Libera reĝa urbo,latinelibera regiae civitas, hungareszabad királyi város, germaneKönigliche Freistadt, slovakeslobodné kráľovské mesto, kroate kaj serbeslobodni kraljevski grad, estis urbotipo (titolo) en Hungara reĝlando.
La liberaj reĝaj urboj respondecis nur al la reĝo havantaj defendajn murojn. La loĝantoj havis privilegiojn (foirorajto, rajto de varohaltado).
Kvestoraj urboj
Buda dum la mezepoko
La plej gravaj liberaj reĝaj urboj havis la titolon Kvestora urbo. Ili havis rajton pri memstara juĝado. En la 15-a jarcento estis 8 kvestoraj urboj: Buda, Pest, Sopron, Bratislavo, Nagyszombat nuntempa Trnava, Kassa nuntempa Košice, Bártfa nuntempa Bardejov kaj Eperjes nuntempa Prešov. Ili estis la plej riĉaj.
Ĉiuj saksaj urboj en Transilvanio havis tiun rangon. Tie la juĝisto estis sakso, kiu anstataŭis la reĝon.
Historio
La liberaj reĝaj urboj naskiĝis jam en la 11-a jarcento, sed en la praktiko post 3 jarcentoj estis grava diferenco inter liberaj reĝaj urboj kaj kampurboj. La kampurboj respondecis al la departemento, ne al la reĝo.
Fine de la 17-a jarcento oni komputis 32 liberajn reĝajn urbojn, en 1828 jam estis 51. En 1848 tiu titolo ĉesis kaj iĝis 3 kategorioj:
Bjelovar
eturbo (malpli ol 12000 loĝantoj)
mezurbo (inter 12-30 mil loĝantoj)
grandurbo (pli ol 30 mil loĝantoj).
Post fiasko de la hungara liberecbatalo la Habsburgoj revenis kaj reuziĝis la malnova formo ĝis 1876. En Kroatio - kiu estis kunula aŭtonoma lando de Hungarujo - oni daŭre donacis titolon libera reĝa urbo, ekzemple Belovár kaj Sisak (Kroatio).
2.jpg)
