח בשוגג יצא מעיר המקלט, מותר לגואל הדם לרוצחו, והוא לא יענש על כך.

דיני רוצח בשוגג

שתי מצוות מתרי"ג המצוות הנוגעות לדיני רוצח בשגגה נזכרו בתורה:

גלות לעיר מקלט

ערכים מורחבים – גלות, עיר מקלט

המונח "גלות" לעונש הרוצח בשגגה אינו מוזכר כלל בתנ"ך, ומופיע לראשונה בספרות התנאים.

דיני רוצח בשגגה מובאים בפרשת מסעי[2] ובפרשת שופטים[3]. במקרא נקבע כי רוצח בשגגה, כמו כל רוצח, ינוס אל אחת מערי המקלט ושם ידונו את מקרה הרצח בגינו נמלט. אם אכן מדובר ברצח בשגגה, לא ייענש הרוצח במיתה כעונש רוצח בזדון, ויישאר בגלות בעיר המקלט עד למות הכהן הגדול[4].

ע"פ המשנה, אם הרוצח הרג כהן גדול או שהרוצח היה בעצמו הכהן הגדול במקרה כזה איננו יוצא מעיר המקלט לעולם.

"נגמר דינו בלא כהן גדול, ההורג כהן גדול, וכהן גדול שהרג, אינו יוצא משם לעולם. ואינו יוצא לא לעדות מצווה ולא לעדות ממון ולא לעדות נפשות. ואפילו ישראל צריכים לו, ואפילו שר צבא ישראל כיואב בן צרויה, אינו יוצא משם לעולם, שנאמר (במדבר לה, כה) אשר נס שמה, שם תהא דירתו, שם תהא מיתתו, שם תהא קבורתו."

משנה מסכת מכות, ב, ז.

הגלות לעיר המקלט מהווה עונש לרוצח בשוגג על שקיצר ימיו של אדם, ומגנה עליו מפני נקמת דם על ידי גואל הדם. אך אם הנוקם פגש ברוצח השוגג טרם הגעתו אל עיר המקלט והרגו, לא ידונו אותו למיתה[5]. לעומת זאת אם גואל הדם הרג את הרוצח לאחר שהגיע לעיר המקלט, אזי גואל אדם עצמו נידון כרוצח.

מצוות הגליית רוצח בשגגה לעיר מקלט, נמנתה כאחת מתרי"ג המצוות בספר החינוך,[6] ובספר המצוות לרמב"ם[7].

איסור לקיחת כופר

איסור לקיחת כופר מרוצח בשגגה כתחליף להגלייתו[8].

אילו רוצחים גולים

בתלמוד מבואר, על פי דרשות מפסוקי התורה, כי לא כל רוצח בשגגה יגלה לעיר מקלט, וישנם כמה מקרים שאין בהם חיוב גלות:

שוגג קרוב לאונס: נפסק להלכה[9] כי מי שמוגדר כשוגג קרוב לאונס – כלומר: שהמקרה כמעט ולא היה נתון לשליטתו - לא יגלה לעיר מקלט, ואין גואל הדם יכול להורגו.

שוגג קרוב למזיד: מי שהיה שוגג קרוב למזיד כלומר שהיה יכול למנוע את מקרה הרצח (גרימת מוות ברשלנות) – חטאו חמור מכדי לכפר עליו באמצעות גלות. לכן, הוא איננו גולה, אך גם אינו נהרג בבית דין מפני שלא רצח במזיד. דינו נשאר בידי שמים, אך גואל הדם יכול להורגו.

דרך עליה: כאשר פעולת הרצח הייתה פעולת עלייה אף שההריגה הייתה במצב של ירידה פטור הרוצח. לדוגמה, אדם המושך בחבל להעלות חבית ונשמט החבל מידו. בגמרא[10] נלמד טעם הפטור מן הפסוק "ויפל עליו וימות" עד שיפול דרך נפילה. הרמב"ם נתן טעם לדבר שאין דבר זה מצוי ונחשב כקרוב לאונס.

שונא: אם לרוצח היה סכסוך עם הנרצח אינו גולה, שכן נכתב בתורה והוא לא שונא לו מתמול שלשום. ישנם האומרים שפטור רק כאשר ייתכן שהרגו בפשיעה אך ברור שבשוגג הרגו גולה.

ראו גם

לקריאה נוספת

  • אהרן שמש, "שוגג קרוב למזיד": לבירור יצירתו של המושג בתורת האמוראים. שנתון המשפט העברי כ (תשנז) 399–428.

