Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır.(Temmuz 2011)
Babaeski Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Kırklareli'ye bağlı bir ilçedir. Kuzeyinde Merkez ilçe, doğusunda Lüleburgaz, güneybatısında Pehlivanköy, güneyinde Tekirdağ, batısında da Edirne bulunmaktadır. Küçük bir şehir yerleşmesidir. Tarım ve sanayi başlıca geçim kaynağıdır. İlçe toprakları Ergene Ovası'nda olup, yüksek alanlar ve dağlar yok denilecek kadar azdır. İlçenin kuzeyini yükseklikleri 150 m'yi geçmeyen Yıldız Dağlarının uzantıları engebelendirmektedir. Bunlar Babaeski'nin başlıca yükseltileridir. Ergene Ovası, Ergene Nehri'nin suladığı oldukça geniş bir düzlüktür. Ayrıca yükseklikleri 50–150 m arasında değişen irili ufaklı ovalar bulunmaktadır. Bütün bu ovalar ilçenin tarım alanlarını oluşturmaktadır. İlçe topraklarını Ergene Nehri'nin bir bölümü sulamaktadır. Bunun dışında Kavak Deresi (Cürtlen Dere) ile Şeytan deresi de bulunmaktadır.
Köken bilimi
Babaeski ismi yörede bulunan Baba Kavağı ağacından gelmiştir. Eski Osmanlıda Babaeski civarındaki kavak/kayın ağacından yapılan oklar ve yaylar çok meşhurdu. Saltukname'de Babaeski'den ve bu yörede yetişen Baba Kavağından bahsedilir. Ağaç dikmek Türklerde çok eskiden beri var olan kutsal bir gelenektir. Yakutlar'da gençlerin, şaman olmaya niyetlenince hemen bir ağaç diktiklerini ve bu ağaç büyüdükçe rütbelerinin arttığını belirtmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Saltukname'de, Sarı Saltuk'un diktiği kavak ağacı 10 kişinin kucaklayamayacağı kadar büyüktür. Buna "Baba Kavağı" denilmektedir Babaeski'de bulunan ve Baba Kavağı denilen bu ağacın kayın ağacı olduğu da söylenmektedir. Eski Türkler'de okların kayın ağacından yapıldığı bilinir. Adil Sultan Destanı'nda Babaeski'nin okları, Edirne'nin yayları ile meşhur olduğu ifade edilmektedir. Saltukname'de adı geçen Baba Kavağı denilen kayın ağacı ile Babaeski'nin meşhur okları arasında efsanevi bir münasebet vardır.[kaynak belirtilmeli]
Tarih
MÖ 5. yüzyıl ortalarında burada kurulan Trakların Odrys kolunun kurduğu devletini Makedonya Kralı II. Phillip yıkmış, bunu Bitinya Krallığı'nın egemenliği izlenmiştir. MÖ 46'da Roma İmparatoru Cladius Trakya ile birlikte Kırklareli yöresine de hakim olmuşlardır.
Milattan sonra
Bizans İmparatoru I. Anastasius'un (491-518) yaptırdığı Marmara'dan Karadeniz'e kadar uzanan büyük liman suru Babaeski'nin yakınında geçmekte idi. I. Justinianus (527-533) bu surları onarmış, ancak bunlar sürekli saldırılara uğradığından günümüze ulaşamamıştır. Bu iki Bizans imparatorunun üzerinde özenle durduğu surların yapımındaki amaç, Balkanlardan gelecek akınlara karşı İstanbul'u korumaktı.
Bizans döneminde, bölge Bulgarofigon (Bizans Yunancası'nda Yunanca: Βουλγαρόφυγον) olarak biliniyordu ve 896'da Bizanslılar burada Bulgarlara karşı ağır bir mağlubiyet aldı.[3] 1047 yılında Leon Tornikios'un liderliğindeki isyancıların eline geçmişse de İmparator IX. Konstantinos tarafından geri alınmıştır.
