Türk Kara Kuvvetleri Komando Temel BrovesiKara Kuvvetleri Komando Hava İndirme HarekâtıKara Kuvvetleri KomandoTürk Komandoları 2020 Azerbaycan Zafer Günü törenlerinde
Komando,[1]Türk Silahlı Kuvvetleri personeli muharip sınıflara bağlı subay, astsubay ve uzman erbaşlardan eğitime seçilen ve eğitimde başarılı olanlara verilen unvandır. Kuramsal eğitimler ve karar verebilme yetilerinin yanında alınan uzun süreli sistemli eğitimlerle kazanılan yetenekler çerçevesinde düşman hedeflerinin keşfini yaparak imha hareketlerine başlayan ikmal unsurları olmasa dahi görevine devam eden en zor şartlarda savaşabilen askerdir.[2] Komandolar düşmana ani baskınlar yaparak düşman kuvvetlerinin fiziksel taktiksel ve moral yönünden zayıflatarak dost birlik ve kuvvetlere geniş hareket alanı sağlar.[3]Deniz Komando deniz kuvvetlerinin denizcilerine verilen unvandır.
Tarihi
1926 yılında Muğla'da Dağ Talimgâhı'nın kurulması ve 1927'de Eğirdir'e taşınmasıyla Türk hafif piyade gücünün temelleri atılmıştır.[4][5] 1941'de Almanların Girit'e hava indirme harekâtı yapmasından sonra ABD'den alınan paraşütlerle ilk Türk hava indirme birliği teşkil edilmiştir. 1953'te Menteş/İzmir'de Komando Okulu kurulmuştur. 1957'de Dağ Talimgâhı'nın adı Dağ Okulu olarak değiştirilmiştir. 1960'ta Komando Okulu da Eğirdir'e taşınarak Dağ, Komando Okul Komutanlığı adını alarak günümüzdeki halini almıştır. 1965'te bir komando tugayı teşkil edilmesine karar verilerek 1. Komando Tugayı kuruldu.
1973'te 1. Komando Tugayı'nın bazı taburları ayrılarak 2. Komando Tugayı kuruldu. 1974 yılında bu 2 tugay birlikte Kıbrıs Harekâtı'na katıldılar. 1984 sonrasında ise PKK ile mücadelede görev aldılar. 1990'ların başında 1. ve 2. Komando Tugayları bazı taburlarını Hakkâri ve Siirt'te bıraktı ve bu taburlarla 1993'te Hakkâri Dağ ve Komando Tugayı, 1994'te 3. Komando Tugayı kuruldu. 2000'lerin başlarında Tunceli'de 4. Komando Tugayı kuruldu sonraki yıllarda ise komando tugaylarının artırılmasına karar verilerek bazı mekanize piyade tugayları komando tugayına dönüştürülerek tugay sayısı 16'ya çıkarılmıştır.[6]
Harekâtları
1974 yılında düzenlenen Kıbrıs Barış Harekâtı'na hava indirme harekâtı ve helikopterlerle katılmışlardır.[7]
Dağ, Komando Okulu'nda Komando Temel ve Komando İhtisas kursları verilir.
Piyade Komando Temel
Komando Temel Kursu 16 hafta sürmektedir [15] ve hafif piyade eğitimi içerir. Komandoların bir kısmı ise 1. Komando Tugayı'nda ve Manisa 1. Komando Eğitim Tugayı'nda eğitim alır.[16][17]
Komando Temel Brövesi
Piyade Komando İhtisas
Komando Temel kursunu alan subay, astsubay ve uzman erbaşlardan gönüllü olanlar ise yılda 1 kere düzenlenen komando ihtisas kursuna başvurabilir.[18][19] Çok zorlu olan bu kurs seçkin/elit hafif piyade-ordu/kara özel harekât kuvveti yetiştirmeye yöneliktir ve 8 ay sürmektedir.[20] Komando İhtisas Kursu 6 safhadan oluşur. Bunlar:
Derin Kar ve Şiddetli Soğuklarda Muharebe Harekâtı[21]
Komando Temel Brövesi sahipleri komando unvanına sahip değilken Komando İhtisas Brövesi sahipleri komando unvanına sahiptir ve Piyade Komando Subay/Astsubay/Uzman Erbaş olarak adlandırılırlar.Komando İhtisas kursunu tamamlayan personel Özel Kuvvetler Komutanlığı bünyesinde görev alabilmektedir.[28]
Yapısı
Türk Kara Kuvvetleri'nde Batılı muadillerinde olduğu gibi bir hafif piyade (dağcı piyade, hava indirme piyade, seçkin/elit hafif piyade-ordu/kara özel harekât kuvveti) ayrımı olmayıp tamamının görevini komando tugayları üstlenmektedir. Dağ piyade görevini tüm tugaylar görürken hava indirme görevini ise yalnızca 1. Komando Tugayı üstlenmektedir ancak Komando İhtisaslı personelin Komando Temelli personelden bir ayrımı olmamasından dolayı özel harekât görevini yürüten belirli bir birlik yoktur. Şu an Türk Kara Kuvvetleri bünyesinde 16 komando tugayı, 2 komando alayı ve çeşitli birlikler içerisinde komando tabur ve bölükleri bulunmaktadır.[29] Komando tugay ve alaylarının konuşlanması şu şekildedir:
