Άιοβα

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Άιοβα (αποσαφήνιση).
Πολιτεία της Άιοβα
Σημαία Σφραγίδα
Άλλα ονόματα: {{{Άλλα ονόματα}}}
Συνθήματα: Τιμάμε τις ελευθερίες μας και διατηρούμε τα δικαιώματά μας.
Χάρτης των Ηνωμένων Πολιτειών με την πολιτεία Άιοβα χρωματισμένη
Επίσημες γλώσσες Αγγλική
Δημώνυμο Iowan (Άιοβαν)
Πρωτεύουσα
(και μεγαλύτερη πόλη)		 Ντι Μόιν
Μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή Μητροπολιτική περιοχή Ντι Μόιν
Έκταση  Κατατάσσεται 26η στις ΗΠΑ
 - Σύνολο 145.746[1] km2
 - Πλάτος 500 km
 - Μήκος 320 km
 - % νερό 0,71
 - Γεωγραφικό Πλάτος 40° 23′ Β έως 43° 30′ Β
 - Γεωγραφικό Μήκος 90° 8′ Δ έως 96° 38′ Δ
Πληθυσμός  Κατατάσσεται 31η στις Ηνωμένες Πολιτείες
 - Σύνολο 3.219.171 (εκτίμηση 2022)[2]
- Πυκνότητα 22,08/km2
Κατατάσσεται 36η στις ΗΠΑ
 - Διάμεσο εισόδημα  $48.075 (24η)
Υψόμετρο  
 - Υψηλότερο σημείο Χόκαϊ Πόιντ[3][4]
509 m
 - Μέσο 340 m
 - Χαμηλότερο σημείο Συμβολή Μισσισσιπή και Ντι Μόιν[3][4]
146 m
Είσοδος στην Ένωση  28 Δεκεμβρίου 1846 (29η)
Κυβερνήτης Κιμ Ρέινολντς (Ρ)
Αντικυβερνήτης Άνταμ Γκρεγκ (Ρ)
Νομοθετικό Σώμα Γενική Συνέλευση
 - Βουλή των Αντιπροσώπων (ΗΠΑ) Γερουσία
 - Γερουσία (ΗΠΑ) Βουλή των Αντιπροσώπων
Γερουσιαστές των ΗΠΑ Τσακ Γκράσλεϊ (Ρ)
Τζόνι Ερνστ (Ρ)
Αντιπροσωπεία στη Βουλή των ΗΠΑ 1-Άσλεϊ Χάινσον (Ρ)
2-Μαριανέτ Μίλερ-Μικς (Ρ)
3-Σίντι Αξν (Δ)
4-Ράντι Φίνστρα (Ρ) (κατάλογος)
Ζώνη ώρας Κεντρική: UTC-6/-5
Συντομεύσεις IA US-IA
Ιστοσελίδα iowa.gov

Η Άιοβα ή Αϊόβα (αγγλ. State of Iowa) (ˈaɪ.əwə (βοήθεια·λήψη)), είναι πολιτεία που βρίσκεται στις μεσοδυτικές ΗΠΑ. Έχει έκταση 145.746 τετρ. χιλιόμ.[1] και πληθυσμό 3.219.171 κατοίκους (εκτίμηση 2022)[5]. Το Ντι Μόιν, είναι η πρωτεύουσα της Άιοβα και η μεγαλύτερη πόλη.

Η Άιοβα είναι μια περιοχή που συχνά αναφέρεται ως «Αμερικανική Ενδοχώρα» ("American Heartland"). Προέρχεται από τους Άιογουεϊ (Ioway), μια από τις πολλές Αμερικανικές Ινδιάνικες φυλές που καταλάμβαναν την πολιτεία την εποχή της Ευρωπαϊκής ανακάλυψης.[6]

Η Άιοβα ήταν μέρος της Γαλλικής αποικίας της Νέας Γαλλίας. Μετά την Αγορά της Λουιζιάνα, οι έποικοι έθεσαν τα θεμέλια για μία οικονομία βασισμένη στη γεωργία στον πυρήνα της Ζώνης του Καλαμποκιού.[7] Η Άιοβα είναι γνωστή ως «Πρωτεύουσα του Φαγητού στον Κόσμο» ("Food Capital of the World").[8] Παρ' όλ' αυτά, η οικονομία, ο πολιτισμός και τα τοπία ποικίλουν.

