Ο Ναγκόε Μπασαράμπ με τη σύζυγό του Μιλίτσα Δέσποινα ως κτήτορες εκκλησίας. Κάτω οι γιοί τους Πέτρου, Ιοάν, Θεοδόσιος, και οι κόρες τους Ανγκελίνα, Ρουξάντρα και Στάνα.
Ο Ναγκόε Μπασαράμπ, ρουμαν.: Neagoe Basarab (π.1459 – 15 Σεπτεμβρίου 1521) ήταν ο πρίγκιπας (voivode, βοεβόδας) της Βλαχίας μεταξύ 1512 και 1521. Γεννημένος στην οικογένεια των βογιαρών των Κραϊοβέστι (η βασιλεία του σηματοδοτεί την κορύφωση της πολιτικής επιρροής της οικογένειας) ως γιος του Πάρβου Κραϊοβέσκου ή του Μπασαράμπ Δ΄ του Μικρού Παλουκωτή ή του Νέου, ο Ναγκόε Μπασαράμπ, ο οποίος αντικατέστησε τον Βλαντ Ε΄ τον Νέο όταν ο τελευταίος απέρριψε την κηδεμονία, τις ικανότητες και το ταλέντο του. Μερικές φορές αναφέρεται με το όνομα Ναγκόε Μπασαράμπ Ε΄, [3] λόγω άλλων ηγεμόνων της Βλαχίας με το όνομα Μπασαράμπ (όχι Nαγκόε Μπασαράμπ) που προηγήθηκαν στον θρόνο, του Οίκου των Μπασαράμπ.
Η βασιλεία του
Ο Nαγκόε Μπασαράμπ και ο γιος του Θεοδόσιος (εικόνα από τη μονή Διονυσίου).
Τον 16ο αι. η Βλαχία ήταν ανεξάρτητη, αλλά έπρεπε να καταβάλει υπέρογκο φόρο υποτέλειας στη μεγαλύτερη δύναμη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Νάγκοε ενθάρρυνε την ανάπτυξη της βιοτεχνίας και του εμπορίου, διατηρώντας παράλληλα μια καλή σχέση με τον άλλο ισχυρό γείτονα της Βλαχίας, την Ουγγαρία.
Υιοθέτησε τη βυζαντινή παράδοση τού προστάτη της Εκκλησίας, κάνοντας γενναιόδωρες δωρεές στα ορθόδοξα μοναστήρια, όχι μόνο στη Βλαχία, αλλά και σε όλα τα Βαλκάνια. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του κτίστηκε το μοναστήρι Κούρτεα ντε Άρτζες (το 1517): ο θρύλος ονομάζει τον Mεστέρουλ Μανόλε ως τον κύριο τεχνίτη. Η αναφορά συνδυάζει επίσης τον Nαγκόε με μια άλλη θρυλική φιγούρα, τον πρίγκιπα Ράντου (ο οποίος θα προκαλούσε τον θάνατο τού Μανόλε, διατάσσοντας να αφαιρεθούν οι σκαλωσιές, ενώ οι οικοδόμοι βρίσκονταν στην οροφή, διασφαλίζοντας ότι δεν θα χρησιμοποιούσε την τέχνη του ο Mανόλε αλλού, διατηρώντας έτσι τη μοναδικότητα της οικοδομής.
Ο Nαγκόε Μπασαράμπ έγραψε στα εκκλησιαστικά σλαβονικά ένα από τα πρώτα λογοτεχνικά έργα της Βλαχίας, που ονομάζεται "Οι διδασκαλίες του Nαγκόε Μπασαράμπ στον γιο του Θεοδόσιο" (ρουμανικά: Învățăturile lui Neagoe Basarab către fiul său Teodosie), όπου προσεγγίζει διάφορα θέματα, όπως διπλωματία, έθιμα και ηθική.
Στις 8 Ιουλίου 2008, η Ιερά Σύνοδος της Ρουμανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας αγιοποίησε επίσημα το Nαγκόε Μπασαράμπ. Η εορτή του εορτάζεται κάθε χρόνο στις 26 Σεπτεμβρίου.
"Sfântul Voievod Neagoe Basarab, prinţ al păcii" ("Holy Voivode Neagoe Basarab, Prince of Peace", στα ρουμανικά), Alexandru Briciu για την εφημερίδα Ziarul Lumina της Ρουμανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Βουκουρέστι, 26 Σεπτεμβρίου 2009.
