Pencampwriaeth Rygbi'r Pedair Gwlad 1896
Tîm yr Alban v Cymru
Dyddiad	4 Ionawr - 14 Mawrth 1896
Gwledydd	Lloegr  Iwerddon  yr Alban  Cymru
Ystadegau'r Bencampwriaeth
Pencampwyr	Iwerddon (2il tro)
Cwpan Calcutta	yr Alban
Gemau a chwaraewyd	6
Sgoriwr y nifer fwyaf o bwyntiau	Gould (7)
Sgoriwr y nifer fwyaf o geisiadau	Cattell (2) Fookes (2) Morfitt (2)
← 1895 (Blaenorol) (Nesaf) 1897 →

Pencampwriaeth Rygbi'r Pedair Gwlad 1896 oedd y bedwaredd ornest ar ddeg yng nghyfres Pencampwriaeth Rygbi'r Pedair Gwlad. Chwaraewyd chwe gêm rhwng 4 Ionawr a 14 Mawrth. Ymladdwyd hi gan Loegr, Iwerddon, Yr Alban, a Chymru.

Penderfynwyd ar y gemau ar gyfer y tymor hwn ar bwyntiau a sgoriwyd. Roedd cais werth tri phwynt, tra bod trosi gôl wedi’i chicio o’r cais yn rhoi dau bwynt ychwanegol. Roedd gôl a ollyngwyd o'r marc a gôl adlam ill dau werth pedwar pwynt. Roedd goliau cosb werth tri phwynt.

Safle	Gwlad	Gemau				Pwyntiau			Pwyntiau tabl
		Chwarae	Ennill	Cyfartal	Colli	Dros	Yn erbyn	Gwahan.
1	Iwerddon	3	2	1	0	18	8	+10	5
2	yr Alban	3	1	1	1	11	6	+5	3
3	Lloegr	3	1	0	2	29	21	+8	2
3	Cymru	3	1	0	2	10	33	−23	2

4 Ionawr 1896

Lloegr	25–0	Cymru

Llundain

25 Ionawr 1896

Cymru	6–0	yr Alban

Caerdydd

1 Chwefror 1896

Lloegr	4–10	Iwerddon

Leeds

15 Chwefror 1896

Iwerddon	0–0	yr Alban

Dulyn

14 Mawrth 1896

Iwerddon	8–4	Cymru

Dulyn

14 Mawrth 1896

yr Alban	11–0	Lloegr

Glasgow

4 Ionawr 1896

Lloegr	25 – 0	Cymru
Cais: Cattell (2) Fookes (2) Morfitt (2) Mitchell Trosiad: Taylor Valentine

Rectory Field, Blackheath Dyfarnwr: Graham Findlay (Yr Alban)

Lloegr: S Haughton (Birkenhead Wanderers), S Morfitt (West Hartlepool), Ernest Fookes (Sowerby Bridge), EM Baker (Prifysgol Rhydychen), James Valentine (Swinton), RHB Cattell (Mosley), EW Taylor (Rockcliff) capt., J Pinch (Lancaster), A Starks (Castleford), LF Giblin (Prifysgol Caergrawnt), Frank Mitchell (Prifysgol Caergrawnt), J Rhodes (Castleford), John William Ward (Castleford), GM Carey (Blackheath), W Whiteley (Bramley)

Cymru: Billy Bancroft (Abertawe), Cliff Bowen (Llanelli), Owen Badger (Llanelli), Arthur Gould (Casnewydd) capt., Bert Dauncey (Casnewydd), David Morgan (Llanelli), Ben Davies (Llanelli), Albert Jenkin (Abertawe), Arthur Boucher (Casnewydd), Ernie George (Pontypridd), Sam Ramsey (Treorchy), Harry Packer (Casnewydd), Charles Nicholl (Llanelli), Frank Mills (Caerdydd), Wallace Watts (Casnewydd) ^[1]

25 Ionawr 1896

Cymru	6 – 0	yr Alban
Cais: Bowen Gould

Parc yr Arfau, Caerdydd Dyfarnwr: GH Barnett (Lloegr)

