PROFILPELAJAR.COM

José Millán-Astray
	; José Millán-Astray (nos anos 1900)
Nome orixinal	(es) José Millán Astray
Biografía
Nacemento	5 de xullo de 1879; A Coruña
Morte	1 de xaneiro de 1954 (74 anos); Madrid
Causa da morte	infarto agudo de miocardio
Lugar de sepultura	Cemiterio de La Almudena
Procurador en Cortes
	14 de maio de 1952 – 1 de xaneiro de 1954 ; Lexislatura: IV lexislatura das Cortes franquistas
Procurador en Cortes
	13 de maio de 1949 – 5 de abril de 1952 ; Lexislatura: III lexislatura das Cortes franquistas
Procurador en Cortes
	12 de maio de 1946 – 4 de maio de 1949 ; Lexislatura: II lexislatura das Cortes franquistas
Procurador en Cortes
	16 de marzo de 1943 – 1 de maio de 1946 ; Lexislatura: I lexislatura das Cortes franquistas
4º Comandante en xefe
	26 de febreiro de 1926 – 19 de xuño de 1927 ; ← Francisco Franco – Eugenio Sanz de Larín (en) →
1º Comandante en xefe
	2 de setembro de 1920 – 13 de novembro de 1922 ; ← sen valor – Rafael de Valenzuela y Urzaiz (pt) →
Datos persoais
País de nacionalidade	Español
Ideoloxía política	Fascismo e Franquismo
Educación	Academia de Infantería de Toledo
Actividade
Lugar de traballo	Madrid
Ocupación	Militar
Membro de	Lexión Española
Carreira militar
Lealdade	Restauración borbónica en España
Rama militar	Infantaría
Rango militar	xeneral de brigada
Conflito	Revolución filipina ; Guerra do Rif ; guerra civil española
Familia
Cónxuxe	Elvira Gutiérrez de la Torre
Pai	José Millán Astray
Irmáns	Pilar Millán-Astray
Premios
	(1943) Gran Cruz do Mérito Militar con distintivo branco; (1943) Gran Cruz do Mérito Naval con distintivo branco; Medalla Militar (pt) ;
	Sinatura

Este artigo é sobre un militar. Para o seu pai avogado, político e músico, véxase José Millán Astray

José Millán-Astray y Terreros, nado na Coruña o 5 de xullo de 1879 e finado en Madrid o 1 de xaneiro de 1954, foi un militar galego vinculado ao franquismo e fundador da Lexión Española.

Traxectoria

Comezos

O seu pai foi o avogado e director do Cárcere Módelo de Madrid José Millán Astray, e a súa nai Pilar Terreros Segade. A súa irmá foi a escritora Pilar Millán Astray. Moi vinculado ao seu pai, utilizou legalmente os seus dous apelidos, e cando tivo idade ingresou na carreira militar, o que non puidera facer seu pai ao obrigarlle o seu proxenitor a estudar dereito. O 30 de agosto de 1894 ingresou na Academia de infantería de Toledo, aproveitouse dun programa de estudos abreviado que o goberno permitiu polas necesidades de oficiais para os conflitos de Cuba e as Filipinas. Así, en febreiro de 1896 José Millán-Astray graduouse como tenente segundo. Após servir seis meses nun rexemento de Madrid, ingresou o 1 de setembro de 1896 na Escola Superior de Guerra para obter o diploma de Estado Maior. Interrompeu os seus estudos para pedir o traslado ás Filipinas para loitar contra os independentistas. Pola súa actuación na defensa da vila de San Rafael recibiu a Cruz ao Mérito Militar de Primeira Clase e volveu a España convertido nun heroe. Continuou os seus estudos na Escola Superior de Guerra e en 1905 ascendeu a capitán.

África

En 1906 casou con Elvira Gutiérrez, filla do xeneral Gutiérrez Cámara. Pasou a formar parte do Estado Maior da Academia de Infantaría de Toledo en 1910, mais aos dous anos solicita o traslado a África, onde serviu nos Regulares Indíxenas. Ascendeu a comandante por méritos de guerra en 1914. Cando en 1917 recibiu destino en Madrid comezou a preocuparse pola necesidade que España tiña de contar cunha forza formada por mercenarios estranxeiros, ao xeito da Lexión Estranxeira Francesa. Tras obter o apoio do ministro da Guerra, José Villalba Riquelme, a Lexión Estranxeira estableceuse por real decreto o 28 de xaneiro de 1920 con Millán-Astray, xa tenente coronel, como o seu xefe e Francisco Franco, un dos seus grandes apoios, como xefe segundo. Millán-Astray trasladouse a Ceuta, onde se establecera o cuartel da Lexión. Destemido no campo de batalla, foi ferido en numerosas ocasións, e perdeu un brazo e un ollo. Foi o principal valedor da fracción africanista do exército español no seu enfrontamento co sector máis liberal. Redactou en 1922 unha carta aberta dirixida ao rei Afonso XIII para renunciar á xefatura da Lexión en protesta pola pouca influencia dos africanistas. Trasladado á Península xa na ditadura de Primo de Rivera, ascendeu a coronel e recibiu destino no alto comisariado de Marrocos. En 1926 volveu á xefatura da Lexión durante un ano.

Guerra Civil Española

Na Guerra Civil española tivo un papel secundario no bando franquista, e dedicouse á propaganda. Foi famosa a agarrada que tivo con Miguel de Unamuno o 12 de outubro de 1936, durante o acto de comezo do curso académico (que concidía coa celebración do "Festa da Raza"), no Paraninfo da Universidade de Salamanca. Despois dunha serie de discursos de oradores atacando a "anti-España", ao pechar o acto como reitor, Unamuno fixo un discurso improvisado, criticando duramente como se estaba a levar a rebelión, sentenciando ao rematar:

"Venceredes, pero non convenceredes. Venceredes porque tedes sobrada forza bruta; pero non convenceredes, porque convencer significa persuadir. E para persuadirdes necesitades algo que vos falta: razón e dereito na loita.".

Reacción de Millán-Astray perante Unamuno

Tralo seu discurso, Millán-Astray berroulle "A min a Lexión", "viva a Morte" (lema da Lexión) e "abaixo a intelixencia". A isto, Unamuno contestoulle "viva a vida" (case un insulto á Lexión). A continuación o xeneral levantouse, e José María Pemán tratou de aclarar: "¡Viva a intelixencia! ¡Morran os malos intelectuais!".

Honras

En 1922 foi nomeado fillo predilecto da cidade da Coruña, homenaxe que lle retirou o concello e que en 2011 tivo que repoñer logo do recurso presentado pola súa filla por vía xudicial.^[1] Finalmente a retirada foi avalada polo TSXG en 2013.^[2]

En 1970 o concello da Coruña erixiu unha estatua na praza que levaba o seu nome en memoria dos 50 anos da fundación da Lexión Española. A estatua foi retirada en 2010 en aplicación da Lei de memoria histórica, decisión ratificada xudicialmente polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG)^[3]. A praza foi rebautizada como praza das Atochas en 2015.^[4]