Ο Οίκος των Βαλουά (γαλλικά: Maison de Valois)[1] ήταν ένας πλάγιος κλάδος του Οίκου των Καπετιδών, που διαδέχθηκε τον κύριο κλάδο των απευθείας Καπετιδών όταν αυτός εξέλιπε. Μέλη του έγιναν βασιλείς της Γαλλίας από το 1328 έως το 1589. Ένα νεότερος κλάδος των Βαλουά ήταν οι δούκες της Βουργουνδίας από το 1363 ως το 1482.
Ήταν απόγονοι του Καρόλου κόμη του Βαλουά, του τέταρτου γιου του βασιλιά Φιλίππου Γ΄.
Μετά το θάνατο του Καρόλου Δ', τελευταίου των (απευθείας) Καπετιδών, επόμενοι στη διαδοχή θα ήταν οι ανηψιές του Ιωάννα (σύζυγος του Όδου Δ' δούκα της Βουργουνδίας) και Ιωάννα Β' βασίλισσα της Ναβάρρας, ή η αδελφή του Ισαβέλλα (σύζυγος του Εδουάρδου Β' βασιλιά της Αγγλίας).
Απροσδόκητη κληρονομιά
Πιο αναλυτικά ο Οίκος των Καπετιδών φαινόταν ασφαλής και κατά τη διάρκεια και μετά τη βασιλεία του Φιλίππου Δ΄. Ο Φίλιππος Δ' είχε αφήσει τρεις επιβιώσαντες γιους (τον Λουδοβίκο Ι', τον Φίλιππο Ε' και τον Κάρολο Δ') και μια κόρη (την Ισαβέλλα της Γαλλίας (1295-1358)). Κάθε γιος έγινε βασιλιάς κατά σειρά, αλλά πέθαναν νέοι χωρίς άρρενες κληρονόμους, αφήνοντας μόνο κόρες που δεν θα μπορούσαν να κληρονομήσουν τον θρόνο. Έτσι όταν ο Κάρολος Δ΄ απεβίωσε το 1328, η Γαλλική διαδοχή άνοιξε διάπλατα.
Το 1328 υπήρχαν τρεις λογικοί υποψήφιοι για τον θρόνο :
Ο μετέπειτα Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας, πατέρας του ήταν ο Κάρολος του Βαλουά, μικρότερος γιος του Φιλίππου Γ΄ της Γαλλίας και μικρότερος αδελφός του Φιλίππου Δ΄ της Γαλλίας. Οι βασιλείς Λουδοβίκος Ι΄, Φίλιππος Ε΄ και Κάρολος Δ΄ ήταν πρώτα ξαδέλφια του γι΄αυτό ο Κάρολος Δ΄ τον όρισε λίγο πριν τον θάνατο του αντιβασιλιά.
Ιωάννα Β΄ της Ναβάρρας, κόρη του Λουδοβίκου Ι΄ η οποία τότε ήταν 16 ετών. Δεν μπορούσε ωστόσο να διεκδικήσει τον Γαλλικό θρόνο επειδή σύμφωνα με τον Σαλικό νόμο θα μπορούσε να περάσει μόνο σε αρρένες κληρονόμους του Οίκου των Καπετιδών, κληρονόμησε τελικά το Βασίλειο της Ναβάρρας το οποίο θα μπορούσε να περάσει σε γυναίκες.
Εδουάρδος Γ΄ της Αγγλίας γιος της Ισαβέλλας της Γαλλίας η οποία ήταν κόρη του βασιλιά της Γαλλίας Φιλίππου Δ΄ και αδελφή των βασιλέων Λουδοβίκου Ι΄, Φιλίππου Ε΄ και Καρόλου Δ΄, είχε παντρευτεί τον βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδο Β΄.
Η Ισαβέλλα της Γαλλίας (1295-1358) απαιτούσε τον Γαλλικό θρόνο για χάρη του 15χρονου γιου της Εδουάρδου, οι Γάλλοι ωστόσο επικαλέστηκαν τον Σαλικό νόμο που απαγόρευε απογόνους από γυναίκες στη διαδοχή και απέρριψαν το αίτημα της.[2] Οι Γάλλοι όρισαν νέο βασιλιά τον πλησιέστερο αρσενικό συγγενή των τελευταίων βασιλέων, ο πρώτος τους ξάδελφος Φίλιππος των Βαλουά που ορκίστηκε βασιλιάς ως Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας. Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων ο γιος της Ισαβέλλας Εδουάρδος Γ΄ της Αγγλίας θα διεκδικήσει αργότερα τον Γαλλικό θρόνο με τη βία. Οι σχέσεις ανάμεσα στην Αγγλία και τη Γαλλία ήταν αρχικά ειρηνικές μέχρι την εποχή που ο Φίλιππος ΣΤ΄ έκανε κατάσχεση στο Δουκάτο της Ακουιτανίας (1337). Ο ανεψιός του Εδουάρδος Γ΄ αρνήθηκε να του δώσει όρκο υποτέλειας για το δουκάτο όπως έκαναν οι προκάτοχοι του με τον ισχυρισμό ότι ο ίδιος ήταν ο νόμιμος κληρονόμος του Γαλλικού θρόνου. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει ο Εκατονταετής Πόλεμος (1337 - 1453) ανάμεσα στην Αγγλία και τη Γαλλία, οι Άγγλοι απέτυχαν τελικά παρά τις επιτυχίες τους να κερδίσουν το Γαλλικό στέμμα, θα εξακολουθήσουν ωστόσο να το διεκδικούν μέχρι το 1801.[3]
Ο Κάρολος Ε' είχε δύο γιους, τον Κάρολο ΣΤ' βασιλιά της Γαλλίας και τον Λουδοβίκο Α' δούκα της Ορλεάνης (γενάρχη των Βαλουά-Ορλεάνης).
Ο Λουδοβίκος Α' δούκας της Ορλεάνης είχε τρεις γιους, τον Κάρολο δούκα της Ορλεάνης, τον Ιωάννη κόμη του Ανγκουλέμης (γενάρχη των Ορλεάνης-Ανγκουλέμης) και τον νόθο Ιωάννη κόμη του Λονγκεβίλ (γενάρχη των Ορλεάνης-Λονγκεβίλ).
↑"Valois" σημαίνει, κυριολεκτικά, "της κοιλάδας" ή "από την κοιλάδα"
↑Η Αυτοκράτειρα Ματθίλδη είχε διεκδικήσει με τον ίδιο τρόπο τον Αγγλικό θρόνο τον 12ο αιώνα, τον κέρδισε προσωρινά ο Στέφανος της Αγγλίας αλλά η Ματθίλδη εξακολουθούσε να διεκδικεί τα δικαιώματα της.
↑Weir, Alison (2011) [1989]. "The House of Hanover". Britain's Royal Families: The Complete Genealogy. Random House. σ. 286
Πηγές
Anselme, Père. ‘'Histoire de la Maison Royale de France'’, tome 4. Editions du Palais-Royal, 1967
Jones, Daniel (2011). Roach, Peter; Setter, Jane; Esling, John (eds.). Cambridge English Pronouncing Dictionary (18th ed.). Cambridge University Press.
Weir, Alison (2011) [1989]. "The House of Hanover". Britain's Royal Families: The Complete Genealogy. Random House.
Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary (3rd ed.). Longman.