Στον μέσο και ύστερο 20ο αιώνα, η γεωργική οικονομία της Άιοβα μεταβλήθηκε σε μια ποικιλόμορφη οικονομία ανεπτυγμένων κατασκευαστικών, μεταποιητικών, οικονομικών υπηρεσιών, βιοτεχνολογίας, και παραγωγή; πράσινης ενέργειας.[8][9] Η Άιοβα έχει καταταχτεί ως μια από τις ασφαλέστερες πολιτείες για να ζήσει κανείς.[10]

Γεωγραφία

Σύνορα

Τοπογραφία της Άιοβα,
με τις κομητείες και τα κύρια ρεύματα.

Η Άϊοβα συνορεύει με τον Ποταμό Μισσισσιππή στα ανατολικά· τον Ποταμό Μιζούρι και τον Ποταμό Μπιγκ Σιου στα δυτικά. Το βόρειο σύνορο είναι μια γραμμή κατά μήκος των 43 μοιρών, 30 πρώτων λεπτών βόρειο γεωγραφικό πλάτος.[11][note 1] Το νότιο σύνορο είναι ο Ποταμός Ντι Μόιν και μια γραμμή κατά μήκος περίπου των 40 μοιρών 35 πρώτων λεπτών βόρεια, όπως έχει αποφασισθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών στην υπόθεση Μιζούρι εναντίον Άιοβα[12], μετά από μία διαμάχη μεταξύ Μιζούρι και Αϊόβα, γνωστή ως Πόλεμος του Μελιού (Honey War).[13]

Η Άϊοβα έχει 99 κομητείες, αλλά 100 έδρες κομητειών επειδή η Κομητεία Λη έχει δύο. Η πολιτειακή πρωτεύουσα, το Ντι Μόιν, βρίσκεται στην Κομητεία Πολκ. [14]

Γεωλογία και έδαφος

Η γεωλογία των βραχωδών υποστρωμάτων της Άιοβα αυξάνεται σε ηλικία από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Στην ανατολική Άιοβα, η οποία χρονολογείται στο Κάμβριο, υπολογίζεται σε περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια πριν.[15]

Η Άιοβα δεν είναι γενικά επίπεδη· το μεγαλύτερο μέρος της πολιτείας αποτελείται από κυματιστούς λόφους. Μπορεί να διαιρεθεί σε οκτώ τύπους γεωμορφολογίας[16] βασισμένες στους παγετώνες, τα εδάφη, την τοπογραφία, και την αποστράγγιση των ποταμών. Οι λόφοι κίτρινης ασβεστώδους λάσπης βρίσκονται κατά μήκος του δυτικού συνόρου της πολιτείας, μερικοί από τους οποίους έχουν ύψος αρκετές εκατοντάδες πόδια.[17] Στα βορειοανατολικά, κατά μήκος του Ποταμού Μισσισσιππή, είναι μια περιοχή του Παλαιοζωικού Οροπέδιου, η οποία στην Άιοβα αποτελείται από απότομους λόφους και κοιλάδες που φαίνονται σχεδόν ορεινοί.

Υπάρχουν αρκετές φυσικές λίμνες στην πολιτεία, με αξιοσημείωτες τις Λίμνη Σπίριτ, τη Δυτική Λίμνη Οκομπότζι, και την Ανατολική Λίμνη Οκομπότζι στη βορειοδυτική Άιοβα (βλέπε Μεγάλες Λίμνες της Άιοβα). Στα ανατολικά βρίσκεται η Λίμνη Κλίαρ. Οι τεχνητές λίμνες περιλαμβάνουν τη Λίμνη Οντέσσα,[18] τη Λίμνη Σέυλορβιλ, τη Λίμνη Ρεντ Ροκ, τη Λίμνη Κόραλβιλ, τη Λίμνη ΜακΜπράιντ, και τη Λίμνη Ράθμπαν.

