Ο Λουίς Φιλίπε Μοντενέγκρο Καρντόσο ντε Μοράις Εστέβες (Luís Filipe Montenegro Cardoso de Morais Esteves, γεννήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1973)[3] είναι Πορτογάλος δικηγόρος και πολιτικός που υπηρετεί ως Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας από το 2024. Είναι πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD) και ηγείται της 24ης Συνταγματικής Κυβέρνησης.
Ο Μοντενέγκρο ήταν μέλος της Συνέλευση της Δημοκρατίας εκπροσωπώντας το Αβέιρο από το 2002 έως το 2018. Ηγήθηκε της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του μεταξύ των ετών 2011 και 2017. Μετά την ήττα του από τον Ρούι Ρίο στις εσωκομματικές εκλογές ηγεσίας το 2020, κέρδισε τον Jorge Moreira da Silva το 2022 και έγινε Πρόεδρος του PSD.
Υπό την ηγεσία του Μοντενέγκρο, το PSD κατέληξε σε συμφωνία με το Λαϊκό Κόμμα και σχημάτισε την κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία πριν από τις πορτογαλικές κοινοβουλευτικές εκλογές του 2024. Η Δημοκρατική Συμμαχία έλαβε 80 έδρες, τις περισσότερες στις εκλογές, δύο περισσότερες από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ορίστηκε πρωθυπουργός από τον Πρόεδρο Marcelo Rebelo de Sousa, σχηματίζοντας την 24η Συνταγματική κυβέρνηση, μια κυβέρνηση συνασπισμού μειοψηφίας.
Βιογραφικά στοιχεία
Εκπαίδευση και τοπική πολιτική
Ο Μοντενέγκρο γεννήθηκε στο Πόρτο και μεγάλωσε στο Εσπίνιο, στην περιοχή Αβέιρο.[4] Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πόρτο στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας και έγινε δικηγόρος, το ίδιο επάγγελμα με τον πατέρα και τον παππού του.[5][6] Διετέλεσε πρόεδρος της Σοσιαλδημοκρατικής Νεολαίας στο Εσπίνιο από το 1994 έως το 1996. Υπηρέτησε στο δημοτικό συμβούλιο από το 1997 έως το 2001 και έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος το 2005, χάνοντας από τον Χοσέ Μότα του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) με 45% έναντι 38%.[3][7]
Συνέλευση της Δημοκρατίας
Το 2002, ο 29χρονος Μοντενέγκρο εξελέγη στη Συνέλευση της Δημοκρατίας για το Αβέιρο. Έγινε αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του PSD υπό τον Miguel Macedo το 2010, και έλαβε το 86% των ψήφων για να ηγηθεί της ομάδας τον Ιούνιο του 2011, αφού το μέλος του PSD Πέδρο Πάσους Κοέλιου είχε εκλεγεί Πρωθυπουργός.[8]
Τα πρώτα χρόνια της ηγεσίας του Μοντενέγκρο συνέπεσαν με την ευρωπαϊκή παρέμβαση της τρόικας για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.[4] Υπερασπίστηκε την εφαρμογή ενός αυστηρού προγράμματος οικονομικής λιτότητας που διαπραγματεύθηκε η Πορτογαλία σε αντάλλαγμα για διεθνή χρηματοοικονομικό διάσωση.[9] Έφυγε από το κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο του 2018 μετά την παραίτηση του Πάσους Κοέλιου, προειδοποιώντας ότι το PSD δεν θα πρέπει να μετατραπεί σε «ομάδα φίλων του νέου ηγέτη Ρούι Ρίο».[10]
Επικεφαλής του PSD
Τον Ιανουάριο του 2020, ο Μοντενέγκρο ήταν υποψήφιος στις εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία του PSD, αμφισβητώντας τον Ρίο. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, ο Ρίο του επιτέθηκε κατηγορώντας τον ως μασώνο.[11][12] Στον δεύτερο γύρο, ο Ρίο κέρδισε με 53,2% των ψήφων. [13]
Ο Ρίο παραιτήθηκε μετά από την κακή απόδοση του PSD στις πορτογαλικές κοινοβουλευτικές εκλογές του 2022. Ο Μοντενέγκρο ήταν το πρώτο πρόσωπο που προτάθηκε για την ηγεσία του κόμματος.[14] Στις εσωκομματικές εκλογές που ακολούθησαν, ο Μοντενέγκρο κέρδισε με 72,47% των ψήφων τον αντίπαλό του, πρώην υπουργό Jorge Moreira da Silva.[15]
Υπό την ηγεσία του Μοντενέγκρο, το PSD έφτασε σε συμφωνία τον Ιανουάριο του 2024 με το Λαϊκό Κόμμα για μια προεκλογική συμμαχία καθώς προσπάθησαν να ενισχύσουν τις πιθανότητες να κερδίσουν τις εθνικές εκλογές αργότερα εκείνου του έτους.[16] Η Δημοκρατική Συμμαχία έλαβε τις περισσότερες έδρες στις εκλογές (80), δύο περισσότερες από το PS. [17] Μια από τις υποσχέσεις της εκστρατείας του Μοντενέγκρο ήταν η πλήρης ιδιωτικοποίηση της TAP Air Portugal.
