Lezo Urreiztieta

Lezo Urreiztieta

Bizitza
JaiotzaSanturtzi, 1907ko urriaren 16a
Herrialdea Bizkaia, Euskal Herria
HeriotzaBaiona, 1981eko maiatzaren 9a (73 urte)
Familia
Haurrideak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakmarinela eta mugalaria
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoaJagi-Jagi (1932)

Lezo Manuel Urreiztieta Rekalde edota Lezo de Urreiztieta Rekalde (Santurtzi, 1907ko urriaren 16a - Baiona, 1981eko maiatzaren 9a)[1] euskal itsasgizon, abertzale, mugalari eta kontrabandista bat izan zen. Jagi-Jagi taldeko kidea,[2] haren bizitza balentria, abentura eta bitxikeriaz josita gertatu zen.[3]

Espainiako Gerra Zibila garaian, Ipar Euskal Herritik eta Frantziatik Hego Euskal Herrira Eusko Gudarostearentzako merkatu beltzean erositako armak ekarri zituen Espainiar Itsas Armada frankistari izkin eginez. Donibane Lohizunen, Federiko Krutwig —bertara iheslari iritsia zen— ezagutu zuen.[4]

Ebakuazio handiak

Urteetan, Euskal Herriko estatu arteko mugako itsas kontrabandoan hartutako eskarmentua eta azpiegitura baliatuz, bi ebakuazio garrantzitsu antolatzeko gai izan zen: lehendabizi 1934ko urriko Asturiasko Iraultza ahaleginean, porrot egindako erreboltari sozialistak bertatik Ipar Euskal Herriko salbabidera ateraz. Bigarrena, 1948an, lagun baten eskariz, semea Asturiasko mendietako makian bakartuta eta irteerarik gabe zegoela.[3]

Urreiztietak Frantziako deserritik ibilaldi bat hasi zuen trenez Asturiasera heldu arte. Bidelagun baten bitartez, ezkutuan heldu zen mendietaraino, eta bertan geldiarazi zuten makiek, etsaia zelakoan. Haren lagunaren semeak salbatu zuen ezbeharra pairatzetik. Asturiasko Luancoko portuan jaso zuen Urreiztietak maki taldea, han zeukan botea zain. Itsasontzia tirrika-tarraka heldu ahal izan zen ekaitzaren eta kostazainen zelataren kontra Donibane Lohizuneraino, ebakuazio arrakastatsua lortuz.[3]

Fronteari eusteko armak

George Steer-ek Urreiztietaren berri ematen du The Tree of Gernika liburuan, Letho deituraz. Steer-ek azaldu zuen itsas armada kolpistaren blokeoari iskin egin ziola 1936ko irailaren 26an eta armategi garrantzitsu bat Bilbora garraiatu zuela. Kazetari ingelesaren arabera, kargamentu horrek frontea salbatu zuen 1936ko urrian, arma moderno horiek Eibar eta Elgetara berehala heldu zirenean.[5] 1937ko maiatzean ere aipatu zuen, itsas blokeoa hautsi zuelako; hala, Eusko Jaurlaritzak eta Eusko Gudarosteak Bilboko guduan eusteko modua izan zuten.[3]

Mexikoko Guadalupe uhartea

Lázaro Cárdenas Mexiko presidentea 1934-1940 urteetan.

Urreiztietaren amets bat, Mexikon, Kalifornia Behereko kostaldetik 500 kilometrora, dagoen Guadalupe uhartean Euskal Herri aske bat eraikitzea izan zen[6][7]. Gerra bukatuta hasi zen ideia hori lantzen. Garai hartan hasi ziren juduak Israelera joaten.

Kontua da, frankismoaren erdian garai batez Urreiztietak pentsatu zuela uharte bat erosi behar zuela euskaldunak hara bizitzera eramateko, Frantzia eta Espainia artean ezinezkoa ikusten baitzuen. Eta bitartean, erbestera joan, euskaldunen «odolustea» ikusten baitzuen. Gudari itsasontzia zen erabiltzekoa uharte hartara joateko bidaian. Eta Guadalupe uhartea atzeman zuen, Pazifikoan. Euskal Herriaren hedadura zuen «Euskadi berria deituko zuenak».[8]

Mexikora 1957an joan zen hegazkinez, familia Euskal Herrian utzita, uhartea erosteko asmoz. «Martin, klima zoragarria da urte guzian! 20 eta 25 graduren artean, atuna nahi beste…» esan zion Ugalderi. 99 urtez alokatzea proposatu zioten mexikarrek, baina ez zitzaion egokia iruditu[9][7].

