Dökme Kurşun Harekâtı

Dökme Kurşun Harekâtı
Arap-İsrail Savaşları

Dökme Kurşun Harekâtı
Tarih27 Aralık 2008 - 18 Ocak 2009
Bölge
Gazze Şeridi
Sonuç • İsrail tek taraflı ateşkeş ilan etti; 12 saat sonra Hamas bir haftalık ateşkeş ilan etti.[1][2]
• Status quo ante bellum (Savaş öncesi duruma dönüş)
Taraflar
İsrail İsrail

Filistin Devleti Filistin hükümeti

Komutanlar ve liderler
İsrail Ehud Barak (Savunma Bakanı)
İsrail Gabi Aşkenazi (Genelkurmay Başkanlığı)
İsrail Ido Nehoştan (İsrail Hava Kuvvetleri Kom.)
İsrail Eli Marom (İsrail Donanması)
İsrail Yoav Galant (Güney Kuvvetleri Kom.)
İsrail Yair Golan (Ana Cephe Komutanı)
İsmail Haniye (Hamas lideri)
Said Siam (ölü)
Mahmud ez-Zahar
Ahmed el-Cabari
Nizar Rayan (ölü)
Güçler
176,500 asker (toplam)[3] Hamas:20.000 (toplam)[4]
Kayıplar
10 asker öldü, 41 asker yaralandı,, 3 sivil öldü,[5] ve 31 yaralı (3 ocak ve ilerisi) 1133 sivil ölü, 4580 yaralı[kaynak belirtilmeli]
1 Mısırlı sınır görevlisi filistinliler tarafından öldürüldü.[4]

Dökme Kurşun Harekâtı, (İbranice: מבצע עופרת יצוקה), İsrail Savunma Kuvvetleri'nin, Hanuka'nın devam ettiği 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09:30 sıralarında Hamas'ın İsrailli sivillere ve askeri birimlere karşı kassam roketli saldırılar yaptığı gerekçesi ile başlattığı harekât. İsrail'in harekât süresince sadece 3 vatandaşı hayatını kaybederken İsrail ordusu tarafından yapılan saldırılar nedeniyle Gazze'de 1133 insan ölmüş 4000'den fazla insan yaralanmış ve on binlerce insan evsiz kalmış ve yaşam alanını terk etmek zorunda kalmıştır.[6][7][8]

Arka plan

19 Haziran'da Mısır'ın arabuluculuğuyla 6 aylık ateşkes ilan edildi. 24 Haziran'da İsrail bir İslami Cihad komutanını öldürdü. Aynı gün İsrail'e üç Kassam roketi atıldı, 2 kişi yaralandı. 26 Haziran'da El Fetih İsrail'e roketler gönderdi. Aynı gün Hamas, İsrail'in Gazze şeridindeki sınır kapılarını açmamasını ateşkesin ihlali olarak nitelendirdi. Bu nitelemenin ardından Gazze şeridinden İsrail'e her ay çok sayıda roket ve havan topu atışı devam etti, ancak ne İslami Cihad, ne El Fetih, ne de Hamas bu atışların sorumluluğunu üstlendi.

4 Kasım'da İsrail askerleri Gazze şeridine operasyon düzenleyip 6 Hamas üyesini öldürdüler. Operasyonun sebebinin sınırın altından kazılan, İsrail karakolunu basıp askerleri rehin almayı hedefleyen bir tünel olduğu söylendi.

13 Aralık'ta İsrail, Hamas'ın da onayıyla ateşkesin devam etmesini istediğini açıkladı. Ancak daha önceki açıklamalarında da ateşkesin devam etmesini Filistin halkının istemediğini söyleyen Hamas, 20 Aralık'ta İsrail sınırı açmadığı için ateşkesi sürdürmeyeceklerini belirterek batı Negev'e havan ve roket atışlarına başladı. Hamas, ateşkesi bozmalarının sebebinin Gazze sınırının açılmaması, dolayısıyla sadece insani yardımların ulaşması olduğunu belirtti. İsrail, Hamas'ın roket ve havan atışları ile silah kaçakçılığını durdurması hâlinde sınırı açacağını belirtti. Hamas'ın razı gelmemesi üzerine Gazze ablukası devam etti.

23 Aralık'ta İsrail ordusu Gazze sınırına patlayıcı yerleştirmeye çalışan üç Filistinliyi öldürdü. 24 Aralık'ta 24 saat içinde İsrail'e 700'den fazla roket düştü. Negev'e 60'tan fazla Katyuşa ve Kassam roketi ile havan mermisi isabet etti. Hamas İsrail hedeflerine 87 roket ve havan mermisi attığını açıkladı. İsrail ordusuna operasyon izni çıktı.

26 Aralık'ta İsrail, Gazze şeridine beş geçiş kapısını insani yardımlar için açtı. Kapılardan 100 kamyon tahıl, insani yardım ve diğer mallar Gazze'ye taşındı. Ayrıca Gazze'deki elektrik santralinin yakıt vanaları açıldı. Bu hamleye rağmen Gazze şeridinden bir düzine civarı roket ve havan mermisi ateşlendi. İsrail, kapıları açmasına rağmen Hamas'ın davranışına göre operasyon yapıp yapmayacağını 28 Aralık'ta açıklayacağını bildirdi.

