אצבע הגליל

מפה סכמטית של הגליל
הנוף של אצבע הגליל נשקף מהרי נפתלי

אצבע הגליל היא אזור גאוגרפי בצפון-מזרח ישראל.

אזור אצבע הגליל כולל את עמק החולה ורצועה מזרחית מהרי נפתלי של הגליל העליון. גבולות האזור: במערב ובצפון גבול ישראל-לבנון, במזרח רמת הגולן ונהר הירדן, ובדרום קו דמיוני בין קיבוץ מלכיה במערב לגונן במזרח.

אצבע הגליל היא שלוחה של הגליל העליון הישראלי ועמק החולה, שצורפה לשטח המנדט הבריטי על ארץ ישראל בשנת 1924, בהסכם בינו לבין המנדט הצרפתי על סוריה ולבנון, בין השאר בעקבות ייסוד היישובים מטולה, תל חי וכפר גלעדי באזור. כינויה ניתן לה בשל צורתה הצרה והמוארכת, כמעין אצבע יבשה הפולשת לתחום לבנון.

היסטוריה

עם תחילתה של ההתיישבות הציונית בארץ ישראל, החלה הקמת יישובים בגליל, לרבות באצבע הגליל, שם הוקמו מטולה, כפר גלעדי ותל חי. מאורעות תל חי סימלו בראשית תקופת המנדט את מאבקם של הערבים נגד יהודים על ארץ ישראל במהלך מאורעות תר"פ. בעקבות המאורעות, נערכו דיונים דיפלומטיים בין בריטניה לצרפת, ובסופם נכלל השטח בתחום המנדט הבריטי כחלק מקביעתו הסופית של הגבול בשנת 1924, בשונה מהסכם סייקס–פיקו משנת 1916, שלפיו נועד להיכלל בתחום המנדט הצרפתי.

בשנות ה-30 וה-40, הוקמו באזור קיבוצים ומושבים על מנת ליצור ריכוז התיישבות שיבטיח את השליטה בו, והאזור אכן נכלל בשטח המדינה היהודית בתוכנית החלוקה.

במהלך מלחמת העצמאות, לאחר כיבוש צפת, ב-10 במאי 1948, הפעיל הפלמ"ח "תעמולת לחש" – שמועה שהופצה בקרב הכפריים הערבים ולפיה כוח רב של יהודים עומד לפשוט על העמק ולבער את הכפרים הערביים. תעמולה זו צלחה, וחלק ניכר מהכפריים נמלט מאימת הצבא.[1]

לאחר קום המדינה הוקמו באצבע הגליל מספר יישובים נוספים, בהם העיר קריית שמונה. עד כיבוש הגולן במלחמת ששת הימים ספג האזור פגיעות קשות מצד סוריה. בשנים שלאחר מכן הוא נפגע לא אחת מכיוון לבנון, הן בחדירות מחבלים והן בהתקפות קטיושות ומרגמות.

מאז הנסיגה הישראלית מלבנון בשנת 2000, וביתר שאת לאחר מלחמת לבנון השנייה ב-2006, החל ארגון חזבאללה להעלות דרישות טריטוריאליות לאזור תוך שימוש בשמות הכפרים הערביים שהיו בסביבה, חלק מ"שבעת הכפרים"[2].

דמוגרפיה

קו הגבול לפי הסכם סייקס–פיקו

ההתיישבות היהודית המתחדשת בצפון הגליל העליון שראשיתה בסוף המאה ה-19, ולימים נודעה בשם "אצבע הגליל", התעבתה במהלך מלחמת העולם הראשונה. לאחר נפילת האימפריה העות'מאנית,הסכם סייקס–פיקו ייעד את אצבע הגליל להיות תחת השפעה צרפתית. בפועל, לאחר שהכוחות הבריטים נסוגו האזור בראשית 1919, הצרפתים לא קיימו בו נוכחות צבאית מתמדת, הלאומנים הסורים שאפו לספחו לממלכה הערבית של סוריה ושבטים מקומיים גם הם בחשו בקדירה. לאור זאת האזור הפך לשטח הפקר ומריבה עד לסימונו הסופי של הגבול – הסכם ניוקומב-פולה מ-1924 והוא התוואי המוכר כיום כגבול הבינלאומי בין ישראל, סוריה ולבנון.