Mexikoko Gobernuko Antonio Cortés armadorearekin hitz egin zuen proiektu horri buruz, baita Mexikoko Itsas armadako idazkariordearekin eta Lázaro Cárdenas Mexikoko presidente ohiarekin. Cárdenasi berari ez zitzaion kostatu ideia ulertzea, Urreztietaren ustez Amerikako Texas, Florida, edo Alaska estatuen sorbidean antzeko prozesuak gertatu ziren. Azkenean proiektua ez zen gauzatu eta 1961ean itzuli zen Euskal Herrira.[8]

Dokumentala

2018ko irailean Donostiako Zinemaldian aurkeztu zen Josu Martinezek Lezo Urreztietari buruz ondutako dokumentala, Martin Ugaldek,1975ean, Lezo Urreiztietari grabatutako elkarrizketetan oinarritutaː Jainkoak ez dit barkatzen.

Errekonozimenduak

Erreferentziak

  1. ↑ Ugalde, Martín de, 1921-2004.. (D.L. 1990). Lezo Urreiztieta : (1907-1981), biografía. Elkar ISBN 84-7529-772-2. PMC 433825711. (Noiz kontsultatua: 2020-02-03).
  2. ↑ Ugalde Zubiri, Alexander. El Consejo Vasco del Movimiento Europeo - Europako Mugimenduaren Euskal Kontseilua (1951-2001). Euskonews & Media, 2001/02/02-09
  3. ↑ a b c d (Gaztelaniaz) Martinez, Josu. (2022). Lezo Urreiztieta: gudari de la utopía. Entrevistas con Martín Ugalde. Navarra: Pamiela ISBN 978-84-9172-274-8..
  4. ↑ Efemerideak. Euskonews & Media, 2006/05/12-19
  5. ↑ Steer, George L. (2009 (1938)), 75-77. or.
  6. ↑ Urkizu, Urtzi. (2023-07-26). «Martin Ugalde galdezka» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-07-26).
  7. ↑ a b (Gaztelaniaz) Martinez, Josu. (2022). Lezo Urreiztieta: gudari de la utopía. Entrevistas con Martín Ugalde. Navarra: Pamiela ISBN 978-84-9172-274-8..
  8. ↑ a b (Gaztelaniaz) Martinez, Josu. (2022). Lezo Urreiztieta: gudari de la utopía. Entrevistas con Martín Ugalde. Navarra: Pamiela ISBN 978-84-9172-274-8..
  9. ↑ Ideia poetiko horren bila |. (Noiz kontsultatua: 2023-07-26).
  10. ↑ Sistiaga, Jose Antonio. (2022). De Rerum Natura. VEGAP.
  11. ↑ «DonostiaEuskaraz.eus - De rerum natura | bisita gidatua» www.donostiaeuskaraz.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-08).

Bibliografia

Kanpo estekak

  1. ↑ «Ensayo y Testimonio: Lezo Urreiztieta: gudari de la utopía» www.pamiela.com (Noiz kontsultatua: 2023-07-25).

Read other articles:

Believe (album Disturbed)

BelieveDisturbed tampil langsung 2009Album studio karya DisturbedDirilis17 September 2002DirekamMarch–April 2002StudioGroovemaster Studios, Chicago, IllinoisGenre Metal alternatif nu metal[1] Durasi47:20LabelRepriseProduserJohnny KKronologi Disturbed The Sickness(2000) Believe(2002) Music as a Weapon II(2004) Singel dalam album this album PrayerDirilis: 14 Agustus 2002 RememberDirilis: 3 Desember 2002 LiberateDirilis: 18 Februari 2003 Believe adalah album studio kedua oleh grup ...

 

Katong

Untuk Kapal Straits Steamship Co, lihat SS Katong. KatongKatongInggrisKatongTionghoa加东– PinyinJiādōngMelayuKatongTamilகடோங் Katong adalah daerah perumahan di bagian timur Singapura dekat pinggir laut. Acara TV mengenai Katong Katong Miss Oh, sebuah sitkom yang mengudara di MediaCorp Channel 8 pada tahun 2002. Referensi Portal Singapura Victor R Savage, Brenda S A Yeoh (2003), Toponymics - A Study of Singapore Street Names, Eastern Universities Press, ISBN 981-210-20...

 

Enzy Storia

Enzy StoriaLahirEnzy Storia Leovarisa10 Agustus 1992 (umur 31)Jakarta, IndonesiaPendidikanUniversitas Bina NusantaraPekerjaanAktrispresenterpenyanyimodelTahun aktif2009—sekarangSuami/istriMaulana Kasetra ​(m. 2023)​ Enzy Storia Leovarisa, S.M. (lahir 10 Agustus 1992) adalah aktris, presenter, penyanyi, dan model Indonesia keturunan Aceh dan Polandia. Kehidupan awal dan karier Enzy di acara Comedy Night Live NET., pada tahun 2016. Enzy Storia Leovarisa...

