Marcus Aurelius Valerius Maximianus Herculius (d. 250 - ö. Temmuz 310), Maximian olarak da bilinen, 1 Mart 286'dan 305 yılına kadar İmparator Diokletian'la müşterek imparator olarak görev yapmış Roma imparatoru.
Hayatı
Yükselişi
Sirmium'da (Pannonia eyaletinde bir şehir) doğan Maximian, kariyerini Aurelian ve Probus dönemlerinde orduda yapmıştır. Maximian'ın 283 deki Mezopotamya seferinde Carus'a eşlik etmiş olma olasılığı yüksektir. Çünkü arkadaşı Diokletian 284'te Nicomedia'da imparator seçildiğinde onun yanındaydı.
Saltanatı
285 yılında Diokletian, tek bir imparatorun yönetmesi için çok büyük olduğu gerekçesi ile Roma İmparatorluğu'nu bölmeye karar verdi. Diocletian imparatorluğun doğusunda, Maximian ise batısında hüküm sürecekti.
Diokletian, Maximian'ı Augustus olarak atadı. Her ne kadar müşterek imparator olsalar da işin aslında Diocletian daha üstteydi. 293 yılında Diocletian Tetrarşi'ye geçtiğinde, Constantius Chlorus Maximian'ın Sezar'ı oldu ve ardından Maximian'ın üvey kızı Flavia Maximiana Theodora ile evlendi.
Saltanatı sırasında Maximian, Kuzey Germanya'da Alemanniler ve Burgundlar'a karşı, Tuna cephesinde Carpi'ye karşı ve Britanya'da isyan ederek imparatorluğunu ilan eden Carausius'a karşı Britanya'da çeşitli askeri başarılar elde etti. Aynı zamanda Afrika sınırlarındaki savunmayı güçlendirdi.
Maximian Germen kabileleriyle uğraştığı sırada, Carausius'a, korsanları ortadan kaldırtmak maksadıyla kuzey donanmasını emanet etti. Bilindiği kadarıyla Carausius'un yönetiminde bir takım mali düzensizlikler olmuştu, bu yüzden cezalandırılma korkusuyla Britanya ve Galya'da etkin olmak üzere kendini imparator ilan etmiştir. Hala Germen tehdidi ile uğraşmakta olan Maximian, yeni atanmış Sezar'ı ve damadı Constantius'u Carausius tehlikesi ile ilgilenmeye gönderdi. Constantius, ilk olarak Carausius'u yenerek Galya'yı geri aldı, ardından da 296 yılında Carausi'un halefi Allectus'u Britanya'da yenerek isyanı kesin olarak sona erdirdi.
297-299 yılları arasında, Maximinian önce Hispania'daki Berberilere saldırdı, ardından da Kuzey Afrika'daki yerel kabilelere karşı seferler düzenledi. Bu seferden sonra Maximian, Sezarı Constantius'u Germen kabilelerle uğraşmak için görevlendirerek Milano ve Aquileia'da emekliye ayrıldı.
Politika hususunda, Maximian senato ile olan ilişkilerinde Constantius'tan daha saldırgandı çünkü Hristiyanların cezalandırılması konusunda Doğudaki diğer imparatorlar Diokletian ve Galerius'un yürüttüğü kampanyada aktif olarak iş birliği yapmıyordu.
Emekliliği
1 Mayıs 305'te Diocletian ve Maximian birlikte imparatorluktan emekli oldular. Maximian emekliliğe çok gönüllü değildi; Diokletian onu emekli olmaya zorlamıştı çünkü Maximian Jupiter Capitoline tapınağında arkadaşının emekliliğini takip edeceğine dair yemin etmişti. Galerius (doğuda) ve Constantius Chlorus (batıda) yeni imparatorlar oldular. Sezarlar olarak, Augustus konumu için uygun adaylardılar. Ardından Augustus unvanını aldılar ve kendi Sezarları Flavius Valerius Severus ve Maximinus Daia'yı atadılar. Maximian, emekliliğini kendi toprakları Lucania ya da Campania'da geçirdi.
İkinci ve üçüncü kez Augustus olması
Ertesi yıl Constantius'un ölmesi üzerine Maximian'ın oğlu Maxentius batı imparatorluğunun yönetimini üstlendi (28 Ekim 306). Resmi olarak yetkili olabilmek için Maximian Augustus adını aldı. Maximian, Severus ve Galerius'u savaşta yendi ve Constantius'un oğlu Konstantin'i kızı Fausta ile evlendirerek kendi tarafına çekti.
Ancak, Maximian'ın rolü Maxentius'un gerçek gücü için bir engeldi ve 308 yılında yaşlı augustus kendi oğluna karşı ayaklanarak Roma üzerine yürüdü ancak mağlup oldu. Carnuntum'daki buluşmanın ardından Diokletian'ın imparatorluğa geri dönmeyi reddetmesi üzerine Maximian, Konstantin ile birlikte Galya'ya sığınmak zorunda kaldı.
Maximian'ın İmparatorluğu geri alabilmek için bir dahaki denemesi 310 yılındaydı ve Konstantin, Franklar'ı bir isyana kışkırtmak için ordusunun bir kısmıyla ayrılmıştı. Maximian, donativum verdiği birliklerin sadakatine güvenerek üçüncü kez kendini imparator ilan etti ancak kendini hızlı bir şekilde Arelate'ye hareket ederek kuşatan Konstantin'e karşı savunacak durumda değildi. Maximian, Massilia'ya kaçmaya çalıştı ancak yeniden yakalandı, esir edildi ve görevden alındı.
Ölümü
Her ne kadar imparatorluk haklarından mahrum bırakılmış olsa da, Maximian, Konstantin'e karşı isyanı için bir özür aldı ve kendi sarayında oturma izni verildi. Maximian, Konstantin'e karşı düzenlenen bir komplo sonucu öldü. Kızı Fausta'yı komplonun içine sokmaya çalıştıysa da, Fausta kocasına karşı planlananları açığa çıkarmaya karar verdi ve böylece komplo ortaya çıkarıldı. Maximian suikastla suçlanınca aynı yılın Temmuz ayında kendini asarak intihar etti.
Şeref payeleri
Hem kendisinin hem de diğer imparatorların kazandığı zaferler nedeniyle Maximian,Germanicus Maximus V (287 ve 288, 293 ve 301 olmak üzere iki kez), Sarmaticus Maximus III (289, 294 ve 300), Armeniacus Maximus (298), Medicus Maximus (298), Adiabenicus Maximus (298), Persicus Maximus II (295 and 298), Carpicus Maximus (297), Britannicus Maximus (297), unvanlarını aldı.
Maximian, aynı zamanda 287, 288, 290, 293, 297, 299, 303, 304 ve 307 yıllarında olmak üzere dokuz kez Konsül seçilmiştir.
Soyu
Maximian, Eutropia ile evlendi ve birlikteliklerinden Maxentius (Batı Sezar'ı ve sonradan isyancı) ve Fausta (I. Konstantin'in karısı) doğdular. Maximian'ın aynı zamanda Theodora adında (Constantius Chlorus'un karısı) bir üvey kızı vardı.
Dış bağlantılar
