PROFILPELAJAR.COM

Taiwán
	中華民國 (zh-tw); Tiong-hoâ Bîn-kok (nan-latn-pehoeji); Chûng-fà Mìn-koet (hak); taiwan (pwn); Tiong-huâ-bîn-kok (nan-latn-tailo); 中華民國 (nan-hant); 臺灣 (zh-tw); 台灣 (nan-hant); Tâi-oân (nan-latn-pehoeji)
	Bandeira Brasón
	(2014)
Himno	Himno nacional de Taiwán (1928)
Lema	«sen valor»
Localización
	24°N 121°L / 24, 121
Territorio reivindicado por	República Popular da China (1949–)
Capital	Taipei (1949–)
Contén a división administrativa	Fujian (pt) (1912–); Kaohsiung (1979–); Novo Taipé (pt) (2010–); Província de Taiwan (pt) (1945–); Taichung (pt) (2010–); Tainan (2010–); Taipei (1967–); Taoyuan (pt) (2014–)
Poboación
Poboación	23.412.899 (2024) (646,89 hab./km²)
Número de fogares	9.309.862 (2024)
Lingua oficial	mandarim taiwanês (pt) ; Taiwanese Hakka (en) ; Língua taiwanesa (pt) ; Lingua amis ; Lingua paiwan ; Kinmen dialect (en) ; O-ku-uā (en) ; Matsu dialect (en) ; língua de sinais de Taiwan (pt) ; Língua saisiyat (pt) ; Puyuma (en) ; Lingua atayal ; Língua tsou (pt) ; Língua bunun (pt) ; Lingua rukai ; Truku (en) ; Lingua seediq ; Lingua sakizaya ; Língua yami (pt) ; Língua kavalan (pt) ; Língua kanakanavu (pt) ; Língua saaroa (pt)
Relixión	budismo, Taoísmo e Relixión tradicional chinesa
Xeografía
Parte de	Asia Oriental
Superficie	36.193 km²
Auga	10,3 %
Bañado por	Mar da China Oriental, Estreito de Taiwán, Canal de Bashi (pt) , Océano Pacífico, Mar da China Meridional e Mar de Filipinas
Punto máis alto	Yu Shan (3.952 m)
Comparte fronteira con	Xapón ; Filipinas ; República Popular da China
Datos históricos
Precedido por	República da China, Taiwan sob domínio japonês (pt) e Dinastía Qing
Creación	1 de xaneiro de 1912
10 de outubro de 1911	Evento clave
10 de outubro de 1911	Revolución Xinhai
2 de setembro de 1945	segunda guerra mundial
31 de marzo de 1946	Guerra Civil Chinesa
28 de febreiro de 1947	Incidente 228 (pt)
4 de xullo de 1947	Período de mobilização para a supressão da rebelião comunista (pt)
25 de decembro de 1947	Q15898869
19 de maio de 1949	Terror Branco (pt)
Organización política
Forma de goberno	República semipresidencialista ; democracia (1996–); república constitucional
• Presidente da República da China	Lai Ching‑te (pt) (2024–)
Órgano executivo	Yuan Executivo (pt)
• Premier of the Republic of China (en)	Cho Jung-tai (en) (2024–)
Órgano lexislativo	Legislativo Yuan (pt) Circunscrición: 73, (Escano: 113)
Máxima autoridade xudicial	Supreme Court of the Republic of China (en)
Membro de	Western and Central Pacific Fisheries Commission (en) ; Commission for the Conservation of Southern Bluefin Tuna (en) ; Inter-American Tropical Tuna Commission (en) ; Consello de Seguridade das Nacións Unidas (1945–1971); ONU (1945–1971); Banco Asiático de Desenvolvemento (1966–); Cooperación Económica Asia-Pacífico (1991–); Banco Centroamericano de Integración Económica (1992–); Organización Mundial do Comercio (2002–); Visa Waiver Program (2012–)
Moeda	novo dólar taiwanês (pt)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+08:00; Asia/Taipei (en) ; Taiwan time (en)
Dominio de primeiro nivel	.tw
Prefixo telefónico	+886
Teléfono de emerxencia	119, 110 e 112
Código de país	TW
Páxina web	gov.tw

Este artigo amosa escritos chineses. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

A República da China (en chinés tradicional: 中華民國; pinyin: ZhongHuá MínGuó; Wade-Giles: Chung Hua Min Kuo), coñecida polo xeral como Taiwán^[1] (en chinés tradicional: 臺灣 ou 台灣; chinés simplificado: 台湾; (mandarín) pinyin: Táiwān; Wade-Giles: T'ai-wan; Taiwanés: Tâi-oân), é un territorio asiático formado por un arquipélago do que a Illa de Taiwán (tamén chamada Formosa) é a máis importante. A República da China deixou de ser membro das Nacións Unidas cando os países membros decidiron que o fose a República Popular da China. Taiwán é recoñecido como a República da China por 14 países. Non é recoñecida pola maioría dos países do mundo, aínda que tivo e ten relacións económicas e militares con moitos deles.