באצבע הגליל חיים כ־50,000 תושבים[דרוש מקור] בצורות יישוב שונות: עיר, קיבוץ, מושב ומושבה. הבעיות שהתושבים מתמודדים איתן הן בעיות המאפיינות פריפריה גאוגרפית.

לקריאה נוספת

קישורים חיצוניים

מיזמי קרן ויקימדיה
ויקימסע מדריך למטייל בוויקימסע: אצבע הגליל
ויקישיתוף תמונות ומדיה בוויקישיתוף: אצבע הגליל

הערות שוליים

  1. ^ בני מוריס, לידתה של בעיית הפליטים הפלסטינים 1947–1949, עמ' 170–171
  2. ^ רועי נחמיאס, חיזבאללה רוצה כפרים שבשטח ישראל, באתר ynet, 4 בנובמבר 2008


אזורים בארץ ישראל
רמת הגולן וסביבתה הר חרמון • טרכון • חורן • הבשן • רמת הגולן
הגליל והעמקים הגליל העליון • אצבע הגליל • הגליל המערבי • הגליל התחתון • עמק יזרעאל • עמק חרוד • בקעת בית שאן
מישור החוף מישור החוף הצפוני • הכרמל • חוף הכרמל • השרון • מישור חוף יהודה • גוש דן • מישור החוף הדרומי
הבקע הסורי-אפריקני בקעת הירדן • עמק החולה • ארץ כינרות • עמק בית שאן • הערבה • בקעת ים המלח
מרכז שדרת ההר המערבית הגלבוע • השומרון • הרי בנימין • הרי ירושלים • גוש עציון • השפלה • יהודה • מדבר יהודה • הר חברון
שאר עבר הירדן הגלעד • ארץ המישור • עמון • מואב • הרי אדום
הנגב הנגב הצפוני • חבל אשכול (חבל הבשור) • בקעת באר שבע • מכתשים בנגב • הר הנגב • מדבר פארן • הרי אילת

Read other articles:

Łęczyca

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Łęczyca – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR ŁęczycaKastil Łęczyca Lambang kebesaranNegara PolandiaVoivodeshipŁódźCountyPowiat ŁęczycaGminaŁęczyca (urban gmina)Pemerintah...

 

Christopher Dodd

Artikel ini perlu diterjemahkan dari bahasa Inggris ke bahasa Indonesia. Artikel ini ditulis atau diterjemahkan secara buruk dari Wikipedia bahasa Inggris. Jika halaman ini ditujukan untuk komunitas bahasa Inggris, halaman itu harus dikontribusikan ke Wikipedia bahasa Inggris. Lihat daftar bahasa Wikipedia. Artikel yang tidak diterjemahkan dapat dihapus secara cepat sesuai kriteria A2. Jika Anda ingin memeriksa artikel ini, Anda boleh menggunakan mesin penerjemah. Namun ingat, mohon tidak men...

 

الدوري الألماني 2019–20

بوندسليغا الموسم 2019–20 البلد  ألمانيا المنظم الاتحاد الألماني لكرة القدم  النسخة 57 عدد الفرق 18 الفترة 16 أغسطس 2019 – 27 يونيو 2020 الفائز بايرن ميونخ (30 لقب) الوصيف بايرن ميونخ  دوري أبطال أوروبا بايرن ميونيخ دورتموند - لايبزيج بوروسيا مونشنغلادباخ الدوري الأوروبي باير �...

Perjanjian Perdagangan Bebas Amerika Utara

NAFTA beralih ke halaman ini. Untuk kegunaan lain, lihat Nafta (disambiguasi). Perjanjian Perdagangan Bebas Amerika UtaraNorth American Free Trade Agreementcode: en is deprecated   (Inggris)Accord de Libre-échange Nord-Américaincode: fr is deprecated   (Prancis)Tratado de Libre Comercio deAmérica del Nortecode: es is deprecated   (Spanyol) Lambang Administration centersOttawa, KanadaMexico City, MeksikoWashington, D.C., Amerika SerikatBahasaInggrisPrancisSpany...