Babaeski yöresi, Sultan I. Murat döneminde Balaban Bey tarafından 1359'da Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bizans döneminde Bulgaraphygon ismi Fatih Sultan Mehmet'in burayı ziyaretinden sonra, yöreyi yeniden düzenleyen Ahi Baba'dan ötürü Babaeski olarak değiştirilmiştir.
Babaeski adını alması ise, Fatih Sultan Mehmet’e dayandırılmaktadır. Bir söylentiye göre Fatih Sultan Mehmet İstanbul'un fethi için Edirne’den yola çıkıp buraya geldiğinde, Eski Cami önünde gördüğü yaşlı bir tamirciye beldenin ne zaman kurulduğunu sormuş ve aldığı yanıt, “Eskidir, eski,” olmuştur. Padişah, yaşlı adamın kendi yaşını sorduğunda da yine, “Baba, eski,” yanıtını alır. Bunun üzerine beldenin adı "Babaeski" olarak anılmaya başlanmıştır. Cumhuriyet döneminde de bu isim kullanılmaya devam etmiştir.
Ayrıca Babaeski'nin Pehlivanköyü yolu üzerinde Mutlu Köyü'nde Bolca Nine'nin kabri bulunur. Rivayet olunur ki 15. yy.'da Fatih Sultan MehmetEdirne'ye giderken askerleriyle birlikte Mutlu Köy'de konaklamış. Bu konaklama esnasında bir yemek kazanından o kadar çok kişiyi doyurabilen hatun kişi askerleri hayrete düşürmüş. Askerler yemeğin yetmeyeceğini söylemesi üzerine, nine, "Yeyin evlatlarım bolca bolca yeyin," demiş ve yemek hepsine yetmiş ve artmış. Bu hikmetli olay padişaha anlatılınca Fatih Sultan Mehmet yaşlı ninenin elini öper, "Senin adın Bolca Nine olsun," der. O zamandan beri bu kişinin adı Bolca Nine olarak kalmıştır.[7] Diğer bir rivayete göre, bu yaşlı nine padişaha, "Atalarınızın kazıkları mola yerinde kalsın," der. Bu isteği kabul edilir, sabah olup kalkıldığında kazıkların yeşerdiği fark edilir ve Bolca Nine'nin ermiş olduğuna hükmedilmiştir.
Kırkkilise sancağına bağlı bir kaza olan Baba-i Atik (Babaeski), Karahalil, Çengerli, Pınarhisar, Kozciğaz nahiyelerinde ve merkeze bağlı 31 köyde 1505 evde 5064 Müslüman nüfus, 1219 evde 5561 Hristiyan, 18 evde 82 Çingene ile kasaba içinde 4 mahalledeki 320 evde 1149 Müslüman, 246 evde 989 Hristiyan ve 1 evde 9 Yahudi nüfustan oluşmaktadır.
Kasaba demiryolu istasyonunda 50'ye yakın mağaza ve dükkân bulunup, büyük ölçüde zahire ihracatı yapılır. Kasabada ayrıca 347 dükkân, 4 han, 1 ortaokulla birlikte 5 okul, 2 cami, 1 tekke, 1 kilise, 1 hükûmet konağı, resmî emlak şubesi, telgrafhane ve belediye vardır. Ayrıca 3 köprü, 4 çeşme ve kiremithane bulunur. Dindoğru Mahallesindeki cami ahşap olup Fatih tarafından, Hacı Hasan Mahallesindeki nakışlı, kubbeli cami ise Cedid Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Köprülerden 6 gözlü taş olanı Sultan IV. Murat tarafından H: 1044 / M: 1634/35 tarihinde yaptırılmıştır.[8]
İdari yapısı
Kırklareli ilinin ilk belediyesi Babaeski'dir. 1854 yılında belediye olmuştur. Şu an 136 çalışanı bulunmaktadır. 2009 yılı bütçesi 13.500.000 TL'dir. Belediye Başkanı Fırat Yayla'dır.