קישורים חיצוניים

הערות שוליים


Read other articles:

Book by Jonathan Cahn For the 2005 novel by David Mack, see Harbinger (Star Trek novel). For the 2006 novel by F. Paul Wilson, see Harbingers (novel). The Harbinger AuthorJonathan CahnCountryUnited StatesLanguageEnglishGenreFictionPublisherFrontlinePublication dateSep 2011 The Harbinger is a 2011[1] Christian novel by Jonathan Cahn, a Messianic Jew,[2] in which the 9/11 terrorism attack is presented as divine warning to the United States.[3][4] Synopsis Premise...

 

Selat Lamakera adalah selat yang memisahkan Pulau Lomblen di sebelah timur dan dua pulau di sebelah barat: Pulau Adonara dan Pulau Solor. Selat ini sekaligus merupakan batas antara Kabupaten Lembata dengan Kabupaten Flores Timur. Berdasarkan riset dari Badan Pengkajian dan Penerapan Teknologi, Selat Lamakera termasuk satu dari sepuluh Selat di wilayah perairan NTB & NTT yang diperkirakan memiliki arus laut cukup kuat sebesar 300 MW.[1] Referensi ^ Potensi Listrik Arus Laut Nusa Te...

 

  لمعانٍ أخرى، طالع أناتولي (توضيح). أناتولي  خريطة الموقع تقسيم إداري البلد اليونان  [1] خصائص جغرافية إحداثيات 39°38′19″N 20°51′58″E / 39.63861111°N 20.86611111°E / 39.63861111; 20.86611111   الارتفاع 490 متر  السكان التعداد السكاني 10379 (إحصاء السكان و resident population of Greece) (2021...

1997 greatest hits album by Leonard CohenMore Best of Leonard CohenGreatest hits album by Leonard CohenReleasedOctober 7, 1997GenreFolk rock, contemporary folkLength71:08LabelColumbiaLeonard Cohen chronology Cohen Live(1994) More Best of Leonard Cohen(1997) Field Commander Cohen: Tour of 1979(2001) More Best of Leonard Cohen is a collection of Leonard Cohen songs released in 1997. Background It is a sequel to the 1975 album The Best of Leonard Cohen and was released during a period of...

 

日語寫法日語原文日本標準時假名にほんひょうじゅんじ平文式罗马字Nihon Hyōjunji此條目可参照日語維基百科相應條目来扩充。若您熟悉来源语言和主题,请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译,也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议,译文需在编辑摘要注明来源,或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。兵庫縣明石市的明石市立天文科學館(...

 

Robert Schuman en 1949. La Declaración Schuman es el título con el que se conoce el discurso pronunciado por Robert Schuman, ministro de Asuntos Exteriores francés, el 9 de mayo de 1950. En la declaración se propone que una Europa unida puede contribuir a la paz mundial, a través de realizaciones concretas.[1]​ La Comisión Europea reconoce esta declaración como el nacimiento de la Unión Europea (UE),[2]​ al proponer que el carbón y el acero de Alemania (es decir, de la Re...

Football at the2024 Summer OlympicsQualificationmenwomenTournamentmenwomenSquadsmenwomenvte A total of 16 teams are scheduled to compete in the men's football tournament at the 2024 Summer Olympics. In addition to the host nation France, 15 men's national under-23 teams qualified from the tournaments of the six continental confederations. Table On 24 February 2022, the FIFA Council approved the slot allocation for the 2024 Summer Olympics. The host nation France, earned automatic qualificati...

 

1947 short story collection by Ray Bradbury This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (May 2013) (Learn how and when to remove this message) Dark Carnival First edition coverAuthorRay BradburyCover artistGeorge Burrows (photo montage)CountryUnited StatesLanguageEnglishGenreScience fiction, fantasy, horrorPublisherA...

 

Archeological museum, History museum in Kochi, IndiaHill PalaceEntrance of Hill PalaceEstablished1865LocationThrippunithura, Kochi, IndiaTypeArcheological museum, History museumOwnerGovernment of KeralaPublic transit accessRoad, Rail Hill Palace is an archaeological museum and palace located in the Thrippunithura neighbourhood of Kochi, Kerala. It is the largest archeological museum in the state and was the imperial administrative office and official residence of the Cochin Maharaja. Built i...

معالي الشريف  جاستن ترودو (بالإنجليزية: Justin Trudeau)‏  ترودو في 2023 رئيس وزراء كندا تولى المنصب4 نوفمبر 2015 العاهل الملك تشارلز الثالث ستيفن هاربر   زعيم الحزب الليبرالي الكندي تولى المنصب14 أبريل 2013 عضو البرلمان الكندي عن بابينو تولى المنصب14 أكتوبر 2008 معلومات شخصية اسم ا...