Πολιτική

Τρέχουσα διοίκηση και αντιπροσωπεία

Πολιτειακή κυβέρνηση

Τρέχουσα πολιτειακή κυβέρνηση της Άιοβα
Αξίωμα Εικόνα Όνομα Κόμμα Από
Κυβερνήτης Κιμ Ρέινολντς Ρεπουμπλικανικό 2018
Αντικυβερνήτης Άνταμ Γκρέγκ Ρεπουμπλικανικό 2019
Γενικός Ελεγκτής Ρομπ Σαντ Δημοκρατικό 2019
Υπουργός Οικονομικών Μάικλ Φιτζέραλντ Δημοκρατικό 1983
Υπουργός Γεωργίας Μάικ Νάιγκ Ρεπουμπλικανικό 2018
Γενικός Εισαγγελέας Τομ Μίλλερ Δημοκρατικό 1995

Ομοσπονδιακή αντιπροσωπεία

Γερουσιαστές των Ηνωμένων Πολιτειών
# Εικόνα Όνομα Κόμμα Από
1 Τσακ Γκράσλέϊ Ρεπουμπλικανικό 1981
2 Τζόνι Ερνστ Ρεπουμπλικανικό 2015
Μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ
Περιφέρεια Εικόνα Όνομα Κόμμα Από
1η Άσλεϊ Χάινσον Ρεπουμπλικανικό 2021
2η Μαριανέτ Μίλερ-Μικς Ρεπουμπλικανικό 2021
3η Σίντι Αξν Δημοκρατικό 2019
4η Ράντι Φίνιστρα Ρεπουμπλικανικό 2021

Πολιτικά κόμματα

Κύριο λήμμα: Δύναμη των πολιτικών κομμμάτων στην Άιοβα
Ο Σάμουελ Τζ. Κέρκγουντ, ο ιδρυτής του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στην Άιοβα, υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας και κυβερνήτης της πολιτείας κατά τον εμφύλιο πόλεμο στις ΗΠΑ.

Στην Άιοβα ο όρος πολιτικό κόμμα αναφέρεται σε πολιτικούς οργανισμούς που έχουν λάβει τουλάχιστον 2% ή περισσότερο των ψήφων για πρόεδρο ή κυβερνήτη στην αμέσως προηγούμενη γενική εκλογική αναμέτρηση.[19] Η Άιοβα αναγνωρίζει δύο πολιτικά κόμματα – το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το Δημοκρατικό Κόμμα. Τρίτα κόμματα, επίσημα ονομάζονται μη κομματικοί πολιτικοί οργανισμοί μπορούν να εμφανίζονται στο ψηφοδέλτιο επίσης – πέντε από αυτά έχουν βάλει υποψηφίους στο ψηφοδέλτιο στην Άιοβα από το 2004 για διάφορες θέσεις: το Συνταγματικό Κόμμα, το Πράσινο Κόμμα, το Ελευθεριακό Κόμμα, το Πειρατικό Κόμμα και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα.[20][21]

Εκλογικές τάσεις

Αποτελέσματα προεδρικών εκλογών
Έτος Ρεπουμπλικανικό Δημοκρατικό
2020 53.1% 897.672 44.9% 759,061
2016 51.15% 800.983 41.74% 653.669
2012 46.18% 730.617 51.99% 822.544
2008 44,74% 677.508 54,04% 818.240
2004 49,92% 751.957 49,28% 741.898
2000 48,22% 634.373 48,60% 638.517
1996 39,92% 492.644 50,31% 620.258
1992 37,33% 504.890 43,35% 586.353
1988 44,8% 545.355 55,1% 670.557
1984 53,32% 703.088 45,97% 605.620

