Ντε Βαλέρ

Ντε Βαλέρ
Προσωπικές πληροφορίες
Πλήρες όνομαΒαλέρ ντε Μπεσβεκόνι
Ημερ. γέννησης19 Δεκεμβρίου 1896
Τόπος γέννησηςΚισινάου
Ημερ. θανάτου1964
Τόπος θανάτουΑργεντινή
Προπονητική καριέρα
ΠερίοδοςΟμάδα
1924-1926Ελ Σεκκά
1927-1928ΦΚ Βικτόρια Ζίσκοφ
1928Εθνική Αιγύπτου
1928-1929Ολυμπιακός (βοηθός)
1930-1932Άρης Θεσσαλονίκης
1932-1933Ολιμπίκ Αντίμπ
1933Ολιμπίκ Λυών
1935ΦΚ Λοζάν-Σπορ
1937-1938Σταντ ντε Ρενς
1939Μπόκα Τζούνιορς

Ο Ντε Βαλέρ γεννημένος ως Βαλεριάν Μπεζβικόνι(στα ρωσικά: Валериан Безвиконный) (ή αλλιώς Βαλέρ ντε Μπεσβεκόνι) ήταν Τσεχοσλοβάκος προπονητής ποδοσφαίρου (σύμφωνα με διαφορετικές πηγές Ούγγρος ή Ρώσος),[1] ο οποίος κάθισε στον πάγκο της εθνικής ομάδας της Αιγύπτου, της Βικτόρια Ζίσκοφ, του Άρη Θεσσαλονίκης, με τον οποίο κατέκτησε το πρωτάθλημα Ελλάδος του 1932, της Λυών, της Ρενς και της Μπόκα Τζούνιορς.

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Ντε Βαλέρ γεννήθηκε στο Κισινάου της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας (και σημερινής Μολδαβίας) στις 19 Δεκεμβρίου 1896 και σπούδασε νομική. Όντας παθιασμένος με το ποδόσφαιρο, αρχικά έγινε διαιτητής και εν συνεχεία προπονητής.[2] Είχε δηλώσει ότι έμαθε την προπονητική στην Μπόλτον Γουόντερερς και μετέπειτα σε μια ομάδα της Βιέννης, σε συνέντευξη του 1940.[3]

Στα μέσα της δεκαετίας του '20 εγκαταστάθηκε στο Κάιρο και ανέλαβε προπονητής της Ελ Σεκκά, κατακτώντας το τοπικό πρωτάθλημα.[4] Το 1927-28, κατέκτησε το πρωτάθλημα Τσεχοσλοβακίας με την Βικτόρια Ζίσκοφ. Το καλοκαίρι του 1928, συμμετείχε στο προπονητικό τιμ της εθνικής ομάδας της Αιγύπτου, κατακτώντας την τέταρτη θέση στο ολυμπιακό τουρνουά και στη συνέχεια διοργάνωσε περιοδεία της ομάδας στην Ευρώπη για φιλικούς αγώνες.[5]

Καριέρα στην Ελλάδα

Το 1928-29 κατέκτησε το πρωτάθλημα Πειραιά με τον Ολυμπιακό ως βοηθός προπονητή του Γιαν Κοψίβα.

Ο Ντε Βαλέρ ξεκίνησε την συνεργασία του με την ομάδα του Άρη τον Απρίλιο του 1930.[6] Στον πρώτο του επίσημο αγώνα στον πάγκο των "κίτρινων", ηττήθηκε με 5-0 από τον Ολυμπιακό για το πρωτάθλημα Ελλάδος του 1930.[7] Ο Άρης κατέλαβε την δεύτερη θέση του πρωταθλήματος, με δημοσιογράφους της εποχής να αναφέρουν ότι η έλευση του νέου προπονητή λίγο πριν την έναρξη του πανελλήνιου πρωταθλήματος, αποδιοργάνωσε την ομάδα της Θεσσαλονίκης, κάτι που γίνεται πιο φανερό λόγω του ότι ο Άρης με το πέρασμα των ημερών παρουσίασε ένα πιο δυνατό σύνολο, χάνοντας τα δύο πρώτα ματς και φέρνοντας μία ισοπαλία και μία νίκη στα δύο τελευταία.

Το 1931 διοργανώθηκε το πρώτο πρωτάθλημα Ελλάδος ως εθνική κατηγορία, με τους "κίτρινους" να τερματίζουν στη δεύτερη θέση, ισοβαθμώντας με τον Παναθηναϊκό.[8] Εκείνη την χρονιά ο Ντε Βαλέρ, βαδίζοντας στα πρότυπα των συλλόγων του εξωτερικού, συγκρότησε τέσσερις ομάδες στον σύλλογο, με σύνολο 57 ποδοσφαιριστών.