Cymru: Billy Bancroft (Abertawe), Cliff Bowen (Llanelli), Gwyn Nicholls (Caerdydd), Arthur Gould (Casnewydd) capt., Bert Dauncey (Casnewydd), Selwyn Biggs (Caerdydd), Fred Parfitt (Casnewydd), Jack Evans (Llanelli), William Cope (Blackheath), Barry Davies (Caerdydd), Bill Morris (Llanelli), Harry Packer (Casnewydd), Charles Nicholl (Llanelli), Fred Hutchinson (Castell-nedd), Dai Evans (Penygraig)

Yr Alban: AR Smith (Prifysgol Rhydychen), Alec Boswell Timms (Edinburgh Wanderers), GT Campbell (Albanwyr Llundain), T Scott (Langholm), Robin Welsh (Watsonians), JW Simpson (Royal HSFP), WP Donaldson (Gorllewin yr Alban), Andrew Balfour (Watsonians), JH Dods (Albanwyr Llundain), D Patterson (Hawick), WMC McEwan (Edinburgh Academicals), JH Couper (Gorllewin yr Alban), GT Nielson (Gorllewin yr Alban) capt., TM Scott (Hawick), HO Smith (Watsonians) ^[2]

1 Chwefror 1896

Lloegr	4 – 10	Iwerddon
DG: Byrne		Cais: Sealy Stevenson Trosiad: Bulger (2)

Meanwood Road, Leeds Dyfarnwr: Graham Findlay (Yr Alban)

Lloegr: J. F. Byrne (Mosley), S Morfitt (West Hartlepool), Ernest Fookes (Sowerby Bridge), EM Baker (Prifysgol Rhydychen), James Valentine (Swinton), RHB Cattell (Mosley), EW Taylor (Rockcliff) capt., J Pinch (Lancaster), A Starks (Castleford), LF Giblin (Prifysgol Caergrawnt), Frank Mitchell (Prifysgol Caergrawnt), J Rhodes (Castleford), John William Ward (Castleford), GM Carey (Blackheath), William Bromet (Richmond)

Iwerddon: J Fulton (C R Gogledd yr Iwerddon), W Gardiner (C R Gogledd yr Iwerddon), S Lee (C R Gogledd yr Iwerddon) capt., Lawrence Bulger (Prifysgol Dulyn), TH Stevenson (Queen's Uni, Belfast), Louis Magee (Bective Rangers), GG Allen (Derry), JH O'Conor (Bective Rangers), JH Lytle (Lansdowne), WG Byron (C R Gogledd yr Iwerddon), H Lindsay (Wanderers), Jim Sealy (Prifysgol Dulyn), Thomas Crean (Wanderers), Andrew Clinch (Wanderers), CV Rooke (Monkstown) ^[3]

15 Chwefror 1896

Iwerddon	0 – 0	yr Alban

Lansdowne Road, Dulyn Dyfarnwr: EB Holmes (Lloegr)

Iwerddon: GH McAllen (Dungannon), W Gardiner (C R Gogledd yr Iwerddon), S Lee (C R Gogledd yr Iwerddon) capt., Lawrence Bulger (Prifysgol Dulyn), TH Stevenson (Queen's Uni, Belfast), Louis Magee (Bective Rangers), GG Allen (Derry), JH O'Conor (Bective Rangers), JH Lytle (Lansdowne), WG Byron (C R Gogledd yr Iwerddon), H Lindsay (Wanderers), Jim Sealy (Prifysgol Dulyn), Thomas Crean (Wanderers), Andrew Clinch (Wanderers), CV Rooke (Monkstown)

Yr Alban: AR Smith (Prifysgol Rhydychen), James Gowans (Albanwyr Llundain), GT Campbell (Albanwyr Llundain), CJN Fleming (Edinburgh Wanderers), W Neilson (Albanwyr Llundain), JW Simpson (Royal HSFP), WP Donaldson (Gorllewin yr Alban), Andrew Balfour (Watsonians), JH Dods (Albanwyr Llundain), MC Morrison (Royal HSFP), WMC McEwan (Edinburgh Academicals), JH Couper (Gorllewin yr Alban), GT Nielson (Gorllewin yr Alban) capt., GO Turnbull (Gorllewin yr Alban), HO Smith (Watsonians) ^[4]