 

For the river in northern France, see Auve (river). You can help expand this article with text translated from the corresponding article in French. (August 2014) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the French article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pas...

 

The Honourable何俊賢Steven Ho Chun-yinBBS JP 議員何俊賢(攝於2023年) 香港立法會議員现任就任日期2012年10月1日前任黃容根选区漁農界 个人资料性别男出生 (1979-11-30) 1979年11月30日(44歲) 英屬香港国籍 中华人民共和国(香港)政党 民主建港協進聯盟职业香港立法會議員 何俊賢,BBS,JP(英語:Steven Ho Chun-yin,1979年11月30日—)[1],綽號高佬賢[2],香港漁民團體聯�...

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مارس 2016) هذه قائمة تحتوي على عصور علم الآثار. القارة الإقليم مقالات تحقيب الحقب الرئيسية أفريقيا شمال أفريقيا North Afri...

 

B. S. SarojaB. S. Saroja dalam film 1949 Deva ManohariLahir(1929-11-18)18 November 1929ThiruvananthapuramKebangsaanIndiaPekerjaanPemeranTahun aktif1951–1978Suami/istriT. R. RamannaAnakGanesh, Kalarani, ShanthiKerabatT. R. Rajakumari (saudari ipar) B. S. Saroja adalah seorang pemeran India dalam perfilman Malayalam dan Tamil.[1] Ia adalah putri dari Johnson, yang tampil dalam film Malayalam pertama, Vigathakumaran.[2] Referensi ^ Salinan arsip. Diarsipkan dari versi asl...

 

American politician This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Fernand St Germain – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2018) (Learn how and when to remove this message) Fernand Joseph St GermainMember of the U.S. House of Representativesfrom Rhode Island's 1st districtIn offi...

Marshall Warren NirenbergNirenberg in 2003LahirApril 10, 1927New York CityMeninggal15 Januari 2010(2010-01-15) (umur 82)New York CityKebangsaanUnited StatesAlmamaterUniversity of FloridaUniversity of MichiganDikenal atasgenetic codePenghargaanPenghargaan Nobel dalam Fisiologi atau Kedokteran in 1968Franklin Medal in 1968 Nirenberg and Matthaei from 1961 Nirenberg from 1962. Marshall Warren Nirenberg (10 April 1927 – 15 Januari 2010) ialah biokimiawan dan genetikawan Amer...

 

В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Бородкин.Порфирий Григорьевич Бородкин Дата рождения 25 февраля 1901(1901-02-25) Место рождения слобода Дмитриевская, Коротоякская волость, Коротоякский уезд, Воронежская губерния, Российская империя[1] Дата сме...

 

Sculpture by Giulio Monteverde Giulio Monteverde, Oneto Tomb, Monumental Cemetery of Staglieno, Genoa The Monteverde Angel or Angel of the Resurrection (Italian Angelo di Monteverde and Angelo della Resurrezione) is a masterpiece of neo-classical religious sculpture, created in marble in 1882 by the Italian artist Giulio Monteverde. The statue of 1882 guards the tomb of the Oneto family in the cemetery of Staglieno in Genoa, Northern Italy. It is one of the most famous works by the neo-classi...

Timor TimurBekas Daerah pemilihanuntuk Dewan Perwakilan RakyatRepublik IndonesiaWilayahSeluruh wilayah Timor TimurPopulasi747.750 (1990)Daerah pemilihan bekasDibentuk1987Dibubarkan1999Kursi4Digantikan olehNusa Tenggara TimurDibentuk dariNusa Tenggara Timur Timor Timur adalah sebuah bekas daerah pemilihan dalam pemilihan umum legislatif di Indonesia. Pada masanya, daerah pemilihan ini merupakan pemekaran dari daerah pemilihan Nusa Tenggara Timur pada tahun 1987 dan meliputi seluruh kabupaten d...

 

Science award AwardBreakthrough Prize in Fundamental PhysicsAwarded forAccomplishments in fundamental physics broadly definedPresented byBreakthrough Prize BoardReward(s)USD$3 millionFirst awarded2012WebsiteOfficial Website The Breakthrough Prize in Fundamental Physics is one of the Breakthrough Prizes, awarded by the Breakthrough Prize Board. Initially named Fundamental Physics Prize,[1] it was founded in July 2012 by Russia-born Israeli entrepreneur, venture capitalist and physicist...