Την επόμενη χρονιά ο Άρης κατέκτησε εύκολα το πρωτάθλημα Ελλάδος, έχοντας διαφορά δύο νικών από τον δεύτερο Παναθηναϊκό,[9][10] ενώ υπήρξε φιναλίστ του πρώτου τελικού του κυπέλλου, όπου ηττήθηκε με 5-3 από την ΑΕΚ.[11] Ο Ντε Βαλέρ πήρε την πρωτοβουλία να χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά τον 16χρονο Κλεάνθη Βικελίδη στη νίκη του Άρη εναντίον του Απόλλωνα Αθηνών με 6-1.[12][13][14]

Μετά το τέλος της σεζόν 1931-32 ο σύλλογος δεν ανανέωσε το συμβόλαιο του προπονητή, λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετώπιζε.

Γαλλία, Ελβετία και Αργεντινή

Ο Ντε Βαλέρ (με το όνομα πλέον "Valérian de Bezweconny") ανέλαβε τα καθήκοντα προπονητή στην Ολιμπίκ Αντίμπ (έναν από τους είκοσι ιδρυτικούς συλλόγους της Γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας) το καλοκαίρι του 1932.[15] Γρήγορα έγινε ευρύτερα γνωστός στους κοινό ως «Mr Valère».[16][17] Διοργάνωσε αρκετούς φιλικούς αγώνες μέσα στο καλοκαίρι και τερμάτισε στην πρώτη θέση του δεύτερου ομίλου του πρωταθλήματος, με δέκα νίκες, τέσσερις ισοπαλίες και τέσσερις ήττες, για να αντιμετωπίσει στον τελικό την Ολιμπίκ Λιλουά, όπου ηττήθηκε με 4-3 στις 14 Μαΐου 1933.[18][19] Ο Ντε Βαλέρ ενεπλάκη στο πρώτο σκάνδαλο στην ιστορία του γαλλικού ποδοσφαίρου, όταν λίγες ημέρες πριν από τον εν λόγω τελικό, αφού έγινε γνωστό ότι προσπάθησε να δωροδοκήσει τους ιθύνοντες της Φιβουά με 35 χιλιάδες φράγκα.[20] Ο σύλλογος του τον κατηγόρησε ότι έδρασε με δική του πρωτοβουλία και η πειθαρχική επιτροπή της Ομοσπονδίας του απαγόρευσε οποιαδήποτε δραστηριότητα στο ποδόσφαιρο στη Γαλλία.[21] Δύο χρόνια αργότερα, καταδικάστηκε για στημένους αγώνες ιπποδρόμου.[22]

Παρά την απαγόρευση της Ομοσπονδίας, το φθινόπωρο του 1933, ο Βαλέρ εμφανίστηκε ως διευθυντής της ποδοσφαιρικής ομάδας της Ολιμπίκ Λυών, η οποία πραγματοποιούσε τα πρώτα βήματά της προς τον επαγγελματισμό. Η αναδυόμενη διαμάχη και η παρέμβαση της ομοσπονδίας τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει γρήγορα τον σύλλογο και την πόλη.[23]

Ο Βαλέρ αναφέρει ότι στη συνέχεια εργάστηκε για έναν σύλλογο στη Νυρεμβέργη της Γερμανίας (πιθανώς στην 1. ΦΚ Νυρεμβέργη), στη συνέχεια στην ελβετική Γιανγκ Μπόις Βέρνης (η πρόσληψή του, με το όνομα "Balerian de Besweconny", επιβεβαιώνεται από μια σύντομη έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο 1934 [24], αλλά φαίνεται ότι είχε πάρει τη θέση αυτή νωρίτερα και μετείχε σε τουλάχιστον 14 αγώνες πρωταθλήματος[25] καθώς και στην Λοζάν-Σπορ, η οποία κέρδισε το νταμπλ στην Ελβετία το 1935.

Ενδιάμεσα, και πιο συγκεκριμένα το Σεπτέμβριο του 1934 ανακοινώθηκε η τοποθέτησή του ως νέου προπονητής της Εθνικής Ρουμανίας [26], αλλά τελικά δεν φαίνεται να έλαβε μέρος σε κάποιο αγώνα με αυτή την ιδιότητα.[27].