Historia

A illa estivo controlada entre 1624 e 1662 polos holandeses ata que foron expulsados por Cheng Cheng-Kung (鄭成功) (tamén coñecido por Koxinga), un antigo pirata ás órdes da dinastía Ming, organizando a primeira vaga de colonizadores chineses na illa, que desprazarían gradualmente os habitantes orixinais cara ó interior. Trala Guerra chino-xaponesa de 1894-1895, a China foi obrigada a ceder Taiwán ao Xapón a perpetuidade.

Tras a fin da segunda guerra mundial en 1945, o Xapón aceptou os termos da Conferencia de Potsdam que facían referencia á Conferencia do Cairo pola cal a illa retornaba á China. As tropas recentemente chegadas masacraron a uns 30.000 nativos, posteriormente chegaron dous millóns de refuxiados dende o continente, trala derrota na guerra civil a mans das forzas do Partido Comunista Chinés, comandadas por Mao Tse Tung. No tratado de paz de San Francisco que entrou en vigor o 28 de abril de 1952, Xapón renunciou formalmente á soberanía sobre a illa e sobre as Illas Pescadores. O tratado non facía referencia a quen debería entregarse a illa, o cal serviu como xustificación ós partidarios da independencia da illa.

O Kuomintang mantivo unha ditadura ata 1991, primeiro dirixida por Chiang Kai-shek, sucedido á súa morte polo seu fillo Chiang Ching-kuo, e despois por Lee teng-hui. Ata 1987 mantívose o estado de guerra, Taiwán foi o representante oficial da China na ONU ata 1979. Nos anos noventa asístese á progresiva democratización da illa, culminando nas eleccións do ano 2000, en que por primeira vez o KMT é derrotado, accedendo á presidencia Chen Shui-bian.

Organización político-administrativa

Oficialmente Taiwán segue considerándose a si mesma como a verdadeira representante de toda a China, polo que legalmente segue sendo unha provincia máis.

Tanto a constitución da República Popular da China como a da República da China, o réxime que exerce a soberanía real sobre a illa, consideran o territorio de Taiwán e as Illas Pescadores como unha provincia da China.

Na propia illa, o feito de que desde 1949 o territorio baixo soberanía da República da China coincida case na súa totalidade co da Provincia de Taiwán provocou unha situación paradoxal de duplicidade burocrática, ao solaparse as administracións provincial e nacional. Esta situación levou nos últimos anos a unha progresiva eliminación das institucións provinciais. Ademais, as cidades de Taipei e Kaohsiung son na actualidade independentes do goberno provincial de Taiwán, atopándose baixo administración directa do goberno central.

A República Popular da China, aínda que reivindica este territorio como provincia propia, nunca exerceu a soberanía política sobre este.

Xeografía

A illa de Taiwán está situada a 200 quilómetros ó sueste da China continental, separadas polo estreito de Taiwán. Existe un contraste entre os dous terzos orientais da illa, cun terreo moi montañoso, con cinco cordilleiras dispostas de norte a sur, culminando no pico Iu Shan a 3.952 metros. A zona chá está na costa occidental, onde se concentra case toda a poboación.

O clima de Taiwán é tropical marítimo. A estación das choivas dura dende xuño ata agosto afectada polo monzón do suroeste. Son frecuentes os Tifóns e os terremotos na illa.

Economía

Artigo principal: Economía de Taiwán.

A chegada de chineses de clase media e alta en 1949, tradicionalmente dedicados ó comercio, os investimentos xaponeses e os de Estados Unidos, converteron a Taiwán nun dos novos países industrializados. O país adaptouse ben á Crise de 1973, reconvertendo as súas industrias ó sector das altas tecnoloxías, e hoxe é un dos primeiros fabricantes mundiais de microprocesadores.

Recentemente Taiwán pasou a converterse nun dos maiores investidores na República Popular da China. Estas relacións económicas víronse reforzadas en 2014 coa entrada en vigor do acordo de Libre Comercio entre a China e Taiwán.

Demografía

Case tódolos taiwaneses son descendentes de emigrantes da China continental, chegados nos séculos XVII e XIX e sobre todo en 1949, cando os partidarios do Kuomintang se refuxiaron na illa.

Dos habitantes orixinarios da illa (malaio-polinesios), só uns 370.000 sobreviven nas zonas montañosas do interior da illa.

Cultura

Lingüisticamente, a illa de Taiwán está considerada o berce das linguas malaio-polinesias, xa que dos catro grupos nos que se divide a familia todos están presentes na illa e un deles é a orixe do resto de linguas que se falan en Madagascar, Indonesia, Filipinas e a Polinesia.