PROFILPELAJAR.COM

Árpád Göncz
	; Irudi gehiago
; 1. Hungariako presidentea
; 1. Hungariako presidentea
; baliorik ez. Hungariako presidentea
; 2. Speaker of the National Assembly of Hungary (en)
; Hungariako Biltzar Nazionaleko kidea
Bizitza
Jaiotza	Budapest, 1922ko otsailaren 10a
Herrialdea	Hungaria
Lehen hizkuntza	hungariera
Heriotza	Budapest, 2015eko urriaren 6a (93 urte)
Hobiratze lekua	Óbuda Cemetery (en)
Familia
Aita	Lajos Göncz
Ezkontidea(k)	Mária Zsuzsanna Göntér (en)
Seme-alabak	ikusi Kinga Göncz;
Hezkuntza
Heziketa	Eötvös Loránd University (en) 1944) : zuzenbide (jakintza)
Hizkuntzak	hungariera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, idazlea, itzultzailea, poeta eta abokatua
Lantokia(k)	Budapest
Jasotako sariak	ikusi Arrano Zuriaren Ordena ; Grand cross of the Order of the White Lion (2003) ; Attila József Award (1983) ; Ohorezko Legioko gurutze handia (1997) ; Collar of the Order of the Star of Romania ; Golden Plate Award ; Order of Freedom of the Republic of Slovenia ; Grand Cross with Chain of the Order of Merit of the Republic of Hungary (civil) ; Knight Grand Cross of the Order of St. Olav‎ ; Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎ : Rudolf Schuster, Eslovakiako presidente (2000ko ekainaren 9a) ; Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana (1997ko maiatzaren 6a) ; Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (2000) ; Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (1991ko uztailaren 15a) ; Grand Cross of the Order of Good Hope (1999) ; Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (1999) ; Meritu Zibilaren Ordenaren Lepokoa (1994) ; Grand Cross of the Order of Vytautas the Great (1999ko maiatzaren 18a) ; Grand Cross of the Order of Liberty (1993ko urtarrilaren 25a) ; Miklós Radnóti Anti-racist Prize (2003) ; [[]] (2000) ; Marble award (2001) ; The Republic is Twenty Years Old Prize (2009ko urriaren 23a) ; honorary doctorate of the University of Alcala (1994) ; Grand Cross of the Order of the Bath (1999) ; honorary doctorate of the Vrije Universiteit Brussel (1991) ; honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University (1996ko maiatzaren 10a, 1996) ; honorary citizen of Budapest (2000) ; Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (1995eko martxoaren 2a) ; Grand Order of Mugunghwa (1990) ; Peruko Eguzkiaren Ordena (1998) ; Order of the Liberator General San Martín (1997ko apirilaren 7a) ; National Maltese Order of Merit (1995eko otsailaren 9a) ; Knight Commander of the Order of St Michael and St George (1991) ; Royal Order of the Seraphim (1996ko irailaren 9a) ;
Kidetza	Committee for Historical Justice (en) ; Hungarian Writers' Union (en) ; Hungarian PEN Club (en) ; Hungarian Tolkien Society (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoa	Alliance of Free Democrats (en)
	gonczarpad.hu

Árpád Göncz (hungarieraz: Göncz Árpád, ˈɡønt͡s ˈaːrpaːd ahoskatua; Budapest, Hungaria, 1922ko otsailaren 10a – 2015eko urriaren 6a) politikari liberala, hungarierazko idazlea eta itzultzailea izan zen, Hungariako lehendakaria 1990eko maiatzaren 2tik 2000ko abuztuaren 4raino.

Bizitza

Bigarren Mundu Gerraren garaian, faxismoaren kontrako mugimenduan parte hartu zuen sorterrian, eta, gerra amaitu zenean, Nekazarien Alderdia sortu zuen 1945eko hauteskundeetarako. Lurjabe txikien interesen ordezkari izatea zuen helburu alderdi horrek.

Hungarian erregimen komunista ezarri zelarik, hainbat lanbidetan jardun zuen. Komunismoaren kontrako 1956ko matxinadaren garaian, atxilotu eta espetxe zigorra ezarri zioten. 1963an, ordea, amnistia eman zuen János Kádár agintariak, eta libre gelditu zen Göncz.

Komunismoaren gainbeheraren ondoren, demokrazia finkatzen hasi zenean, 1988an, Demokrata Askeen Batasuna izeneko mugimendua sortzen parte hartu zuen. 1990eko hauteskundeen ondoren, Hungariako Errepublikako lehendakari izendatu zuten, eta berriro atera zen irabazle 1995ekoetan. Gönczek liberalismoari heldu zion bere agintaldian, eta enpresa txikien sorrera sustatu zuen. 1992an, Hungaria Europar Batasunean sartzeko eskaria egin zuen.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.