Τελικά το 1937 άρθηκε η τιμωρία του και ανέλαβε την Ρενς στη δεύτερη κατηγορία του γαλλικού πρωταθλήματος.[28]

Στον πάγκο της Ρενς κάθισε για 44 αγώνες κατά τη σεζόν 1937/38 [29] και η ομάδα τερμάτισε στη μέση της βαθμολογίας, αλλά ο σύλλογος βρέθηκε σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση με αποτέλεσμα το συμβόλαιό του προπονητή να μην ανανεωθεί στο τέλος της σεζόν, παρά την εκτίμηση των διοικούντων για το έργο που επιτελέστηκε.[30]

Εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή, όπου έγινε γνωστός με το όνομα «Valère de Besveconny». Υπήρξε ο πρώτο ξένος προπονητής της Μπόκα Τζούνιορς, όπου παρέμεινε για λίγους μήνες.[31]

Ζώντας τακτικά στη Γαλλία μεταξύ 1932 και 1938, και πιθανώς έχοντας δημιουργήσει οικογένεια εκεί, εμφανίστηκε ως Γάλλος όταν μετανάστευσε στην Αργεντινή το 1939. Το γεγονός ότι τελικά ονομάστηκε "Valério" κατά τα τελευταία χρόνια στην νέα του πατρίδα υποδηλώνει ότι μπόρεσε να επιλέξει την Αργεντίνικη υπηκοότητα και να αλλάξει επίσημα το μικρό του όνομα σε αυτήν την περίπτωση.

Το 1933, ενώ εργαζόταν στην Αντίμπ, παντρεύτηκε την Anastasia Kosicoff, γεννημένη στο Μπακού (Ρωσία) το 1906.[32].

Το 1946, δημοσίευσε δύο βιβλία χορού, άσχετα με το ποδόσφαιρο, με τίτλο Guía del Ballet (Éditions Emecé) και Silfides (Éditions Peuser). Το 1952 αναφέρθηκε στον γαλλικό Τύπο ότι αναχώρησε από τη Νότια Αμερική. Πιθανότατα, πέθανε τον Οκτώβριο του 1964.[33]

Παραπομπές

  1. the digital library - Gallica - BnF
  2. Istoria fotbalului moldovenesc. UN ANTRENOR ... - FMF
  3. Cultura Digital UDP
  4. Egypt - List of Champions
  5. IX. Olympiad Amsterdam 1928 Football Tournament
  6. Εφημερίδα Μακεδονία, 26/4/1930, Σελίδα: 3
  7. Εφημερίδα Μακεδονία 19/5/1930, Σελίδα: 3
  8. Εφημερίδα Μακεδονία, 6/7/1931, Σελίδα: 5
  9. Το πρωτάθλημα του 1932 | AllAboutARIS.com[νεκρός σύνδεσμος]
  10. PRESSARIS – ΡΕΤΡΟ: Ο θρίαμβος επί του Ολυμπιακού στον Πειραιά με 0-3 και το… πρώτο σύνθημα για τον Άρη! (photos)
  11. «Οι οκτώ τελικοί του Αρη - Άρης - SPORT 24». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2015. 
  12. Εφημερίδα Μακεδονία, 11/4/1932, Σελίδα: 3
  13. «25 χρόνια χωρίς το «Μακεδονικό τανκ» (vds) - SentraGoal». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2015. 
  14. «1932, η γέννηση ενός θρύλου: Η πρώτη συμμετοχή του Κλεάνθη Βικελίδη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2015. 
  15. Le Forez sportif : org. hebdo. de tous les sports de la rég. forézienne
  16. Propositions indécentes-Valère de Besvekony
  17. DE BESVEKONY Valère (Entraîneur)
  18. Paris-Soir, N° 12 avril 1933, p.4
  19. Saison 1932/1933 Ligue 1, Coupe de France
  20. PressReader.com - Digital Newspaper & Magazine
  21. Football : le seul hebdomadaire français exclusivement consacré au football / directeur Marcel Rossini
  22. Alexandre Villaplane, capitaine de l’équipe de France et traître à la nation
  23. Le Sud : journal républicain du matin
  24. Der Bund 5 mars 1934
  25. Recherche
  26. L'Intransigeant
  27. |site=www.rsssf.org Romania National Team 1930-1939 - Details
  28. Figaro : journal non politique [archive », sur Gallica, 4 décembre 1937]
  29. entraineur DE BESVEKONY Valère
  30. L'Auto-vélo : automobilisme, cyclisme, athlétisme, yachting, aérostation, escrime, hippisme / directeur Henri Desgrange
  31. Valeré De Bevesconny - Trayectoria y Biografía de Entrenadores - Historia de Boca Juniors
  32. Archives municipales d'Antibes Juan-les-Pins - Visualiseur
  33. Estado Argentino, Boletín Oficial de la República Argentina. 1964 2da sección, 26 octobre 1964

Πηγές

  • "Αθλητικός Σύλλογος Άρης • 1914-2004", συλλογικό έργο (επιστημονική τεκμηρίωση Αν. Στεφανίδης - Ελ. Τσιομπανούδη - Δ. Κυρίτσης), έκδοση Κέντρο Ιστορίας Δήμου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2005, ISBN 960-8734-48-7
  • Η Ιστορία του Συλλόγου: 1931-1950