Στις 21 Μαρτίου 2024, ο Πρόεδρος Marcelo Rebelo de Sousa έδωσε επίσημα στον Μοντενέγκρο εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Η νέα κυβέρνηση παρουσιάστηκε στη συνέχεια και εγκρίθηκε από τον πρόεδρο στις 28 Μαρτίου.[18][19]
Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας
Ο Μοντενέγκρο ορκίστηκε Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας στις 2 Απριλίου 2024 σε τελετή στο Εθνικό Παλάτι της Ajuda στη Λισαβόνα.[20][21] Πριν αναλάβει τη θέση του, υποσχέθηκε να κυβερνήσει ως επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας αντί να σχηματίσει συνασπισμό με το ανερχόμενο δεξιό λαϊκιστικό κόμμα «Τσέγκα», και κατήγγειλε τον ηγέτη του Αντρέ Βεντούρα ως «συχνά ξενοφοβικό, ρατσιστή, λαϊκιστή και υπερβολικά δημαγωγό».[22]
Τον Μάιο του 2024, η πορτογαλική κυβέρνηση υπό τον Μοντενέγκρο ανακοίνωσε ότι το νέο αεροδρόμιο της Λισαβόνας θα κατασκευαστεί στο Αλκοτσέτε και θα είναι έτοιμο το 2034.[23]
Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2024 στην Πορτογαλία, ο Μοντενέγκρο ανακοίνωσε την αυστηροποίηση των μεταναστευτικών νόμων της Πορτογαλίας. Η χώρα είχε επιτρέψει προηγουμένως σε όσους είχαν τουριστική βίζα να υποβάλουν αίτηση παραμονής. Είπε ότι οι υφιστάμενοι νόμοι είχαν οδηγήσει σε «κατάχρηση της προθυμίας φιλοξενίας μας».[24]
Προσωπική ζωή
Ο Μοντενέγκρο είχε ως παιδί το παρατσούκλι Ervilha («Αρακάς»), επειδή ήταν μικρόσωμος, στρογγυλοπρόσωπος και πρασινομάτης, ενώ η οικογένειά του τον φώναζε με το μεσαίο του όνομα, Φιλίπε.[6] Συμμετείχε στο ποδόσφαιρο και στο μπιτς βόλεϊ, και ως νεαρός εργάστηκε ως ναυαγοσώστης, ενώ αργότερα άρχισε να παίζει γκολφ.[4] Στο ποδόσφαιρο, είναι οπαδός της Πόρτο και της SC Espinho, των ομάδων του τόπου γέννησης και κατοικίας του, αντίστοιχα.[25] Από τον Μάιο του 2022 είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά.[4]
Πολλές πηγές που χρονολογούνται από το 2012, συμπεριλαμβανομένων της ιστοσελίδας ελέγχου γεγονότων Polígrafo της SAPO, του Público, της Expresso, της Jornal de Negócios και του Diário de Notícias υποστηρίζουν ότι το 2008 ο Μοντενέγκρο εισήχθη στην Στοά Μότσαρτ, μια μασονική στοά που αποτελείται από πολιτικούς, επιχειρηματίες και κατασκόπους.[26][27][28][29][30] Το 2019, ο Μοντενέγκρο αρνήθηκε ότι είναι μασώνος.[31]
Αμφισβητήσεις
Το 2023, περιήλθε στην Πορτογαλική Υπηρεσία Εισαγγελίας ανώνυμη καταγγελία, σύμφωνα με την οποία ο Μοντενέγκρο έλαβε φορολογικές ελαφρύνσεις που χορηγήθηκαν για την αποκατάσταση παλαιών κτηρίων όταν κατεδάφισε ένα παλιό κτήριο στο Espinho και έχτισε στη θέση του ένα νέο. Αργότερα ξεκίνησε εισαγγελική έρευνα για την υπόθεση.[32][33][34]