Για πολλά έτη η Άιοβα ήταν ακλόνητα Ρεπουμπλικανική. Από την προαγωγή της σε πολιτεία μέχρι το 1969, εξέλεξε μόνο τρεις Δημοκρατικούς στη Γερουσία των ΗΠΑ. Από την δεκαετία του 1980, όμως, έχει γίνει περισσότερο αμφιταλαντευόμενη πολιτεία στα εθνικά πολιτικά. τα τελευταία χρόνια η πολιτεία κλίνει «Δημοκρατικά», σύμφωνα με τον Δείκτης Κομματικής Ψηφοφορίας Κουκ, ο οποίος αναλύοντας τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις δίνει στην Άιοβα ένα σκορ D+1. Όμως, η πολιτεία απέχει μακράν από το να είναι ομογενής στις πολιτικές της τάσεις. Γενικά, η ανατολική Άιοβα είναι πολύ Δημοκρατική ενώ η δυτική πολύ Ρεπουμπλικανική. Η Κεντρική Άιοβα είναι πιο διχασμένη, αν και το Ντι Μόιν κλίνει προς τους Δημοκρατικούς.[εκκρεμεί παραπομπή] Ο Κουκ βρίσκει ότι οι πέντε περιφέρειες του Κογκρέσου της Άιοβα διαφέρουν στον πολιτικό προσανατολισμό. Η 2η περιφέρεια του Κογκρέσου της Άιοβα, στο Ανατολικό/Νοτιοανατολικό μέρος της πολιτείας, κλίνει εμφανώς Δημοκρατικά, με σκορ D+7 (πολύ Δημοκρατική)· αλλά η 5η περιφέρεια του Κογκρέσου της Άιοβα, η οποία καλύπτει μεγάλο μέρος της Δυτικής Άιοβα, κλίνει εμφανώς Ρεπουμπλικανικά, με σκορ R+9.

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 Στατιστική Υπηρεσία ΗΠΑ Έκταση
  2. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα pop.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Elevations and Distances in the United States». United States Geological Survey. 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2011. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
  5. ↑ «Iowa Population 2022 (Demographics, Maps, Graphs)». worldpopulationreview.com. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  6. ↑ Alex, Lynn M. (2000). Iowa's Archaeological Past. University of Iowa Press, Iowa City. 
  7. ↑ Merry, Carl A. (1996). «The Historic Period». Office of the State Archeologist at the University of Iowa. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2009. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Major Industries in Iowa» (PDF). Iowa Department of Economic Development. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Μαΐου 2005. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2009. 
  9. ↑ «Wind Energy in Iowa». Iowa Energy Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2009. 
  10. ↑ «N.H. Receives Lowest Crime Ranking; Nevada Ranks as Worst State». Insurance Journal. Wells Publishing. 25 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2009. 
  11. ↑ Preamble to the 1857 Constitution of the State of Iowa. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009. 
  12. ↑ 48 U.S. (7 How.) 660 (1849).
  13. ↑ Morrison, Jeff (13 Ιανουαρίου 2005). «Forty-Thirty-five or fight? Sullivan's Line, the Honey War, and latitudinal estimations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009. 
  14. ↑ «National Association of Counties». County Seats. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2010. 
  15. ↑ Prior, Jean Cutler. Geology of Iowa: Iowa's Earth History Shaped by Ice, Wind, Rivers, and Ancient Seas. Adapted from Iowa Geology 2007, Iowa Department of Natural Resources. Iowa Department of Natural Resources Geological Survey. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009. 
  16. ↑ Prior, Jean C. (1991) Landforms of Iowa. University of Iowa Press, Iowa City. Uiowa.edu Αρχειοθετήθηκε 2009-03-02 στο Wayback Machine.
  17. ↑ «Geology of the Loess Hills, Iowa». United States Geological Survey. 1999. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2008.  Unknown parameter |month= ignored (βοήθεια)
  18. ↑ «Odessa». Iowa Department of Natural Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2009. 
  19. ↑ «Forming a New Political Party in Iowa» (PDF). Elections Division, Iowa Secretary of State. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2007. 
  20. ↑ «Official Results Report – Statewide: 2006 General Election» (PDF). Iowa Secretary of State. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2007. 
  21. ↑ «Canvass Summary: 2004 General Election» (PDF). Chester J. Culver, Iowa Secretary of State. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2007. 

Σημειώσεις

  1. ↑ Θα έπρεπε να σημειωθεί ότι τα όρια των ποταμών Μιζούρι και Μίσσισσιππή χαρτογραφήθηκαν τον 19ο αιώνα, τα οποία διαφέρουν από τις σύγχρονες πορείες τους.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι