Alemdar Paşa ayaklanması veya Alemdar Paşa baskını, 1808 tarihinde III. Selim'in tahttan indirilmesine takiben çıkan ayaklanma.
Alemdar Paşa'nın İstanbul'a yürüyüşü
Alemdar Paşa, III. Selim'in katledildiğini duyunca sinirlenerek ve Kabakçı Mustafa isyanından kaçan nizam-ı cedidcilerin isteği üzerine İstanbul'a yürüme kararı aldı. Paşa, Edirne istikametine geldiği vakit özel bir süvari birliği hazırlatarak önden İstanbul'un Rumeli Feneri Kalesine yollar. Amacı ise Kabakçı Mustafa'yı idam etmek. 14 Temmuz günü süvari bölüğü kaleyi basarak Kabakçı Mustafa'yı başından vurarak öldürdüler. En nihayetinde (28 Temmuz günü) Alemdar Paşa Istanbul'a vararak önce Bab-i Aliyi sonrasında ise Topkapı sarayını basarak III. Selim'i istedi lakin IV. Mustafa bu isteğini bir müddet diretmiş ancak en sonunda amcası Selim ve kardeşi Şehzade Mahmud'un öldürülmesini emretmiştir. Sultan Selim öldürüldü ancak Mahmud kurtulmuştu.
II. Mahmud'un tahta çıkışı, sadrazamlığı ve ölümü
Alemdar Paşa, kurtarılan şehzadeyi tahta çıkarmıştı. Yeni Sultan ise gayretlerinden dolayı paşayı sadrazamlığa getirmiş, geniş yetkiler bahşetmişti. Alemdar Paşa öncelikle Sultan Selim'in ölümünde parmağı olanları cezalandırmıştı. Daha sonralarında ise yenilik hareketleri başlatmıştı. Bunlardan en büyük kararı ise kapatılan Nizam-ı Cedid ocağını tekrar Sekban-ı Cedid adıyla kurmuştu. Lakin bu yeniliklerinden Yeniçeriler hiç hoşlanmamıştı. 15 Kasım 1808 günü ise paşanın kaldığı Bab-i Ali sarayını basarak isyan başlattılar. Paşa her ne kadar dirensede artık yardım gelmeyeceğini anlayan Mustafa Paşa, sarayın barut deposunu ateşleyerek kendisiyle birlikte 500 kadar yeniçeriyi havaya uçurmuştu. Bu olaya Alemdar Vakası denildi.
Kaynakça
- TDV İslam Ansiklopedisi - Alemdar Mustafa Paşa
- TDV İslam Ansiklopedisi - IV. Mustafa
- TDV İslam Ansiklopedisi - II. Mahmud
- Alemdar Mustafa Paşa - Biyografya
- Alemdar Mustafa Paşa - Akın Tarih
.svg){kind=small}