Babaeski 1912 yılında Bulgarların, 1919'da da Yunanların işgaline uğramıştır. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türk askeri kuvvetlerinin toplanma yerlerinden olan Babaeski'de "Trakya Paşaeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti" kurulmuştur. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 9 Kasım 1922'de işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra, 1924'te Kırklareli'ne bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.
İl merkezine 37 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 652 km²'dir. Dokuz mahallesi; Alpullu, Büyük Mandıra, Karahalil olmak üzere üç beldesi, 31 köyü vardır.
İlçede 31 köy, 1'i ilçe merkezi 3'ü belde olmak üzere 4 belediye, toplam 35 yerleşim merkezi, belediye sınırları içinde de 21 mahallesi bulunmaktadır.
Babaeski merkezde 9 mahalle vardır
Gazi Kemal Mahallesi
Kurtuluş Mahallesi
Hacı Hasan Mahallesi
Fevzi Çakmak Mahallesi
Dindoğru Mahallesi
Atatürk Mahallesi
Hamidiye Mahallesi
Cumhuriyet Mahallesi
Gazi Osman Paşa Mahallesi
Ekonomi
Babaeski'nin ekonomisi tarım, hayvancılık ve sanayi faaliyetlerine dayalıdır. İlçede genellikle karpuz, ayçiçeği, buğday, kanola gibi tarım ürünleri yetişir. Merkez dışında büyükbaş ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılır. Özellikle unlu mamuller ve öğütülmüş tahıl ürünlerini içeren imalatlar dışında, “süthane işletmeciliği ve peynir imalatı”, “çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı”, rafine sıvı ve katı yağların imalatı yapılmaktadır. Bunlar dışında mobilya imalatı da yapılıyor. Birçok fabrika kurulmuştur. Bunlardan en önemlileri: Çölgeçen, TEM Mobilya, Bahçıvan Gıda, Türkiye'nin ilk şeker fabrikası Alpullu Şeker Fabrikası, vs. Ayrıca 38 sanayi tesisi mevcuttur.
Babaeski Tarım Festivali
1971 yılında o zamanın belediye başkanı Gündüz Onat'ın girişimleriyle belediyenin önderliğinde ilçede bulunan; tarım ve eğitim kuruluşları, dernek, oda, basın organları, sanayici ve esnaf temsilcilerinin katılımları ile gerçekleşen çalışmalar sonunda; belediyenin himayesinde "Karpuz Festivali" adı altında yapılması kararlaştırılan organizasyon daha sonraları "Tarım Festivali" adını almıştır. 40 yıldır aralıksız yapılagelmektedir. Festival sayesinde, ilçeden Avrupa'ya ilk kez karpuz ihracı yapılmıştır. İlçe nüfusu festival için gelen yerli ve yabancı turistlerle birlikte oldukça artmaktadır.
Eski Cami: Fatih Sultan Mehmet döneminde 1467 yılında yapılmıştır.Hâlen ibadete açıktır.
Cedid Ali Paşa Camii: Kanuni Sultan Süleyman döneminde 1555 yılında Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Edirne'deki Selimiye Camii'nin modeli olup, Balkan Savaşlarında Bulgarlar tarafından minaresi yıkılmış ve sonra yeniden yapılmıştır.Hâlen ibadete açıktır.
Dördüzlü Çeşme: 17.yüzyılda yapılmış, dört cepheli ve kubbeli bir meydan çeşmesidir.
Babaeski Köprüsü: 4.Murat döneminde 1633 yılında yapılmış olup, hâlen D-100 uluslararası karayolu üzerinde trafiğe açıktır.
Hamam: Hâlen şehir hamamı olarak kullanılmakta olan bina tek kubbeli, klasik tiptedir.
