Aktaş Gölü

Aktaş Gölü
Gürcü tarafından gölün görünümü
Harita
Havza
Ülke(ler)Gürcistan, Türkiye
Şehir(ler)Ardahan, Samtshe-Cavaheti
İlçe(ler)Çıldır
Koordinatlar41°12′53″K 43°12′53″D / 41.21472°K 43.21472°D / 41.21472; 43.21472
Ada(lar)Büyük Ada, Başak ada
Genel bilgiler
Akarsu (giden)Arkbeli (Zigaristav) Deresi→Kura nehri
Göl türüSodalı göl
Yüzölçümü27 km2 (10 sq mi)
En derin noktası1 m (3,3 ft)
Su hacmi19,3 m³
Yüzey rakımı1.800 m (5.900 ft)
Wikimedia Commons
Türkiye üzerinde Aktaş Gölü
Aktaş Gölü
Aktaş Gölü (Türkiye)

Aktaş Gölü (Gürcüce: კარწახის ტბა / Kartzahi Gölü), Ardahan iliyle Gürcistan sınırında bulunan tektonik oluşumlu bir göldür. Gölün kıyısında yer alan Kenarbel köyünün Gürcüce eski adından dolayı Kenarbel Gölü olarak da bilinir.

Aktaş Gölü'nün yarısı Gürcistan sınırları içerisindedir. Toplam alanı 27 km² olan gölün 14 km² Türkiye'ye aittir. Rakımı 1.798 m olan göl Çıldır ilçe sınırlarındadır. Sığ olan gölün en derin yeri 10 m kadardır.[1] Gölün kuzey kıyılarında Gürcistan-Türkiye Aktaş sınır kapısı yer alır.[2]

Göl kaynaklarda farklı isimlerle geçer; Hazapin, Kenarbel, Karsak, Kazapin. Göle yakın çevresindeki insanlar bir bel aşıldıktan sonra göle ulaşıldığı için Kenarbel derler. Moskova Antlaşmasında (1921) Kozapini olarak geçer. Gürcistan haritalarında Hozapini yazılıdır.[3]

Göl içinde yerleşme olmayan ve küçük oniki ada yer alır. Sınır gölün en derin yerinden geçerken en büyükleri olan Büyük Ada ve Başak Ada dahil tüm adalar (13) Türkiye sınırlarında kalmıştır. Otlak ve sazlıkların bulunduğu bu adalar kuşların beslenme, barınma ve üreme alanıdır. Çevredeki küçük derelerle beslenen göl, suları taştığında bahar aylarında kuzeybatıda Arkbeli (Zigarostav) Deresi vasıtasıyla Kura Nehri'(Kür Nehri)ne boşalmaktadır.[4] Sodalı olmasına rağmen son zamanlarda balıklara rastlanmıştır. Gölün beslenmesinin kuvvetlenmesiyle fazla sularını Kura(Kür) nehrine boşalttığı ve sodalı özelliğini kaybettiğini düşündürmektedir.[1] Göl kıyısında iki köy yer alır; Kenarbel köyü Türkiye tarafında, Karçasi Gürcistan topraklarındadır. Türkiye tarafında en büyük yerleşme Çıldır, karşı tarafta Ahılkelek'tir (Akhalkalaki). Aktaş Gölü büyük kısmı Gürcistan topraklarında yer alan 11 gölden oluşan göller yöresinin bir parçasıdır. Bu göllerden Aktaş ve Çıldır gölleri Türkiye'de, bir göl Ermenistan'da, diğer sekizi Gürcistan'dadır.[3]

Aktaş gölü Ak pelikanın ve kadife ördeğin Türkiye'de kuluçkaya yattığı ender alanlardandır. Ayrıca angut, uzunbacak, karabatak ve Van Gölü martısı gölde yaşamaktadır. Ak pelikan, kadife ördek ve angut kuşlarının yaşam alanı olması nedeniyle Aktaş gölü, Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği çerçevesinde koruma altına alınmıştır.[4]

Aktaş gölü askeri bölge içinde yer aldığı için kuşlar herhangi bir tehdide maruz kalmadan özgürce yaşamaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Aktaş Gölü". Türkiye Göller Atlası. kesfetmekicinbak.com. 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2014. 
  2. ^ "Çıldır-Aktaş Sınır Kapısı". 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016. 
  3. ^ a b DOĞANAY, Prof. Dr. Hayati; Zaman, Yrd. Doç. Serhat. "Aktaş Gölü ve yakın çevresinin coğrafyası". Türk Coğrafya Dergisi. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016. 
  4. ^ a b "Aktaş Gölü – ARDAHAN". T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. 7 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2014. /

Dış bağlantılar