Gelişmeler

İHH İnsani Yardım Vakfı, Gazze'ye bir yardım filosu gönderme kararı almıştır. Filo yola çıkmış; ancak İsrail özel timi tarafından "Uluslararası sularda" silahlı saldırıya uğramış ve Gazze filosu saldırısına yol açmıştır. Saldırıda 9 kişi ölmüş ve 60 kişi yaralanmıştır.

Bu savaş sırasında İsrail saldırılarının mağdurlarını temsil eden gruplar adına avukatlar Gilles Devers ve Mireille Fanon Mendès-France Uluslararası Adalet Divanı'na bir şikayet dilekçesi sunmuştur.[9]

Tepkiler

Tanzanya'nın Darüsselam şehrindeki İsrail'in Gazze'ye yaptığı saldırılara karşı yapılan protesto gösterileri.
  • Hamas: Hamas lideri Halid Meşal İsrail'e karşı intihar saldırıları gerçekleştireceklerini belirtirken tüm Filistinliler'i üçüncü İntifada'ya çağırdı.[10]
  • Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi: Libya'nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne verdiği dilekçe üzerine acil durum toplantısı yapan Konsey tarafların ateşi kesmelerini istedi.[11]
  • Birleşmiş Milletler: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon her iki tarafın birbirlerine saldırısını kınadı.[12]
  • Avrupa Komisyonu: Avrupa Komisyonu dış ilişkiler komiseri Benita Ferrero-Waldner şiddetin bir an önce durdurulmasını istedi.[13]
  • Fransa Fransa: Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy İsrail'in yaptığı saldırıyı abartılı bulurken olayların bu hale gelmesinden Hamas'ı sorumlu tuttu.[14]
  • Vatikan Vatikan: Papanın bir sözcüsü hava harekâtını eleştirirken olayların nefreti daha da büyüteceğinden çekindiklerini açıkladı.[13]
    Papa XVI. Benedictus "Gazze giderek büyük toplama kampına dönüşüyor." dedi.[15]
  • Türkiye Türkiye: Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan İsrail'in yaptığı harekâtı barışa indirilmiş bir darbe olarak açıklarken,[16] İsrail'in insanlık suçu işlediğini belirtti.[17]
  • Almanya Almanya: Federal Almanya Şansölyesi Angela Merkel, İsrail Başbakanı Ehud Olmert'i telefonla arayarak Orta Doğu'daki bu gerginlikten Hamas'ı sorumlu tuttuğunu, İsrail'in yaptığı operasyonun meşru olduğunu belirtti.[18]
  • Suriye Suriye: Suriye, İsrail'le yapılan barış görüşmelerini dondurdu.[19]
  • Venezuela Venezuela: Venezuela Dışişleri Bakanlığı İsrail büyükelçisini ve büyükelçilik diplomatlarını sınır dışı etme kararı aldığını duyurdu.[20][21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Hamas leader in Syria announce one-week ceasefire in Gaza". 29 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009. 
  2. ^ "Hamas agrees to 1-week ceasefire". 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009. 
  3. ^ The Institute for National Security Studies", chapter Israel 13 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 23 Mart 2008.
  4. ^ a b "ABC News: Israeli Troops Mobilise as Gaza Assault Widens". Abcnews.go.com. 18 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  6. ^ For Hanukah 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., lyrics by israeli national poet, Hayyim Nahman Bialik, mp3.co.il (link to English translation [1] 30 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  7. ^ Operation 'Cast Lead' Begins; One Israeli and 205 Arabs are Dead 10 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Arutz Sheva, 27 Aralık 2008
  8. ^ Harel, Amos (27 Aralık 2008). "ANALYSIS / IAF strike on Gaza is Israel's version of 'shock and awe'". Ha’aretz. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2008. 
  9. ^ Meloni, Chantal; Tognoni, Gianni (13 Mart 2012). Is There a Court for Gaza?: A Test Bench for International Justice (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 978-90-6704-820-0. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  13. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008. 
  15. ^ "Papa: Gazze toplama kampı gibi" 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 8 Ocak 2008 tarihli Yeni Şafak gazetesi (A.A)
  16. ^ http://www.haberler.com/basbakan-erdogan-gazze-saldirisi-bize-de-yapilmis-haberi/ 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Aralık 2008'de erişildi.
  17. ^ http://www.focus.de/politik/ausland/nahost/friedens-nobelpreistraeger-alle-anzeichen-von-kriegsverbrechen_aid_358423.html 18 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
  18. ^ http://www.welt.de/politik/article2946928/Merkel-macht-Hamas-fuer-Eskalation-verantwortlich.html 30 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Merkel, Hamas'ı sorumlu tuttu. 30 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
  19. ^ http://derstandard.at/?url=/?id=1229975165514 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Avusturya Standart Gazetesi. 30 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
  20. ^ http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/129277 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 8 Ocak 2009.
  21. ^ http://www.hurriyet.com.tr/dunya/10714995.asp?gid=229 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 08 Ocak 2009 tarihinde erişildi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Dökme Kurşun Harekâtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.