Coja ^(pt)
Násir al-Din al-Tusí

Nome orixinal	(fa) نصيرالدین طوسی
Biografía
Nacemento	(ar) مُحمد بن مُحمد بن الحسن الطُوسي 18 de febreiro de 1201 Tus (Estado Ismailí Nizarí)
Morte	26 de xuño de 1274 (73 anos) Kadhimiya (Ilkanato)
Lugar de sepultura	Al-Kadhimiya Mosque (en) 33°22′48″N 44°20′17″L / 33.38, 44.338
Visir Ilkanato
1256 – 1263 – Xameçadim Maomé ibne Maomé Juveini (pt)  →
Datos persoais
Residencia	Tus Maymun-Diz (en) Castelo de Alamut (pt) Coistão (região histórica) (pt) Mosul Bagdad
Relixión	Xiísmo
Actividade
Campo de traballo	Astronomía, Kalam (pt) , Filosofía islámica, matemáticas, química, bioloxía, física, medicina, Ética, filosofía, historia, dereito, teoloxía, xeografía, música, óptica, Mineraloxía, ocultismo e ciencia
Ocupación	filósofo, Marja (pt) , teólogo, da'i (en) , poeta, escritor, tradutor, autor, médico, polímata, científico, arquitecto, matemático, astrólogo, astrónomo, político
Período de tempo	Idade do Ouro islámica
Empregador	Alamut Library (en) Maragheh Observatory (en)
Movemento	Avicenismo (pt)
Profesores	Kamal al-Din bin Younis (pt)
Alumnos	Abd al-Karim Ibn Tawus (en) , Najm al-Dīn al-Qazwīnī al-Kātibī (pt) , Qutb al-Din al-Shirazi (pt) , Al-Hilli (en) , Ibn al-Fuwati (pt) , Shams al‐Dīn al‐Bukhārī (en) e Hasan ibn Muḥammad Astarābādī (en)
Influencias	Avicena, Ibn al-Jatib Fajr al-Din Razi e Mu'ayyad al-Din al-'Urdi (pt)
Carreira militar
Conflito	Mongol campaign against the Nizaris (en) Cerco de Bagdá (pt)
Mecenas	Nasir al-Din Abu al-Fath Abd al-Rahim ibn Abi Mansur (en) Rukn al-Din Khurshah (en) Ala al-Din Muhammad III (en) Hulagu Khan
Obra
Obras destacables Zij-i Ilkhani (en) Tajrīd al-Iʿtiqād (en) Tusi couple (en) Sharh al-isharat (en) Sayr wa Suluk (en) (1235) Akhlaq-i Nasiri (en)
Doutorando	Qutb al-Din al-Shirazi (pt) , Najm al-Dīn al-Qazwīnī al-Kātibī (pt) e Al-Hilli (en)
Descrito pola fonte	al-Aʻlām (Dār al-ʻIlm, 2002) (en) , (vol:7, p.30) Svensk uppslagsbok Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron

Abu Jafar Muhammad Ibn Muhammad Ibn al-Hasan Násir al-Din al-Tusí, coñecido como Násir al-Din al-Tusí (escrito tamén como Nasir al-Dib al-Tusi e Nadir ad-Din at-Tusi) foi un filósofo, matemático, astrónomo, teólogo e médico persa, nado en Tus, Khorasán (daquela Persia e na actualidade Irán) en 1201 e finado en Khadimanin, preto de Bagdad, en 1274.

Cando os exércitos mongois de Xenxis Khan arrasaban Persia, al-Tusí fuxiu para reunirse cos ismailitas. As súas contribucións científicas máis importantes datan destes anos, mentres fuxía dunha fortaleza a outra. Finalmente entregouse ás tropas de Hulagu (un dos fillos de Xenxis Khan) despois da invasión do castelo de Alamut poles forzas mongois.

Escritor polifacético e moi prolífico, o seu nome está inmortalizado coa denominación dun cráter de 60 km de diámetro na Lúa.

Foi quizais o primeiro matemático medieval en tratar a trigonometría como unha disciplina ou rama separada do tronco das matemáticas, e así se desprende no seu Tratado sobre os cuadriláteros. Foi o primeiro en enumerar a lista dos seis casos distintos de ángulo recto nun triángulo esférico (trigonometría esférica). Os seus traballos en trigonometría levárono a ser o primeiro astrónomo oriental en ter unha visión clara da trigonometría plana e esférica.

Tusí elaborou táboas moi precisas sobre os movementos planetarios plasmándoos no seu libro Zij-i ilkhani (As táboas ilkhánicas). Estes libros contiñan posicións en formato tabular coas posicións dos planetas e o nome das estrelas. El sistema planetario proposto por el foi o máis avanzado da época e foi usado amplamente até a chegada do modelo heliocéntrico en tempos de Copérnico. Entre a época de Tolomeo e a de Copérnico considerouse a al-Tusí como o científico máis eminente no campo da observación astronómica.

Inventou unha técnica xeométrica denominada parella de Tusí que axuda á solución cinemática do movemento lineal como suma de dous movementos circulares. Al-Tusí calculou o valor de 51' para a precesión dos equinoccios e fixo enormes achegas á construción e uso dalgúns instrumentos astronómicos, incluíndo os astrolabios e os cuadrantes solares.

O famoso observatorio astronómico de Maragué (ao norte de Irán) construíuse para que este científico desenvolvera o seu traballo.

Commons ten máis contidos multimedia sobre:  Násir al-Din al-Tusí

• Biografía da Escola de Matemática e Estatística de St. Andrews (en inglés)