 

تشيزاري لوفاتي

تشيزاري لوفاتي   معلومات شخصية الميلاد 25 ديسمبر 1891(1891-12-25)بوينس آيرس  الوفاة 22 يوليو 1961 (عن عمر ناهز 69 عاماً)فَرِيزة  الطول 1.71 م (5 قدم 7 1⁄2 بوصة) مركز اللعب وسط الجنسية الأرجنتين إيطاليا (18 يونيو 1946–22 يوليو 1961) مملكة إيطاليا (25 ديسمبر 1891–18 يونيو 1946)  ا�...

 

Thomas Herring

Archbishop of Canterbury from 1747 to 1757 For the American politician, see Thomas H. Herring. The Most Reverend and Right HonourableThomas HerringArchbishop of CanterburyPortrait by William HogarthChurchChurch of EnglandDioceseCanterburyIn office1747–1757PredecessorJohn PotterSuccessorMatthew HuttonOrdersConsecration15 January 1738by John PotterPersonal detailsBorn1693Walsoken, Norfolk, EnglandDied23 March 1757 (aged 63-64)Croydon, London, EnglandNationalityEnglishDenominationAng...

Le Superchicche

Le Superchiccheserie TV d'animazione Logo italiano della serie Titolo orig.The Powerpuff Girls Lingua orig.inglese PaeseStati Uniti AutoreCraig McCracken RegiaCraig McCracken 16 episodi, Dženndi Tartakovskij 14 episodi, John McIntyre 8 episodi StudioHanna-Barbera (1998-2001), Cartoon Network Studios (2001-2005) ReteCartoon Network 1ª TV18 novembre 1998 – 25 marzo 2005 Episodi80 (completa) (78 episodi + 2 film) Durata ep.15 m...

 

Население Татарстана

Численность населения республики по данным Росстата составляет 4 003 016[1] чел. (2024). Татарстан занимает 8-е место по численности населения среди субъектов Российской Федерации[2]. Плотность населения — 59,00 чел./км² (2024). Городское население — 76,72[3] % (20...

 

Juxtlahuaca

For the town by this name in Oaxaca, see Santiago Juxtlahuaca. Painting 1 from Juxtlahuaca. Juxtlahuaca Spanish pronunciation: [xuʃtɬaˈwaka] is a cave and archaeological site in the Mexican state of Guerrero containing murals linked to the Olmec motifs and iconography. Along with the nearby Oxtotitlán cave, Juxtlahuaca walls contain the earliest sophisticated painted art known in Mesoamerica,[1] and only known example of non-Maya deep cave art in Mesoamerica.[2] Th...

فيرخيفتسيفي

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (مارس 2023)   فيرخيفتسيفي (بالأوكرانية: Верхі́вцеве)‏    فيرخيفتسيفي فيرخيفتسيفي تا�...

 

Arie Subekti

Arie Subekti Direktur Umum Pusat Penerbangan TNI ADMasa jabatan21 Januari 2022 – 29 Maret 2023PendahuluJoko SudionoPenggantiAnak Agung Ngurah Romy SatryadiInspektur Komando Daerah Militer V/BrawijayaMasa jabatan9 April 2020 – 21 Januari 2022PendahuluJoni PardedePenggantiTjaturputra Gunadi Genah Informasi pribadiLahir8 Mei 1965 (umur 59)IndonesiaAlma materAkademi Militer (1988)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan DaratMasa dinas1988–2023...

 

Pamela Cundell

British actress (1920–2015) Pamela CundellPamela Cundell in May 2011BornPamela Isabel Cundell(1920-01-15)15 January 1920Croydon, EnglandDied14 February 2015(2015-02-14) (aged 95)Ipswich, EnglandResting placeSt. Paul's Churchyard, London, EnglandAlma materGuildhall School of Music and DramaOccupationActressSpouses Robert O'Connor ​ ​(m. 1948, divorced)​ Leslie Newport-Gwilt ​ ​(m. 1955, divorced)​...