14 Mawrth 1896

Iwerddon	8 – 4	Cymru
Cais: Crean Lytle Trosiad: Bulger		G. Adlam: Gould

Ballynafeigh, Belfast Dyfarnwr: EB Holmes (Lloegr)

Iwerddon: GH McAllen (Dungannon), W Gardiner (C R Gogledd yr Iwerddon), S Lee (C R Gogledd yr Iwerddon) capt., Lawrence Bulger (Prifysgol Dulyn), TH Stevenson (Queen's Uni, Belfast), Louis Magee (Bective Rangers), GG Allen (Derry), JH O'Conor (Bective Rangers), JH Lytle (Lansdowne), WG Byron (C R Gogledd yr Iwerddon), H Lindsay (Wanderers), Jim Sealy (Prifysgol Dulyn), Thomas Crean (Wanderers), Andrew Clinch (Wanderers), CV Rooke (Monkstown)

Cymru: Billy Bancroft (Abertawe), Cliff Bowen (Llanelli), Gwyn Nicholls (Caerdydd), Arthur Gould (Casnewydd) capt., Bert Dauncey (Casnewydd), Llewellyn Lloyd (Casnewydd), Fred Parfitt (Casnewydd), Jack Evans (Llanelli), Arthur Boucher (Casnewydd), Fred Miller (Aberpennar), Bill Morris (Llanelli), Harry Packer (Casnewydd), Charles Nicholl (Llanelli), Fred Hutchinson (Castell-nedd), Dai Evans (Penygraig) ^[5]

14 Mawrth 1896

yr Alban	11 – 0	Lloegr
Cais: Fleming Gedge Gowans Trosiad: Scott

Old Hampden Park, Glasgow Maint y dorf: 16,000 Dyfarnwr: WM Douglas (Cymru)

Yr Alban: Gregor MacGregor (Albanwyr Llundain), James Gowans (Albanwyr Llundain), G T Campbell (Albanwyr Llundain), C J N Fleming (Edinburgh Wanderers), H T S Gedge (Albanwyr Llundain), M Elliot (Hawick), W P Donaldson (Gorllewin yr Alban), Andrew Balfour (Watsonians), J H Dods (Albanwyr Llundain), M C Morrison (Royal HSFP), W M C McEwan (Edinburgh Academicals), T M Scott (Hawick), G T Nielson (Gorllewin yr Alban) capt., G O Turnbull (Gorllewin yr Alban), HO Smith (Watsonians) ^[6]

Lloegr: RW Poole (Hartlepool Rovers), S Morfitt (West Hartlepool), Ernest Fookes (Sowerby Bridge), EM Baker (Prifysgol Rhydychen), James Valentine (Swinton), RHB Cattell (Mosley), Cyril Wells (Harlequins), JH Baron (Bingley), E Knowles (Millom), Harry Speed (Castleford), Frank Mitchell (Blackheath) capt., J Rhodes (Castleford), John William Ward (Castleford), GE Hughes (Barrow), T Broadley (Bingley)

• "6 Nations History". rugbyfootballhistory.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 Rhagfyr 2007. Cyrchwyd 2008-07-31.

gw • sg • go Pencampwriaeth y Chwe Gwlad Timau  Yr Alban  Cymru  Yr Eidal  Ffrainc  Iwerddon  Lloegr Y Pedair Gwlad 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 Y Pum Gwlad 1910 1911 1912 1913 1914 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 Y Pedair Gwlad 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 Y Pum Gwlad 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Y Chwe Gwlad 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 Gwobrau Y Gamp Lawn Y Goron Driphlyg Cwpan Calcutta Tlws y Mileniwm Quaich y Ganrif Tlws Giuseppe Garibaldi Tlws yr Auld Alliance Cwpan Doddie Weir Stadia presennol Murrayfield Stadiwm y Mileniwm Stadio Olimpico Stade de France Stadiwm Aviva Twickenham