Kepolisian Resor Kota Besar Semarang

Kepolisian Resor Kota Besar SemarangSingkatanPolrestabes SemarangMottoMelindungi, Mengayomi dan Melayani MasyarakatYurisdiksi hukumKota SemarangMarkas besarJl. Dr. Sutomo No. 19, Barusari, Semarang Selatan, Kota SemarangPejabat eksekutifKombes. Pol. Irwan Anwar, S.I.K., S.H., M.Hum., KapolrestabesAKBP. Wiwit Ari Wibisono, S.H., S.I.K., M.H., WakapolrestabesSitus webhttps://restabessmg.jateng.polri.go.id Kepolisian Resort Kota Besar Semarang atau Polrestabes Semarang adalah pelaksana tugas Kep...

 

Provinsi Kastamonu

Kastamonu province Kastamonu iliProvince of TurkeyLocation of Kastamonu Province in TurkeyCountryTurkeyRegionBlack SeaLuas • Total13,108 km2 (5,061 sq mi)Populasi (2010-12-31)[1] • Total361.222 • Kepadatan28,000/km2 (71,000/sq mi)Kode area telepon0366Pelat kendaraan37Situs webkastamonu.gov.tr Kastamonu (Turkish: Kastamonu ilicode: tr is deprecated ) adalah sebuah provinsi Turki. lbsDaftar provinsi Turki Adana · Ad...

 

Fontbonne University

Private university in Clayton, Missouri, U.S. Fontbonne UniversityFormer namesSt. Joseph's Academy (1841–1923) (separated from college in 1955)Fontbonne College (1923–2002)MottoVirtus et Scienta (Latin)Motto in EnglishVirtue and KnowledgeTypePrivate universityEstablished1841; 183 years ago (1841) (predecessor)1923; 101 years ago (1923) (college)AccreditationHLCReligious affiliationCatholic (Sisters of St. Joseph of Carondelet)Academic affiliationsA...

Denis Yevsikov

Russian footballer and coach This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Denis Yevsikov – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2020) (Learn how and when to remove this temp...

 

Notoptera

Superorder of wingless insects For the plant genus, see Notoptera (plant). NotopteraTemporal range: 251.9–0 Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Triassic - Recent Mantophasma zephyra Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Cohort: Polyneoptera Superorder: NotopteraCrampton, 1915 Orders & families Family † Blattogryllidae Family † Camptoneuritidae Family † Tillyardembiidae Order Grylloblattodea Family Grylloblattidae (ice-c...

 

Magnolia Pictures

American film distributor Not to be confused with Magnolia (film). Magnolia PicturesCompany typeSubsidiaryIndustryMotion picturesFounded2001; 23 years ago (2001)FoundersBill Banowsky Eamonn BowlesHeadquartersNew York City, New York, United StatesParent2929 EntertainmentSubsidiariesMagnolia Home EntertainmentMagnet ReleasingMagnifyWebsitemagnoliapictures.com Magnolia Pictures is an American film distributor and production company, and is a subsidiary of Mark Cuban and Todd Wa...

Meet the Missus (1940 film)

1940 film Meet the MissusDirected byMalcolm St. ClairProduced byRobert North (associate)StarringRoscoe KarnsProductioncompanyRepublic PicturesDistributed byRepublic PicturesRelease dateNovember 29, 1940Running time68 minutesCountryUnited StatesLanguageEnglish Meet the Missus is an American comedy film released in 1940. The eighth in the 1938–41 nine-film Higgins Family series, this entry features Alan Ladd in a small role.[1][2] Plot Valentine's Day is approaching fast, when...

 

Electronic Chart Display and Information System

Electronic Chart Display & Information System (ECDIS) adalah sistem navigasi informasi berbasis komputer yang sesuai dengan peraturan International Maritime Organization (IMO) dan dapat digunakan sebagai alternatif untuk kertas grafik bahari. IMO mengacu pada sistem serupa tidak memenuhi peraturan sebagai Electronic Chart System (ECS). Sebuah sistem ECDIS menampilkan informasi dari navigasi elektronik grafik (ENC) atau Digital Nautical Chart (DNC) dan mengintegrasikan informasi posisi da...

 

Muhammad Ridho

Muhammad Ridho Djazulie M. Ridho (kiri) dan Awan Setho bersama Indonesia pada tahun 2018Informasi pribadiNama lengkap Muhammad Ridho DjazulieTanggal lahir 21 Agustus 1992 (umur 31)Tempat lahir Pekalongan, IndonesiaTinggi 179 m (587 ft 3 in)Posisi bermain penjaga gawangInformasi klubKlub saat ini Bali UnitedNomor 88Karier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2010–2015 Persip Pekalongan 50 (0)2012–2013 → Persekabpur Purworejo (loan) 15 (0)2015–2017 PS Bangka 28 (0)2017–20...