Atatürk İlkokulu: 1914 yılında Kaymakam Tevfik Gür tarafından yaptırılan tek katlı, ahşap çatılı, Türk saçaklı olan okul bugün 2 Nolu Babaeski Sağlık Ocağı olarak kullanılıyordu.
Eğitim
Babaeski'de okuma-yazma oranı %96'dır
Babaeski Halk Eğitim Merkezi. 1963'te kurulmuştur.
Babaeski Mesleki Eğitim Merkezi.
Merkezde 7 tane ilköğretim okulu bulunuyor,
Fatih İlköğretim Okulu
Atatürk İlköğretim Okulu
Cumhuriyet İlköğretim Okulu
Gazi Osman Paşa İlköğretim Okulu
Plevne İlköğretim Okulu
Babaeski İlköğretim Okulu
Fevzi Çakmak İlköğretim Okulu(Kapandı)
Babaeski Şehit Turgay Süzgen İmam Hatip Ortaokulu
İlçe genelinde 21 ilköğretim okulu bulunuyor.
Merkezde 5 lise bulunuyor,
Babaeski Anadolu Lisesi(BAL) (Yeni ismi: Şehit Ersan Yenici Anadolu Lisesi)
Babaeski İMKB Çok Programlı Lisesi
Babaeski Atatürk Anadolu Lisesi
Babaeski Kız Meslek Lisesi
Babaeski Gazi Teknik ve Anadolu Meslek Lisesi (Kapandı)
Babaeski Şehit Turgay Süzgen Anadolu İmam Hatip Lisesi
Merkez dışında,
Alpullu Çok Programlı Lisesi(Kapandı)
Büyük Mandıra Lisesi
Babaeski Mesleki Eğitim Merkezi
Kurumda Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında yer alan 153 meslek dalında Kalfalık-Ustalık eğitimleri yapılmaktadır. Ayrıca Kalfalık Ustalık sınavları ve Usta Öğreticilik Kursları i, çin de kurumumuz Tam Gün-Tam Yıl kapsamında faaliyetlerine devam etmektedir.Babaeski Mesleki Eğitim Merkezi'nin web sitesi (BABAESKİ MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) Mesleki Eğitim, Çıraklık, Kalfalık, Ustalık, Usta Öğreticilik ile ilgili detaylı bilgilerin bulunabileceği bir kaynakça özelliği taşımaktadır.
İlçe merkezinde 1 tane yüksek okul bulunuyor: Babaeski Meslek Yüksek Okulu
Babaeski Meslek Yüksek Okulu Bünyesinde;
1.İşletme Yönetimi
2.Bankacılık ve Sigortacılık
3.Büro Yönetimi ve Sekreterlik
4.Dış Ticaret
Sağlık Hizmetleri
Babaeski Devlet Hastanesi
1. Aile Sağlığı Merkezi
2. Aile Sağlığı Merkezi
3. Aile Sağlığı Merkezi
4. Aile Sağlığı Merkezi
Verem Birimi
Alpullu Aile Sağlığı Merkezi
Büyük Aile Sağlığı Merkezi
Karahalil Aile Sağlığı Merkezi
Medya Kuruluşları
Gazeteler:
Babaeski Söz Gazetesi
Babaeski Gündem Gazetesi
Çağdaş Babaeski Gazetesi
Babaeski Esnaf Ve Sanatkarın Sesi Bülteni
Gelişim Bülteni
Yeni Haber Gazetesi
Radyolar:
Soylu FM (94.1)
Melodi FM (99.3)
Askeri Birimler
Kışlalar
1. Zırhlı Tugay Komutanlığı - General Ali Fuat Cebesoy Kışlası
1. Zırhlı Tugay Komutanlığı - İldeniz Kışlası
1. Zırhlı Tugay Komutanlığı - Özden Kışlası
Notlar
^Pehlivanköy ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
^abKazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005
^"1935 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
"Merkezi Dağıtım Sistemi"(html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
"Babaeski Nüfusu - Kırklareli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)