Freddie Bartholomew

Freddie Bartholomew in Lord Fauntleroy (1936) Freddie Bartholomew, all'anagrafe Frederick Cecil Bartholomew (Dublino, 28 marzo 1924 – Sarasota, 23 gennaio 1992), è stato un attore, produttore televisivo e regista televisivo irlandese naturalizzato statunitense, tra i più popolari attori bambini del cinema. Indice 1 Biografia 1.1 Infanzia ed esordio 1.2 Carriera 1.3 Problemi giudiziari con la famiglia 1.4 Dopo Hollywood 2 Riconoscimenti 3 Filmografia 3.1 Cortometraggi 3.2 Feature films 4 T...

 

Sijue Wu

Sijue Wu di Oberwolfach, 2006 Sijue Wu (Hanzi: 邬似珏; Pinyin: Wū Sìjué; lahir 15 Mei 1964) adalah seorang matematikawan Tiongkok-Amerika yang bekerja sebagai Robert W. and Lynne H. Browne Professor of Mathematics di University of Michigan. Risetnya melibatkan matematika arus air.[1][2] Pendidikan dan karier Wu meraih gelar sarjana dan master pada 1983 dan 1986 dari Universitas Peking.[1][2] Ia meraih gelar dokterandes pada 1990 dari Yale Universi...

 

Norwegian Railway Directorate

Norwegian government agency This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Norwegian Railway Directorate – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (Ja...

Эльвстрём, Пауль

Пауль Эльвстрёмдат. Paul Bert Elvstrøm Гражданство  Дания Дата рождения 25 февраля 1928(1928-02-25)[1][2][…] Место рождения Хеллеруп[вд], Гентофте, Копенгаген[вд], Дания[1] Дата смерти 7 декабря 2016(2016-12-07)[3][2][…] (88 лет) Место смерти Хеллеруп[вд], Гентофте, Ховедстаден, Дан�...

 

Bernard of Quintavalle

BlessedBernard of QuintavalleOFMReligiousBornAssisi, Duchy of Spoleto, Holy Roman EmpireDied10 July 1241Assisi, Umbria, Papal StatesVenerated inRoman Catholic ChurchFeast10 July Bernard of Quintavalle (died 1241) was the first disciple of St. Francis of Assisi.[1] Bernard was declared as the Minorum Ordinis prima plantula, the First fruits of the Minor Orders. He accompanied Francis on a number of missionary journeys and served as Minister Provincial in Spain. Life Bernard, son o...

 

Intimate relationship

Physical or emotional intimacy Intimate relationships involve emotional or physical closeness. Intimacy redirects here. For other uses, see Intimacy (disambiguation). Sexual relationship redirects here. For sexual relationships between non-human animals, see Mating system. Relationships(Outline) Types Genetic or adoptive Kinship Family Parent father mother Grandparent Sibling Cousin By marriage Spouse Husband Wife Open marriage Polygamy Polyandry Polygyny Group marriage Mixed-orientation Part...

Napoleon I

Uppslagsorden Napoleon, Bonaparte och Napoleon Bonaparte leder hit. För andra betydelser, se Napoleon (olika betydelser), Bonaparte (olika betydelser) eller Napoleon Bonaparte (olika betydelser). Napoleon I Napoleon I avporträtterad av Jacques-Louis David, iklädd en av sina favorituniformer, den för en officer för Chasseur à pied i det Kejserliga gardet. Han står i sitt arbetsrum i Tuilerierna. Kejsare av Frankrike Regeringstid 18 maj 1804 – 6 april 181420 mars 1815 – 22 juni 1815 ...

 

Lyubov Dostoevskaya

Russian writer and memoirist (1869–1926) Lyubov DostoevskayaLyubov Dostoevskaya as a child in the 1870sNative nameЛюбовь ДостоевскаяBornLyubov Fyodorovna Dostoevskaya(1869-09-14)14 September 1869Dresden, GermanyDied10 November 1926(1926-11-10) (aged 57)Gries, Bolzano, ItalyOccupationWriterNationalityRussianNotable worksDostoyevsky According to His Daughter (1920)ParentsFyodor DostoevskyAnna Dostoevskaya Lyubov Fyodorovna Dostoevskaya (Russian: Любо́вь Фёдор...