Jacopo della Quercia

Italian sculptor (c. 1374–1438) Jacopo della QuerciaBornJacopo di Pietro d'Agnolo di Guarnieric. 1374Quercegrossa near Siena, Republic of SienaDied20 October 1438(1438-10-20) (aged 63–64)Siena, Republic of SienaNationalityItalianKnown forSculptureNotable workThe Tomb of Ilaria del CarrettoMovementEarly Renaissance Jacopo della Quercia (/ˌdɛlə ˈkwɛərtʃə/,[1] Italian: [ˈjaːkopo della ˈkwɛrtʃa]; c. 1374 – 20 October 1438), als...

 

Bosnian Americans

Americans of Bosnian and/or Herzegovinian birth or descent Ethnic group Bosnian AmericansBosanski AmerikanciTotal population125,793 (2010(0.04% of the US population)Regions with significant populationsNew York City Metropolitan Area, Greater St. Louis, Missouri; Chicagoland, Utica, New York, Des Moines, Iowa; Salt Lake County, Utah; San Jose and Silicon Valley, California, Metro Detroit, Phoenix, Tampa, FloridaLanguagesAmerican English · Bosnian · Croatian ...

 

الدوري اللاتفي الممتاز 1927

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2019) الدوري اللاتفي الممتاز 1927 تفاصيل الموسم الدوري اللاتفي الممتاز  النسخة 7  البلد لاتفيا  المنظم ات...

AdSense

Penyuntingan Artikel oleh pengguna baru atau anonim untuk saat ini tidak diizinkan.Lihat kebijakan pelindungan dan log pelindungan untuk informasi selengkapnya. Jika Anda tidak dapat menyunting Artikel ini dan Anda ingin melakukannya, Anda dapat memohon permintaan penyuntingan, diskusikan perubahan yang ingin dilakukan di halaman pembicaraan, memohon untuk melepaskan pelindungan, masuk, atau buatlah sebuah akun. Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon...

 

Lawrence O'Bryan Branch

American politician Lawrence O'Bryan BranchMember of the U.S. House of Representativesfrom North Carolina's 4th districtIn officeMarch 4, 1855 – March 3, 1861Preceded bySion Hart RogersSucceeded byJohn T. Deweese (1868) Personal detailsBornNovember 28, 1820 (1820-11-28)Enfield, North CarolinaDiedSeptember 17, 1862 (1862-09-18) (age 41)Sharpsburg, MarylandPolitical partyDemocraticSpouseNancy Haywood BlountAlma materUniversity of North Carolina at Chapel HillPri...

 

Ricky Martin

Puerto Rican singer (born 1971) This article is about the singer. For other uses, see Ricky Martin (disambiguation). Enrique Martín redirects here. For other uses, see Enrique Martín (disambiguation). In this Spanish name, the first or paternal surname is Martín and the second or maternal family name is Morales. Ricky MartinMartin at the 2018 Golden Globe AwardsBornEnrique Martín Morales (1971-12-24) December 24, 1971 (age 52)San Juan, Puerto RicoOccupationsSingersongwriterac...

Piazza San Babila

Piazza San BabilaI monti, i laghi, i fiumi di Lombardia, la fontana al centro di piazza San BabilaLocalizzazioneStato Italia CittàMilano CircoscrizioneMunicipio 1 Informazioni generaliTipopiazza Intitolazionedalla basilica di San Babila CollegamentiIntersezionicorso Vittorio Emanuele II, corso Matteotti, via Bagutta, corso Venezia, corso Monforte, largo Toscanini e corso Europa Trasporti San Babila Mappa Modifica dati su Wikidata · Manuale Piazza San Babila è una piazza sita nel ...

 

Paus Gregorius I

Paus Gregorius IAwal masa kepausan3 September 590Akhir masa kepausan12 March 604PendahuluPelagius IIPenerusSabianusImamatTahbisan uskup3 September 590Informasi pribadiNama lahirGregoriusLahirc. 540Roma, Kerajaan OstrogothicWafat12 Maret 604 (usia 64)Roma, Kekaisaran BizantiumDenominasiKatolik Roma, Ortodoks TimurKediamanRomaOrang tuaGordianus, SilviaOrang kudusHari heringatan3 September, 12 Maret Paus Gregorius I (lahir 540 – wafat 12 Maret 604), atau lebih dikenal dengan julukan Gregorius ...