Peidied drysu â'r International Association of Language Centres sy'n gorff ar wahân
Mae Cymdeithas Ryngwladol y Comisiynwyr Iaith a adewinir yn ryngwladol fel yr International Association of Language Commissioners a'r talfyriad IALC yn sefydliad gyda'r nod o gefnogi a hyrwyddo hawliau, cydraddoldeb ac amrywiaeth ieithyddol ledled y byd a chefnogi comisiynwyr iaith fel eu bod yn gallu gweithio gan gadw at y safonau proffesiynol uchaf.[1] Fe'i sefydlwyd yn 2014 a cynrychiolir yr iaith Gymraeg gan Comisiynydd y Gymraeg.
Hanes
Sefydlwyd y Gymdeithas yn 2014, wedi i'r Athro Colin H. Williams (ieithegydd Cymreig a darlithydd ar y Gymraeg a pholisïau iaith ym Mhrifysgol Caerdydd) a'r Gwyddelod, Peadar Ó Flatharta a Seán Ó Cuirreáin, drefnu cynhadledd i drafod hawliau dynol yn Nulyn yn 2013. Yn dilyn y trafodaethau hynny, cafwyd y syniad o ffurfio Cymdeithas Ryngwladol y Comisiynwyr Iaith.[2]
Hybu, cefnogi a hyrwyddo hawliau, cydraddoldeb ac amrywiaeth ieithyddol
Rhannu profiad, arferion gorau, dealltwriaeth a chysylltiadau rhwng swyddfeydd comisiynwyr iaith
Annog a galluogi cyfnewid gwybodaeth, hyfforddiant ac adnoddau datblygiad proffesiynol rhwng swyddfeydd y comisiynwyr iaith (gan gynnwys cyfleoedd cyfnewid)
Rhannu ymchwil seiliedig ar dystiolaeth er mwyn hyrwyddo hawliau ieithyddol
Cynyddu ymwybyddiaeth a dealltwriaeth o rôl a gwerth comisiynwyr iaith ymhlith llywodraethau, asiantaethau gwladwriaethol, llunwyr polisi, academia, y cyfryngau a’r cyhoedd yn gyffredinol;
Cefnogi rhanbarthau sy’n dymuno creu swydd comisiynydd iaith neu hyrwyddo eu hawliau ieithyddol
Cydweithio â mudiadau sydd o'r un bryd ac yn rhoi gwerth ar hyrwyddo a gwarchod hawliau ac amrywiaeth ieithyddol; ;
Diffinio, cyhoeddi a pharhau i adolygu’r meini prawf ar gyfer cydnabyddiaeth drwy aelodaeth i swyddfeydd comisiynwyr iaith gan y gymdeithas a chynnig aelodaeth i'r rheini sy’n bodloni’r meini prawf hyn
Aelodau
Yn ogystal â Chomisiynydd y Gymraeg, aelodau eraill y Gymdeithas yw: Office of the Commissioner of Indigenous Language (Canada), Commissaire à la langue française Québec (Quebec, Canada), Commissioner of Official Languages for New Brunswick (Brunswick Newydd, Canada), Comisiynydd Ieithoedd Nunavut (Nunavut, Canada), Comisiynydd Ieithoedd y Northwest Territories (Northwest Territories, Canada), Comisiynydd Ieithoedd Swyddogol Canada (Canada), Swyddfa Gwasanaethau Ffrangeg Ontaria (Ontario, Canada), Comisiynydd Iaith Cosofo (Cosofo), Coimisinéir Teanga (Iwerddon), Síndic (Ombudsmon Catalaneg, Catalwnia), ac Ararteko (Ombudsmon Basgeg, Euskadi), Defensor del Pueblo de Navarra-Nafarroako Arartekoa (Nafarroa, Basgeg).[3]
Ceir hefyd Aelodaeth Arsylwi. Pleidleisiodd aelodau'r Gymdeithas yn unfrydol yn eu Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol yn Bilbo ym mis Medi 2022 i greu categori aelodaeth newydd a fydd yn caniatáu i sefydliadau gael mynediad at weithgareddau IALC pan nad ydynt yn bodloni’r meini prawf ar gyfer aelodaeth lawn.[4]
Cynadleddau
Mae'r Gymdeithas wedi cynnal dwy gynhadledd yng Nghymru dan nawdd Comisiynydd y Gymraeg. Bu'r un gyntaf yn 2017 a'r ail un yn 2024, ill dau yng Nghaerdydd.[5][6] Ni chafwyd Cynhadledd lawn rhwng 2019 a 2024 oherwydd effeithiau Covid-19.[7]
.jpg)
