PROFILPELAJAR.COM

Carpentaria Körfezi
Carpentaria Körfezi
Havza
Ülke(ler)	Avustralya
Konum	Okyanusya
Koordinatlar	13°45′G 139°0′D / 13.750°G 139.000°D
Ayırdığı topraklar	Avustralya← →Yeni Gine
Genel bilgiler
Aktığı yer	Mercan Denizi
Tür	Deniz
Akarsu (gelen)	Arafura Denizi
Akarsu (giden)	Torres Boğazı
Wikimedia Commons

Carpentaria Körfezi, Avustralya'nın kuzeyinde yer alan, kuzeyinde Arafura Denizi'nin doğrusu ile sınırlanmış körfezdir. Kuzey sınırı genellikle kuzeydoğuda Queensland, Slade Point'ten batıdaki Kuzey Bölgesi Cape Arnhem'e doğru bir çizgi olarak tanımlanır.

Körfez ağzı 590 km genişliğindedir, ancak güneye doğru 675 km'dir. Kuzey-Güney uzunluğu 700 km'yi aşmaktadır. Yaklaşık 300.000 km²'lik bir su alanını kaplamaktadır. Genel derinlik 55 ile 66 metre arasındadır ve 82 metreyi geçmemektedir.^[1] Carpentaria Körfezi'ndeki gelgit aralığı iki ile üç metre arasındadır.^[2] Körfez ve bitişiğindeki Sahul kaya tabakası, 18,000 yıl önce küresel deniz seviyesinin şu anki konumunun yaklaşık 120 metre altında olduğu son buzul çağının zirvesindeki kuru araziler olarak bilinmektedir.^[3] Körfez günümüzde, 2004 yılında fark edilen batık bir mercan kayalığının parçasıdır.^[4]

Galeri

Carpentaria Körfezi'nin konumu.
Carpentaria Körfezi'nin 1859 yılında Hollandalı kaşifler tarafından çizilen haritası

Tarihi

Körfezde geçmişte yaşayan insanlar arasında konuşulan birçok dil mevcuttur. Yullana dili (Yalarnga, Yalarrnga, Jalanga, Jalannga, Wonganja, Gunggalida, Jokula olarak da bilinir) Avustralya Aborjin dillerinden birisidir ve Cloncurry Shire bölgesinde konuşulmaktadır.^[5]

Kayardild dili (Kaiadilt ve Gayadilta olarak da bilinir) Carpentaria Körfezi'nde konuşulan dillerden bir başkası olarak bilinir.^[6]^[7]

Körfez'in MS 536'da büyük bir asteroit etkisi olayı yaşadığı varsayılmaktadır.^[8]

Coğrafyası

Körfezi çevreleyen arazi genellikle düz ve alçaktır. Batı Kuzey Topraklarında en üst ucu olan Arnhem Land ve körfezin en büyük adası olan Groote Eylandt yer almaktadır. Doğusunda Cape York Yarımadası ve körfezi Mercan Denizi'ne bağlayan Torres Boğazı vardır. Güneydeki bölgesi (Cape York Yarımadası, Queensland'ın bir parçası olarak) Körfez Ülkesi olarak bilinmektedir.^[9]^[10]

Ticari

Deniz çayırı yataklarının geniş alanlarına sahip olmasından dolayı Körfez'de karides ticareti yaygındır.^[11] Carpentaria Körfezi Ticari Balıkçılar Örgütü Başkanı Gary Ward'a göre, körfezin sularında yasa dışı olarak avlanan Endonezya gemilerinin görülme sayısı 2005 yıllarının başlarında artmıştır.^[12]^[13] 2012 yılında Karumba'nın batısında yeni bir liman kurulması önerildi. Karumba'da ki bir limanın Townsville'e kıyasla avantajları, nakliye güzergahları ile Asya'ya üç veya dört gün daha yakın olmasıydı.^[14]^[14]

Ayrıca bakınız

Türkiye'deki körfezler listesi

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
^ David Hopley; Scott Smithers (2010). "Queensland". Eric C.F. Bird (Ed.). Encyclopedia of World's Coastal Landforms. Springer. s. 1255. ISBN 978-1-4020-8638-0.
^ Torgersen, T., Hutchinson, M.F., Searle, D.E., Nix, H.A., 1983. General bathymetry of the Gulf of Carpentaria and the Quaternary physiography of Lake Carpentaria. Palaeogeogr., Palaeoclimatol., Palaeoecol. 41, 207-225
^ Harris, P.T., Heap, A.D., Marshall, J.F., McCulloch, M.T., 2008. A new coral reef province in the Gulf of Carpentaria, Australia: colonisation, growth and submergence during the early Holocene. Marine Geology 251, 85-97.
^ "Yulluna". Queensland Aboriginal and Torres Strait Islander languages map. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
^ "Indigenous languages map of Queensland". State Library of Queensland. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
^ Harris, P.T., Heap, A.D., Wassenberg, T., Passlow, V., 2004. Submerged coral reefs in the Gulf of Carpentaria, Australia. Marine Geology 207, 185-191.
^ Richard A. Lovett (3 February 2010). Giant Meteorites Slammed Earth Around A.D. 500? 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. National Geographic News. National Geographic Society. Retrieved 3 March 2013.
^ Harris, P.T., Heap, A., 2009. Cyclone-induced net sediment transport pathway on the continental shelf of tropical Australia inferred from reef talus deposits. Continental Shelf Research 29, 2011-2019.
^ Veron, J.E.N., 2000. Corals of the World. Australian Institute of Marine Science, Townsville.
^ Tomascik, Tomas; Anmarie Janice Mah; Anugerah Nontji; Mohammad Kasin Moosa (1997). The Ecology of the Indonesian Seas: Part Two. Periplus Editions. s. 829. ISBN 962-593-163-5. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2011.
^ Ian Townsend (18 Nisan 2005). "Govt to step up Gulf of Carpentaria patrols". PM (radio program). Australian Broadcasting Corporation. 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2012.
^ Paul Sutherland (10 Kasım 2011). "Less illegal fishing in the Gulf of Carpentaria". ABC News. Australian Broadcasting Corporation. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2012.
^ ^a ^b Nick Dalton (28 Haziran 2013). "Port plan could see hundreds of jobs and build strong export links". The Cairns Post. News Limited. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2013. ^{[ölü/kırık bağlantı]}